Πριν από ένα μήνα περίπου, από αυτήν εδώ τη στήλη, είχαμε αναδείξει την σημασία τού να προτιμά ο καταναλωτής ελληνικά προϊόντα, ιδιαίτερα υπό τις παρούσες δύσκολες συνθήκες για τη χώρα και την οικονομία της, αλλά και για τον καθένα πολίτη χωριστά. Είχαμε τεκμηριώσει, τόσο με επιστημονικές όσο και με πρακτικές προσεγγίσεις, την τεράστια επίδραση που έχει η «ελληνοποίηση» των αγορών του καθενός μας, τόσο στη γενικότερη οικονομική πορεία της χώρας, όσο και στην άμβλυνση της μάστιγας της ανεργίας, που είναι κατά τη γνώμη μας και το κορυφαίο πρόβλημα της παρούσας συγκυρίας.

Σήμερα θα κάνουμε ένα βήμα παραπέρα για να επιχειρηματολογήσουμε υπέρ της ανάγκης να επιλέγουμε να αγοράζουμε, όχι μόνο ελληνικά, αλλά και όσο μπορούμε περισσότερο, τοπικά.

Εξ αντικειμένου μια οικονομία σε νησί έχει χαρακτηριστικά αυτού που λέμε «κλειστή οικονομία». Η διακίνηση λοιπόν του χρήματος στα πλαίσια αυτού του κλειστού χώρου, με αγορές αγαθών και υπηρεσιών που παράγονται τοπικά, ανακυκλώνει τοπικά το χρήμα και αυξάνει το τοπικό «ΑΕΠ», με ευεργετικά αποτελέσματα για όλη την τοπική κοινωνία.

Οι όποιες διαρροές χρήματος για αγορά αγαθών και υπηρεσιών που δεν παράγονται τοπικά, μειώνει μακροπρόθεσμα το τοπικό εισόδημα, αφού το χρήμα δεν ανακυκλώνεται τοπικά αλλά διαρρέει προς τα έξω, ενδεχομένως για να μην επιστρέψει ποτέ.

Και τι γίνεται, θα πει κανείς, με προϊόντα και υπηρεσίες που δεν παράγονται τοπικά; Εκεί, πραγματικά, ίσως ο καταναλωτής δεν έχει άλλη επιλογή, πλην όμως θα πρέπει να σκεφτεί σοβαρά, πριν αγοράσει, δύο πράγματα.

Πρώτον, αν υπάρχουν ανεκτά υποκατάστατα στην τοπική αγορά και δεύτερον, όταν και αυτά δεν υπάρχουν, αν υπάρχει τοπικός αντιπρόσωπος για τα εισαγόμενα, που θα πρέπει να τον προτιμήσει, κρατώντας ένα μέρος του χρήματος που διαθέτει στον τόπο του, έστω στο περιθώριο κέρδους του αντιπροσώπου.

Στους «έξυπνους» συμπατριώτες μας που καμαρώνουν για τις εισαγόμενες αγορές τους, τα τελευταία χρόνια μάλιστα στην πλειοψηφία τους ηλεκτρονικές, ισχυριζόμενοι ότι το κάνουν για λόγους ποιότητας ή - πολύ περισσότερο - οικονομίας, ας πούμε τα εξής:

Θεμιτή η προσπάθεια για ποιοτικές αγορές αλλά και οικονομικές, ιδιαίτερα τώρα που ο καθένας μετρά και το τελευταίο ευρώ. Όπως θεμιτό είναι κανείς να αρνείται να στηρίξει την τοπική αγορά όταν διαπιστώνει ακραία φαινόμενα περιορισμένης ποικιλίας, κακής ποιότητας και αισχροκέρδειας ως προς τις τιμές.

Τρεις παρατηρήσεις, όμως, είναι απαραίτητες.

Η πρώτη και βασική. Η γνώση του καταναλωτή για θέματα ποιότητας, ποικιλίας και τιμής δεν πρέπει υποχρεωτικά να τον απομακρύνει από την τοπική αγορά, αλλά να τον κάνει πιο απαιτητικό έναντι του τοπικού εμπόρου ή παραγωγού, στο να ζητά καλύτερη ποιότητα και λογικές τιμές. Στο βαθμό που οι απαιτήσεις του δε γίνονται στο μέτρο του δυνατού σεβαστές, τότε και μόνο τότε, έχει λόγο να στραφεί σε αγορά έξω από τον τόπο του.

Δεύτερη παρατήρηση. Οριακές διαφορές σε ποιότητα και τιμή δεν πρέπει να τον απομακρύνουν από την τοπική αγορά, αφού το όφελος από τις τοπικές αγορές είναι όπως είπαμε πολλαπλασιαστικό. Πολύ περισσότερο όταν ο αγοραστής είναι και ο ίδιος πωλητής άλλων αγαθών και υπηρεσιών, είναι δηλαδή και αυτός επαγγελματίας που δραστηριοποιείται στην τοπική αγορά, οπότε στηρίζοντας έναν επαγγελματία σήμερα, αναμένει εύλογα τη στήριξή του αύριο.

Αυτονόητη και η τρίτη παρατήρηση κατόπιν τούτου. Αν δεν υποστηρίξεις το διπλανό σου επαγγελματία, τότε αυτός κινδυνεύει με εξαφάνιση, οπότε κάποια στιγμή θα τον ψάχνεις αλλά δυστυχώς μάταια. Ένα χαρακτηριστικό απλοϊκό παράδειγμα; Πόσες φορές δεν ακούσατε αυτούς που δεν ψωνίζουν από το μίνι μάρκετ ή το μπακάλικο της γειτονιάς τους γιατί είναι «ακριβό» σε σχέση με το μεγάλο σούπερ μάρκετ; Κατανοητή καταναλωτική συμπεριφορά μέχρι ένα σημείο, αλλά όταν θα κλείσει το μαγαζάκι της γειτονιάς, θα σου λείψει η εξυπηρέτησή του. Οπότε, τουλάχιστον μοίρασε τις αγορές σου, για να μείνει κι αυτό στην αγορά.

Αυτονόητες αλήθειες θα πείτε; Όχι και τόσο! Γιατί, καλά με τους απλούς πολίτες. Εκεί που πραγματικά αγανακτείς, είναι όταν βλέπεις ολόκληρους φορείς, ταγμένους υποτίθεται στην υποστήριξη της τοπικής κοινωνίας και των επαγγελματιών της, να σπεύδουν να κάνουν προμήθειες ή να ζητήσουν υπηρεσίες αγνοώντας την τοπική αγορά, για να πάρουν λίγο φθηνότερη τιμή. Παραδείγματα; Άπειρα! Και μάλιστα από όλους τους φορείς, ανάμεσά τους ακόμα και εμπορικοί σύλλογοι και επιμελητήρια. Οι ηγεσίες των οποίων, κατά τα λοιπά, από εκλογές σε εκλογές εκφωνούν πύρινους λόγους για την προστασία των μελών τους!