Η σύγχρονη τουρκική δημοκρατία που ίδρυσε ο Κεμάλ το 1923, στήριξε τις βάσεις της πάνω στις ένοπλες δυνάμεις, οι οποίες κατόρθωσαν στα ερείπια της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, να οικοδομήσουν ένα εθνικό κράτος περιορισμένο γεωγραφικά στη Μικρά Ασία και την Ανατολική Θράκη, «εκκαθαρισμένες» πια από τις γηγενείς πληθυσμιακές ομάδες (κυρίως Ελλήνων και Αρμενίων), που ζούσαν στην περιοχή πριν την έλευση των Σελτζούκων Τούρκων.

Έκτοτε οι ένοπλες δυνάμεις «ανέλαβαν» την αποστολή «διαφύλαξης της χώρας» με βάση ένα εθνικιστικό-κεμαλικό ιδεολογικό υπόβαθρο και όποτε η ηγεσία τους έκρινε, παρέμβαιναν, άλλοτε δυναμικά (27 Μαΐου 1960, 12 Μαρτίου 1971, 12 Σεπτεμβρίου 1980), και άλλοτε «συμβουλευτικά», για να επαναφέρουν τη Χώρα στην τροχιά που αυτές είχαν χαράξει.

Η νοοτροπία αυτή του «σωτήρα του έθνους», είχε χαραχτεί βαθιά στα μυαλά των Τούρκων αξιωματικών και ακόμη υπάρχει σε μεγάλη μερίδα του σώματος, στην οποία ανήκουν και οι αποτυχημένοι πραξικοπηματίες .

Σε όλα τα παραπάνω πραξικοπήματα, χαρακτηριστικό γνώρισμα ήταν η καθολική συμμετοχή της Ιεραρχίας των ενόπλων δυνάμεων και ιδιαίτερα του αρχηγού του Γενικού Επιτελείου -απαραίτητο στοιχείο για ένα πειθαρχημένο στράτευμα, η καθολική συμμετοχή του οποίου εξασφάλιζε την επιτυχία του πραξικοπήματος και την αποδοχή του από το μεγαλύτερο μέρος του λαού.

Στην τελευταία απόπειρα πραξικοπήματος της 15ης Ιουλίου, η ιεραρχία των τουρκικών ενόπλων δυνάμεων αρνήθηκε να συνεργαστεί και κυρίως ο αρχηγός του Επιτελείου, Χουλουσί Ακάρ, ο οποίος καίτοι απειλήθηκε με όπλο, αρνήθηκε να «διαβάσει» το διάγγελμα των πραξικοπηματιών. Το γεγονός τούτο σε συνδυασμό με την ερασιτεχνική προετοιμασία και οργάνωση, έθεσαν τέρμα στις φιλοδοξίες των πραξικοπηματιών.

Ο μεγάλος «κερδισμένος» της υπόθεσης είναι ο πρόεδρος Ερντογάν, ο οποίος, αφού πέτυχε τα προηγούμενα χρόνια με τη βοήθεια της κοινότητας  του τότε συνοδοιπόρου του και σήμερα «μισητού εχθρού», Γκιουλέν, να «αδρανοποιήσει» το στράτευμα με τις διάφορες δίκες και να εκκαθαρίσει την Ιεραρχία, κατόρθωσε να δημιουργήσει προσκείμενη σε αυτόν ομάδα αξιωματικών, η οποία και τον βοήθησε να διασωθεί σωματικά και πολιτικά τη «μακριά νύκτα» της 15ης προς 16ης Ιουλίου.

Το παράδοξο είναι ότι την επόμενη μέρα άρχισαν τεράστιες «εκκαθαρίσεις» σε όλους τους τομείς της κρατικής μηχανής, οι οποίες συνεχίζονται, δημιουργώντας την υποψία ότι η κυβέρνηση είχε σχέδιο και βρήκε την αφορμή να το εφαρμόσει, για να απαλλαγεί από τους «αντιφρονούντες» και να φτιάξει το «μοντέρνο ισλαμικό κράτος» που πάντοτε ονειρευόταν.

Στην πορεία των εξελίξεων και των ερευνών, θα διαβάσουμε και θα ακούσουμε πολλά, άλλα αληθινά και άλλα προπαγανδιστικά εκ μέρους της πλευράς του Ερντογάν και των μέσων ενημέρωσης που τον στηρίζουν. Ένα όμως είναι σίγουρο, ότι η «νίκη» που πέτυχε, είναι «πύρρειος», διότι:

- Το στράτευμα διχάστηκε, κλονίστηκε η πειθαρχία και το ηθικό του. Οι σκηνές βίας του λαού κατά των «κινηματιών», η αδελφοκτόνος μάχη και το αίμα που χύθηκε, ο βομβαρδισμός της Βουλής, η «αυτομόληση» ομάδας των πραξικοπηματιών με ένα σύγχρονο οπλικό σύστημα κλπ., θα μείνουν βαθιά χαραγμένες στη μνήμη του τουρκικού λαού.

- Το «κατέβασμα» του λαού από τον Ερντογάν, με τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης (που τόσο πολέμησε και πολεμά), στους δρόμους, δημιουργεί προηγούμενο και πέρα από τη δημοκρατικότητα του εγχειρήματος, δίνει το δικαίωμα στον αυταρχικό και συντηρητικό Τούρκο πρόεδρο να «έχει» ένα διχαστικό όπλο στα χέρια του και να το χρησιμοποιεί στο μέλλον κατά το δοκούν, σε όποιον τολμήσει να αμφισβητήσει την εξουσία του. Ουσιαστικά έχουμε μία μοντέρνα εκδοχή των «φρουρών της επανάστασης» του ιρανικού καθεστώτος .

- Ο τουρκικός λαός διχάστηκε και παρά την ομόφωνη στήριξη των κομμάτων της Βουλής, στην κυβέρνηση θα δρομολογηθούν πολιτικές εξελίξεις συναρτώμενες από, το κουρδικό πρόβλημα, την άρση της ασυλίας κυρίως των Κούρδων βουλευτών, τις εξελίξεις στο Εθνικιστικό Κόμμα με την κρίση ηγεσίας που διέρχεται, και την επιθυμία του Ερντογάν να εκμεταλλευτεί την απόπειρα πραξικοπήματος για να εγκαθιδρύσει ένα «σουλτανικού» τύπου προεδρικό καθεστώς.

- Διαμορφώθηκε στην Τουρκία και θα εμπεδωθεί ακόμη περισσότερο, αν συνεχιστεί ο ρεβανσισμός, ένα εμφυλιοπολεμικό αίσθημα που ανά πάσα στιγμή μπορεί να μετατραπεί σε σύρραξη.

Διαπιστώθηκαν κενά στο σύστημα ασφάλειας και πληροφοριών, τα οποία όσο προχωρούν οι έρευνες, θα μεγαλώνουν.

Στη χώρα μας δεν θα πρέπει να οδηγούμαστε στη λογική «ας φαγωθούν μεταξύ τους, αυτό μας θα μας ωφελήσει». Η Τουρκία είναι μία χώρα η σταθερότητα της οποίας, επηρεάζει όλη την περιοχή, με δεδομένα την συριακή κρίση, το προσφυγικό, κ.λπ.. Επί πλέον η σοβούσα κρίση στη γείτονα, μπορεί από ένα τυχαίο περιστατικό, να εξαχθεί στη «γειτονιά» για αποπροσανατολισμό και εκτόνωση.

Τυχαίο γεγονός όμως, δεν πρέπει να θεωρηθεί το αίτημα ασύλου των οκτώ Τούρκων στρατιωτικών, που είναι καθαρά θέμα ανθρωπίνων δικαιωμάτων και του κράτους δικαίου, το οποίο απουσιάζει από την Τουρκία. Οι διαδικασίες πρέπει να εξελιχθούν σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο, τις ισχύουσες δικαστικές πρακτικές και το κοινοτικό κεκτημένο. Αλλοίμονο αν η κυβέρνηση ενδώσει στις «έμμεσες» απειλές των Τούρκων αξιωματούχων. Θα χαθεί κάθε έννοια δικαίου και θα πληγεί η περηφάνια του ελληνικού λαού, που στο διάβα της ιστορίας του, καίτοι σε πολλές ιστορικές στιγμές ήταν σε δυσχερή θέση, δεν ενέδωσε και δημιούργησε εποποιίες.

* Ο κ. Στρατής Χαραλάμπους είναι Αντγός (ΠΒ) ε.α., Πρόεδρος Παραρτήματος Λέσβου της Ε.Α.Α.Σ.