Αφού λοιπόν στο άρθρο μας της περασμένης Τετάρτης ξεκαθαρίσαμε τους όρους «συνολικά» και «γνωστά» αποθέματα υδρογονανθράκων, ας ξαναπάμε στα δικά μας πετρέλαια. Τα οποία μέχρι αυτήν τη στιγμή που μιλάμε, δεν μπορούν να χαρακτηρισθούν «γνωστά», με την έννοια τού τεχνολογικά και οικονομικά άμεσα εκμεταλλεύσιμα.

Υπήρξε άραγε ολιγωρία στη σχετική έρευνα τα τελευταία 30 - 40 χρόνια, που εμπόδισε έστω και ένα μέρος αυτών των αποθεμάτων να περάσει στην κατηγορία των «γνωστών» και να ξεκινήσει η εκμετάλλευσή τους; Πιθανότατα. Αν και θα πρέπει να θυμίσουμε ότι το εμφανώς εκμεταλλεύσιμο κοίτασμα της Θάσου αξιοποιήθηκε την δεκαετία τού ‘70 από την εταιρεία ΟΣΕΑΝΙΚ, ενώ αρκετές άλλες έρευνες από εταιρείες ποικίλων εθνικοτήτων δεν έδωσαν άμεσο αποτέλεσμα, για δύο κατά τη γνώμη μας λόγους.

Ο πρώτος ήταν ότι η τεχνολογία εξελίσσεται συνεχώς και κάτι που κρίθηκε μη συμφέρον προς εκμετάλλευση πριν από 30 χρόνια, ενδεχομένως συμφέρει σήμερα. Ο δεύτερος λόγος είναι ότι το ποιο κοίτασμα κρίνει μια εταιρεία εκμεταλλεύσιμο είναι θέμα συγκριτικό και όχι απόλυτο, υπό την έννοια ότι κρίνεται σε συνάρτηση με το συμφέρον ή όχι της εκμετάλλευσης άλλων κοιτασμάτων που την ίδια χρονική περίοδο διαχειρίζεται η ίδια εταιρεία.

Σε κάθε περίπτωση, το νέο στοιχείο που εισήγαγε η έκθεση της Deutsche Bank, ήταν η μεταφορά του ενδιαφέροντος από τον ελλαδικό χώρο γενικά, στην περιοχή νοτίως της Κρήτης. Η έκθεση βασίστηκε σε πρόσφατη μελέτη επιστημόνων διεθνούς κύρους, Ελλήνων και ξένων, που ανεβάζει τα πιθανά (επαναλαμβάνουμε, πιθανά) αποθέματα φυσικού αερίου και πετρελαίου στη συγκεκριμένη περιοχή σε μια αξία που υπερβαίνει τα 400 δισ. ευρώ.

Θα δικαιωθούν λοιπόν όσοι μιλούσαν για τον κρυμμένο θησαυρό που η αξία του υπερκαλύπτει το δημόσιο χρέος; Μη βιάζεστε! Μένει πρώτα η στατιστική πιθανότητα που έδειξε η μελέτη, να επιβεβαιωθεί. Και βέβαια, μετά την ολοκλήρωση των ερευνών που ελπίζουμε να επιβεβαιώσουν τις προσδοκίες, θα ξεκινήσει σταδιακά η επίπονη και μακροχρόνια διαδικασία της εξόρυξης, που έχει τα εξής χρονικά δεδομένα. Το πρώτο βαρέλι πετρελαίου ή η πρώτη συσκευασία φυσικού αερίου χρειάζεται 10 - 12 χρόνια από σήμερα και η ολοκλήρωση της διαδικασίας, μπορεί και 30 ως 40 χρόνια. Επομένως η αντιμετώπιση του υψηλού δημόσιου χρέους στο μεσοδιάστημα πρέπει να γίνει με… άλλους τρόπους!

Μα, θα αναρωτηθείτε, η επιβεβαίωση της ύπαρξης υψηλών αποθεμάτων υδρογονανθράκων δεν μπορεί να αξιοποιηθεί οικονομικά σε πιο σύντομο χρονικό διάστημα; Ασφαλώς και μπορεί. Το διεθνές οικονομικό σύστημα είναι πλέον τέτοιο, που και απλές προσδοκίες οικονομικής αξιοποίησης ενός περιουσιακού στοιχείου είναι - χρηματιστηριακά - εμπορεύσιμες.

Με μια κρίσιμη παράμετρο, όμως, που πρέπει να λαμβάνεται υπόψη. Όσο περισσότερο βιάζεται ο κάτοχος του περιουσιακού στοιχείου να το αξιοποιήσει οικονομικά, τόσο μικρότερη απόδοση μπορεί να περιμένει. Άλλη αξία έχει προφανώς π.χ. η εκχώρηση ενός δικαιώματος - ή ποσοστού του - για την έρευνα και μελλοντική εκμετάλλευση ενός πιθανού κοιτάσματος το μέγεθος του οποίου πρακτικά αγνοείται και άλλη αξία έχει η διαπραγμάτευση δικαιώματος εκμετάλλευσης ενός κοιτάσματος που έχει ερευνητικά επιβεβαιωθεί και ποσοτικά προσεγγισθεί.

Επομένως, η χώρα μας πρέπει να αναζητήσει τη χρυσή τομή ανάμεσα στη σύντομη αξιοποίηση των πιθανών υπεδάφιων και υποθαλάσσιων θησαυρών της, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι θα «κάψει» την περιουσία της αυτή επειγόμενη να την ρευστοποιήσει πριν την ώρα της. Και αυτό απαιτεί μια εθνική πολιτική που υπερβαίνει τα στενά όρια των κομματικών ανταγωνισμών, αφού άλλωστε οφείλει να είναι εξ αντικειμένου πολιτική μακράς πνοής.