Ένα από τα πιο χρήσιμα εφόδια που απέκτησα στη ζωή μου, είναι οι σπουδές μου στο Θέατρο. Η αιτία ήταν ένα απωθημένο: νεαρές φοιτήτριες της Φιλολογίας, η παρέα μου, μαζευόμασταν τα μεσημέρια στον τέταρτο όροφο της Φιλοσοφικής, για να ακούσουμε τον Σπύρο Ευαγγελάτο να ερμηνεύει Δεσποινίδα Τζούλια σε ένα αμφιθέατρο, όπου δεν έπεφτε καρφίτσα. Η αφορμή υπήρξε το τέλος ενός μεγάλου έρωτα και η προσπάθεια τον πόνο τον συναισθηματικό να τον μετατρέψω σε δημιουργία.

Ύστερα από τέσσερα χρόνια θητείας σε ένα από τα ωραιότερα γνωστικά αντικείμενα της επιστήμης, συνειδητοποίησα ότι το Τμήμα Θεατρικών Σπουδών του Καποδιστριακού, με έμαθε να διεισδύω στα ενδότερα: της τέχνης και της ζωής και να ανακαλύπτω την αλήθεια, τη δική μου, της αισθητικής και των ανθρώπων. Άρχισα να καταλαβαίνω τη μαγεία αυτής της γνώσης, όταν βρέθηκα απέναντι σε μεγάλες παραστάσεις. Όταν στάθηκα για άλλη μια φορά απέναντι στον τρούλο του Μπρουνελέσκι. Όταν άρχισα να νιώθω την αλήθεια των σχέσεων από το βλέμμα των ανθρώπων. Δεν εννοώ μόνον τις ερωτικές σχέσεις. Σ’ αυτές η ειλικρίνεια είναι και η πιο αθώα. Είναι μικρό το διακύβευμα. Εννοώ τις σχέσεις εμπιστοσύνης. Τις σχέσεις σεβασμού. Τις σχέσεις οικειότητας. Τις σχέσεις εκτίμησης. Την προσποίηση.

Καθώς περνά ο καιρός νιώθω ότι τα μαθήματα εκείνα στο Θέατρο, στο Θέατρο του Κόσμου, στο αναγεννησιακό Theatrum Mundi, με προίκισαν με ένα αλάνθαστο ένστικτο να αποσυμβολίζω τα συναισθήματα και τις προθέσεις των άλλων και να επικοινωνώ τα δικά μου, ακόμη και χωρίς λόγια. Από τις κινήσεις του σώματος. Από το χαμόγελο. Από τον επιτονισμό στην επικοινωνία. Από την κατεύθυνση του βλέμματος. Από την ποιότητά του. Από το βλέμμα που γελά. Έμαθα αυτό το βλέμμα να αποζητώ κι αυτό να εμπιστεύομαι. Είναι το βλέμμα που δηλώνει αγάπη. Όχι απαραίτητα ερωτική. Συμπάθεια, κατάφαση, επιδοκιμασία, φιλικά συναισθήματα, είναι το αλληλέγγυο βλέμμα που γεννά η κατάφαση στον άλλον.

Ψάχνω πάντα να βρω σε ποιους γελά το βλέμμα όσων με περιστοιχίζουν, όσων νοιάζομαι και αγαπώ. Κάθε φορά που το αναγνωρίζω, μετρώ τη μεταξύ μας σχέση. Είναι ένα ταλέντο που πληγώνει. Μερικές φορές. Όπως και καθετί που είναι και λίγο τέχνη να το κατέχεις. Το Θέατρο με δίδαξε ότι η μια κορυφή του τριγώνου είναι ο πρωταγωνιστής. Οι άλλες δύο είναι η δράση, διατυπωμένη ως σενάριο και ερμηνευμένη ως σκηνοθεσία. Σε συνθήκες καθημερινής πραγματικότητας, αυτό σημαίνει ότι σημασία έχει ο τρόπος με τον οποίο οι άνθρωποι δηλώνουν έμπρακτα τις πραγματικές τους διαθέσεις.

Το Θέατρο με δίδαξε να αποσυμβολίζω και να ελέγχω μια ακόμη συνιστώσα, που ο εικοστός αιώνας ανέδειξε ως κυρίαρχη στην ερμηνεία του θεατρικού φαινομένου: τον θεατή, δηλαδή σε όρους καθημερινής ζωής, τον ίδιο μου τον εαυτό. Μου δίδαξε να αυτοκυριαρχούμαι. Να συγκρατώ κάθε συναίσθημα απέναντι σε ακραίες συμπεριφορές: απέναντι στην αγένεια, στην υποκρισία, στη διαπόμπευση, στη νοσηρότητα, απέναντι στην κακία. Με έμαθε να στέκομαι παθητική και ταυτόχρονα ετοιμοπόλεμη. Κατάφερα πια να μην αντιδρώ, να προσποιούμαι την αφελή. Να μη ζητώ εξηγήσεις, να μη διεκδικώ, να μην επιχειρώ να αλλάξω τον κόσμο. Υπάρχουν σοβαρές αιτίες που ευθύνονται για τον τρόπο που ο κόσμος είναι όπως είναι. Δεν είμαστε (κι αυτό συμβαίνει πάρα πολύ συχνά) ικανοί να τις ακυρώσουμε. Κι αυτό είναι αδιαπραγμάτευτο. Γιατί οι άνθρωποι αγαπούν και αντιπαθούν τους άλλους με τον τρόπο που αγαπούν και κρίνουν τον εαυτό τους. Από τις φοβίες, τις αδυναμίες και τις ανασφάλειές τους. Κι αυτές δεν καταπραΰνονται από καλοπροαίρετες διαθέσεις.

Από το Θέατρο έμαθα μια μεγάλη αλήθεια: Το μόνο που μπορώ να κάνω είναι να παρατηρώ τους άλλους, να ακολουθώ την τροχιά του βλέμματός τους, όταν γελά, να καταλήγω στα δικά μου συμπεράσματα. Χωρίς να περιμένω το παραμικρό, χωρίς αποδοκιμάζω ούτε και να χειροκροτώ, όταν η πέφτει η αυλαία, όταν η παράσταση τελειώνει._

Καλυψώ Λάζου