Η οικία Παραδέλλη - Πλατσή στην Θερμή Η οικία Παραδέλλη - Πλατσή στην Θερμή

Μονομάχος εντοιχισμένος στον Πύργο Παραδέλλη - Πλατσή στην Θερμή

05/05/2018 - 17:36 Ενημερώθηκε 17/05/2018 - 17:41

Στην πυργοειδή κατοικία Παραδέλλη - Πλατσή στην Θερμή έχει εντοιχιστεί χαμηλά στον εξωτερικό τοίχο της πρόσοψης μια επιτύμβια στήλη της ρωμαϊκής περιόδου με ανάγλυφη παράσταση μονομάχου. Εκεί την εντόπισε και την φωτογράφισε ο Ασημάκης Παυλέλλης. Η κατοικία είναι γνωστή στους ντόπιους και ως Πύργος Μεσσηνέζη, ενώ παράλληλα ο ιδιοκτήτης της Θεόδωρος Πλατσής την αποκαλεί «Πύργο Χρυσό».

Η οικία, κατά τα λεγόμενα του νυν ιδιοκτήτη της, οικοδομήθηκε το 1860 και αναπαλαιώθηκε σχετικά πρόσφατα. Η στήλη του μονομάχου Φέροπος χρησιμοποιήθηκε εξ αρχής στην κατασκευή της και δεν μετακινήθηκε έκτοτε. Επομένως, εσφαλμένα ο εκδότης των Inscriptiones graecαe ΧΙΙ 2, 450 το 1899 δίδει ως τόπο εντοιχίσεως την οικία Σπυρίδωνος Αράπη στην Θερμή. Εξίσου εσφαλμένος είναι και ο τόπος ευρέσεως που δίδει για την επιγραφή ο Μάκης Αξιώτης, Περπατώντας τη Λέσβο Β΄, Μυτιλήνη 1992, 725, «στο Πυργί, ένα χωριουδάκι σκαλωμένο στις πλαγιές, που τώρα ανήκει διοικητικά στην κοινότητα Αλυφαντών», μπερδεύοντας δικαιολογημένα τα λατινικά του IG «Kato Pyrgi» = Κάτω Πύργοι (Θερμής) με το χωριό Πυργί.

Η ανάγλυφη στήλη του μονομάχου Φέροπος εντοιχισμένη παραπλεύρως της εισόδου της οικίας (ΙG XII 2, 450). Θερμή

Όπως μπορεί να δει κανείς, η στήλη φέρει ανάγλυφη παράσταση μονομάχου κατά κρόταφον προς τα αριστερά, που φορεί ζώνη και είναι οπλισμένος με περικεφαλαία και κνημίδες. Στο αριστερό του χέρι κρατά μεγάλη ασπίδα και ξίφος στο δεξί. Η εν κινήσει στάση του σώματος αποτυπώνει την πολεμική και αγωνιστική του δράση. Στην Μυτιλήνη έχουν βρεθεί 9 ακόμα ανάγλυφες στήλες μονομάχων (οι 8 εντοιχισμένες και μόνο μία στο Αρχαιολογικό Μουσείο), γεγονός που φανερώνει την επικράτηση των ρωμαϊκών ηθών και του νέου τρόπου ζωής (οργάνωση μονομαχιών κλπ.). Βεβαίως το ίδιο ίσχυε και για άλλες ελληνικές πόλεις της αυτοκρατορίας, όπου έχουν βρεθεί παρόμοιες στήλες. Επειδή όμως και στην Παναγία την Τρουλωτή στην Θερμή βρίσκεται εντοιχισμένη επιγραφή αναθηματική στην Αρτέμιδα μιας «φαμιλίας μονομάχων» (IG XII 2, 447), όπου μαρτυρούνται φαμιλίες, υποδηλώνεται ότι η τοπική κοινωνία είχε επηρεαστεί πολύ και είχε υιοθετήσει τα ήθη που έφεραν μαζί τους οι πλούσιες ιταλικές κοινότητες εμπόρων, τραπεζιτών κλπ., που είχαν εγκατασταθεί εκεί.

Το ελληνοπρεπές όνομα Φέροψ προέρχεται από το λατινικό Ferox (=σκληρός), παρόλο που η πλειοψηφία των ονομάτων που έδιναν στους μονομάχους ήταν ελληνικά, προκειμένου να αντλήσουν αίγλη και κύρος από την ελληνική μυθολογία και παράδοση. Άλλωστε είναι γνωστή η μιμητική διάθεση των Ρωμαίων προς την ελληνική παράδοση σε κάθε τομέα, π.χ. στην ποίηση, στο θέατρο, στην θρησκεία. Το όνομα αυτό απαντά ακόμα μία φορά σε επιγραφή της Σμύρνης του 2ου / 3ου αι. μ.Χ. και μάλιστα ανήκει πάλι σε μονομάχο, που σημαίνει ότι δινόταν σε μονομάχους ως επίθετο, ως δεύτερο όνομα και δήλωνε ότι «αισθάνεται την σκληρότητα της μάχης». Από την επιγραφή αυτή δεν μπορούμε να ξέρουμε αν ο Φέροψ έχασε την ζωή του σε μονομαχία ή όχι, ούτε αν ήταν δούλος ή φτωχός Ρωμαίος ή Έλληνας που επιβίωνε από τις επικίνδυνες μονομαχίες. Το μόνο που ξέρουμε είναι ότι ένας δυνατός αλλά κοινωνικά ανίσχυρος άντρας αναγκάστηκε εκ των συνθηκών να ακολουθήσει αυτόν τον δρόμο των απάνθρωπων ρωμαϊκών θεαμάτων.

Τέλος, ο τύπος του μονομάχου της στήλης ήταν γνωστός ως secutor, που εμφανίστηκε από το 50 μ.Χ. και εξής και είχε ως διακριτικό του γνώρισμα την τεράστια ασπίδα. Εκπαιδευόταν να αντιμετωπίζει τον retiarius, ένα είδος ελαφρώς θωρακισμένου μονομάχου οπλισμένου με τρίαινα και δίχτυ, που θύμιζε ψαρά.

 Η ρωμαϊκή επιγραφή του μονομάχου Φέροπος. 2ος αι.μ.Χ. (IG XII 2, 450)

Γενική Ροή Ειδήσεων

PROUDLY POWERED BY CJ web | Copyright © 2017 {emprosnet.gr}
Made with love and a lot of coffee by CJ web, Creative web Journey