Στο πρώτο μέρος του άρθρου μου αναφέρθηκα στην οικονομική κρίση που έπληξε τη χώρα μας πριν δέκα χρόνια και στην αδυναμία των πολιτικών μας να «συναινέσουν», να ομονοήσουν και να την απαλλάξουν από τα χειρότερα. Στην πραγματικότητα οι πολιτικοί μας αρνήθηκαν αυτό που υποκριτικά οι ίδιοι ζητούν από τους πολίτες.  Ενώ οι πολιτικοί μας ηγέτες θέλουν οι άνθρωποι να μην είναι «άτομα», αλλά να είναι «πολίτες» και μάλιστα «ενεργοί» και διαφημίζουν την «κοινωνία των ενεργών πολιτών», οι ίδιοι έδειξαν με τη στάση τους πως δεν ενδιαφέρονται για το καλό του συνόλου, για το καλό της πατρίδας, αλλά νοιάζονται για το κομματικό τους συμφέρον που υποκρύπτει το προσωπικό. Αν αυτοί διάβαζαν λίγο τον Πλάτωνα, θα καταλάβαιναν πως η φιλαυτία είναι φανέρωμα «απολειπούσης φρονήσεως»* πως είναι το μεγαλύτερο ελάττωμα, γιατί  «αυτός που αγαπά τον εαυτό του  τυφλώνεται όσον αφορά το αντικείμενο της αγάπης του, με αποτέλεσμα να κρίνει λανθασμένα τα δίκαια και τα σωστά και τα ωραία, γιατί νομίζει πως πρέπει πάντα να τιμά πιο πολύ τον εαυτό του από την αλήθεια» (Πλάτων, Νόμοι, 732 β 3,4: τυφλούται γαρ περί το φιλούμενον ο φιλών, ώστε τα δίκαια και τα αγαθά και τα καλά κακώς κρίνειν, το αυτού προ του αληθούς αεί τιμάν δειν ηγούμενος». «Γι’αυτό», λέει, «κάθε άνθρωπος οφείλει να αποφεύγει να αγαπά παρά πολύ τον εαυτό του» (Διό πάντα άνθρωπον χρη φεύγειν το σφόδρα φιλείν εαυτόν).

Όπως έλεγε ο Αριστοτέλης, οι πολιτικοί οφείλουν να συνειδητοποιήσουν, όπως και ο κάθε πολίτης, ιδιαίτερα οι πλούσιοι και οι δυνατοί,  πως «δεν πρέπει να νομίζουν πως ανήκουν στον εαυτό τους, αλλά πως όλοι ανήκουν στην πατρίδα, γιατί ο καθένας είναι ένα μόριο της, και η φροντίδα κάθε μορίου πρέπει από τη φύση του να αποβλέπει στη υπηρεσία του συνόλου» (Πολιτικά Θ 1337 a 22-32: Άμα δε ουδέ  χρη νομίζειν αυτόν αυτού τινα είναι των πολιτών, αλλά πάντας της πόλεως, μόριον γαρ έκαστος της πόλεως* η δ’ επιμέλεια πέφυκεν εκάστου μορίου βλέπειν προς την του όλου επιμέλειαν). Να θέσουν την πατρίδα πάνω και έξω από κάθε μικροπολιτική σκοπιμότητα και από κάθε καταστροφική εγωπάθεια ή άκαιρο ναρκισσισμό, γιατί αυτή εξασφαλίζει τη σωτηρία, όπως έλεγε ο Σοφοκλής, και  «αν το πλοίο της πλέει με ασφάλεια μπορούμε να συνάπτουμε φιλίες» (Αντιγόνη 189-190: Ήδ’ εστίν  η σώζουσα, και ταύτης έπι πλέοντες ορθής του φίλους ποιούμεθα)* γιατί «ένας άνθρωπος που ευτυχεί ως άτομο, όταν καταστρέφεται η πατρίδα, καταστρέφεται και αυτός μαζί της» (Θουκυδίδης ΙΙ 60: Καλώς μεν γαρ φερόμενος  ανήρ το καθ’ εαυτόν διαφθειρομένης της πατρίδος ουδέν ήσσον ξυναπόλλυται).

Το αίτημα της «συναίνεσης» κατέστη εντονότερο επί πρωθυπουργίας Γ. Παπανδρέου που πήρε την εξουσία λέγοντας πως «λεφτά υπάρχουν», ενώ δεν υπήρχαν! Τότε που η βόμβα έσκασε στα χέρια του αυτός καλούσε τους αρχηγούς των άλλων κομμάτων να «συναινέσουν», για να βγει η χώρα από την κρίση, για να σωθεί και να ανακτήσει την πληγωμένη της αξιοπρέπεια. Με λίγα λόγια ζητούσε αυτό που ο ίδιος αρνήθηκε στο παρελθόν, γιατί έκρινε πως δεν εξυπηρετούσε τα συμφέροντα του κόμματός του. Είναι, όμως, λογικό να συναντήσει την απροθυμία των άλλων κομμάτων και να δεχτεί το «ράπισμα», πιο έντονο αυτή τη φορά, που είχε δώσει και ο ίδιος. Άλλωστε, η εκδικητικότητα είναι γνώρισμα της πολιτικής κουλτούρας της χώρας μας!  

Και σήμερα η χώρα μας, όπως και οι άλλες ευρωπαϊκές χώρες, κινδυνεύει και «φωνάζει». Η χώρα μας βρίσκεται μπροστά σε σοβαρά προβλήματα όχι μόνο οικονομικά και υγειονομικά, αλλά και εθνικά. Η κατάσταση, δηλαδή, εμφανίζεται χειρότερη και πιο επικίνδυνη παρά ποτέ. Και αντί οι πολιτικοί μας ηγέτες να την ακούσουν, να αναλάβουν τις ευθύνες τους για την τραγική κατάσταση στην οποία οδήγησαν τον τόπο -γιατί όλοι ανεξαιρέτως, κυβερνήσαντες και μη τα τελευταία χρόνια, φταίνε-, να εγκαταλείψουν τις αυταπάτες τους και την αυτάρεσκη ιδέα της «αυτάρκειας» στην οποία έχουν εγκλωβιστεί και να σπεύσουν σε βοήθειά της, επιδίδονται σε ανούσιες και ενοχλητικές για τον πολίτη «κοκορομαχίες» στη Βουλή, ψάχνοντας να εξασφαλίσουν «αρραβώνες» και «γάμους» που θα τους εξασφαλίσουν την εξουσία πάνω στους πολίτες και δείχνοντας έτσι τη μικρότητα και ασημαντότητά τους.

Βέβαια, θα μου πει κανείς, πώς είναι δυνατό να βοηθήσει η αντιπολίτευση την κυβέρνηση να λύσει τα προβλήματα του λαού και να καρπωθεί αυτή την τιμή και τη δόξα;  Αν δεν αποτύχει η κυβέρνηση, τότε πότε η αντιπολίτευση θα ανέλθει στην εξουσία; Η άρνηση, λοιπόν, των κομμάτων να προχωρήσουν στην πολυπόθητη «συναίνεση» φαίνεται και λογική και δικαιολογημένη. Από την άλλη πλευρά η «συναίνεση» φαντάζει όνειρο θερινής νυκτός, γιατί το κάθε κόμμα θεωρεί τη συναίνεση ως συγκατάβαση και προσχώρηση του άλλου στις δικές του προθέσεις. Δηλαδή, μέσω της «συναίνεσης» το κάθε κόμμα θέλει να κυβερνήσει, αλλά αυτό φαίνεται παράλογο.

Για να γίνω πιο αντιληπτός θα αναφέρω μια προσωπική μου εμπειρία. Όταν υπηρετούσα ως Σχολικός Σύμβουλος είχαμε αποφασίζει να συνενώσουμε κάποια κοντινά, αλλά αδύναμα δημοτικά σχολεία. Θυμάμαι πως δύο γειτονικά χωριά είχαν το  καθένα το δικό του σχολείο, το ένα με είκοσι μαθητές και το άλλο με τέσσερις. Καλέσαμε, λοιπόν, τους γονείς και τις αρχές των χωριών αυτών και τους εξηγήσαμε τα πλεονεκτήματα που θα είχε μια συνένωση των σχολείων. Επί της αρχής όλοι συμφώνησαν. «Συναίνεσαν», δηλαδή, να συνενωθούν τα σχολεία. Όταν όμως είπαμε πως είναι σωστό οι τέσσερις μαθητές να μετακινούνται στο χωριό με τους είκοσι μαθητές, οι γονείς τους αντέδρασαν και απαίτησαν να γίνεται το αντίθετο, γιατί, όπως είπαν, το δικό τους διδακτήριο είναι καλύτερο! Με παρόμοιο τρόπο αντιμετωπίζουν το θέμα της «συναίνεσης» και τα κόμματα. Με τέτοια , όμως μυαλά προκοπή δεν είναι δυνατό να υπάρξει……