Ένας άνθρωπος βαστάει μια κάμερα και μαγνητοσκοπεί άλλους ανθρώπους που έχουν πνιγεί. Τραγικό... Μεγάλος ερασιτεχνισμός και μπόλικη ανηθικότητα από τον τρόπο που σχεδόν το σύνολο των τοπικών Μ.Μ.Ε. στη Λέσβο χειρίστηκε απεικονιστικά το θέμα των νεκρών στη Θερμή... Δείχνει το πόσο νοιαζόμαστε στην ουσία για το όλο θέμα και το πόσο ψηλά έχουμε τοποθετήσει εντός μας την αξία της ανθρώπινης ζωής. Όμως ξέχασα... αυτοί είναι «λαθρομετανάστες», σκέφτηκα.

Κι όμως, ακόμα και σε δυστυχήματα ή άλλα περιστατικά με ντόπιους, τα τοπικά Μ.Μ.Ε. προβάλλουν φωτογραφίες αποκρουστικές, δίχως τη συναίνεση κανενός, φωτογραφίες που απλά ικανοποιούν τη δίψα μας για κουτσομπολιό και θέαμα και οι οποίες δεν προσθέτουν τίποτα στην πληροφόρηση. Ερασιτεχνισμός, λοιπόν, και βουλιμία επαρχιώτη. Και μην ακούσω περί προβολής και ευαισθητοποίησης της κοινής γνώμης. Τόση βία στα κανάλια, τόσα χρόνια δεν έχει ευαισθητοποιήσει κανέναν. Διαβάστε λίγο Eibl - Eibesfeldt περί εθισμού στη βία και ανικανότητας αντίδρασης του εθισμένου κοινού. Αυτό που αποκαλούμε αποκρουστικό, δεν έχει κάτι να προσφέρει κοινωνικά. Αντιθέτως.

Το είχε επισημάνει ο Legman ήδη από το 1949, γράφοντας: «H βία στην Αμερική είναι βιομηχανία - βαριά βιομηχανία - και όλοι εμπλέκονται, είτε σαν παραγωγοί είτε σαν καταναλωτές.» Το Χόλλυγουντ δημιουργεί για εσωτερική κατανάλωση, αλλά και εξάγει ωραιοποιημένη βία σε όλον τον κόσμο. Δημιουργεί πρότυπα, όλα τους στη βάση του όμορφου, δυνατού, αδυσώπητου και πρόθυμου να σκοτώσει «ήρωα» στο όνομα του «καλού». Και ενός απανταχού παρόντος «κακού» που μας κατατρέχει, ενός προσωποποιημένου και εύκολα αναγνωρίσιμου κακού. Αυτή η απλοποίηση στον κύκλο καλού και κακού διαιωνίζει τη στερεοτυπική σκέψη, προωθεί το ρατσισμό και μακιαβελικά δικαιολογεί τη βία ως κάτι θεμιτό, σχεδόν αναπόφευκτο ως μέθοδο. Αντικαθιστά τις τελετές μύησης με ένα περίστροφο στο χέρι.

Κάπως έτσι η Αμερική έχει ντύσει μυθολογικά τον επεκτατισμό της, με μια φράση που τα συνοψίζει όλα για κάποιον «πόλεμο εναντίον του τρόμου». Στο αρχαίο δράμα, ο θάνατος δεν παρουσιάζεται ποτέ επί σκηνής. Το αρχαίο δράμα αν και κάνει αυτήν την επιλογή, δεν έχει τίποτα να ζηλέψει σε ένταση και ρυθμό από την καλύτερη αμερικάνικη παραγωγή. Ο θάνατος δεν είναι απλά ένα ταμπού που αποκρύπτεται, αντίθετα, αυτή η «απόσταση» της είδησης του θανάτου και του φυσικού πτώματος στο νου του θεατή μεγεθύνει την απώλεια, διευρύνει το δράμα εντός της φαντασίας. Δε μετράει το να δούμε κάτι αποκρουστικό, αλλά το να στοχαστούμε πάνω στις αιτίες. Ένας κόσμος ουσίας και όχι θεάματος. Βέβαια δε διδασκόμαστε από την αρχαία τραγωδία κι ας περηφανευόμαστε ότι «την γεννήσαμε».

Φαίνεται πως η βία έχει αρχίσει να γίνεται βαριά βιομηχανία και στην Ελλάδα. Στα τραγούδια, στον κινηματογράφο, στις κουβέντες μας, αντιγράφουμε χολλυγουντιανά πρότυπα. Ο επεκτατισμός της Δύσης αποδεικνύεται ισχυρότατος. Η χολλυγουντιανή «νεωτερικότητα» έπεισε νωρίς την ανερχόμενη αστική τάξη πως είναι χαζό, «αμορφωσιά» να λέμε παραμύθια και άλλες ιστορίες, πως οι τελετουργίες του λαού, η λαϊκή πίστη και λατρεία, όλα είναι πρωτόγονες χαζομάρες. Πως ανήκουν στο παρελθόν και πως πρέπει να τα αφήσουμε πίσω όλα αυτά.

Δε μας είπαν ποτέ πως μέσα σε αυτά τα «χαζά» υπήρχαν ρίζες που έφταναν μέχρι, μεταξύ άλλων, και στο αρχαίο δράμα, πως ήταν η ταυτότητά μας και πως έπρεπε ακόμα και για να αποκοπούμε από αυτήν, να το κάνουμε μόνοι μας και ηθελημένα. Και ανέλαβε η ίδια η νεωτερικότητα να αφηγηθεί τον εαυτό της, σερβίροντας πίσω στους αφελείς αστούς, τι άλλο, τα ίδια τους τα παραμύθια, θρύλους, δοξασίες, σε καινούργια, χολλυγουντιανή συσκευασία. Μόνο που τώρα ο θρύλος είχε γίνει και μάρκετινγκ. Και μαζί με το επιμύθιο καταπίνουμε και τα εμπορεύματά τους... Και αντί για Ξένιοι, ακόμα και απέναντι στο θάνατο του άλλου, φαινόμαστε απλά ξένοι και μάλιστα περίεργοι, δίχως ιερό και όσιο ξένοι.