Όσον αφορά στο  σημερινό κοινωνικό κράτος, στον τομέα της Παιδείας, παρά την ποσοτική ενίσχυση του δημόσιου εκπαιδευτικού συστήματος, η απόδοσή του, από την άποψη της ποιότητας του παραγόμενου έργου, παραμένει χαμηλή. Και η απόδειξη γι΄ αυτή την άποψη είναι ότι η φροντιστηριακή εκπαίδευση έχει καταστεί το απαραίτητο και αναγκαίο «δεκανίκι» της χωλαίνουσας δημόσιας εκπαίδευσης, που επιβαρύνει οικονομικά τους γονείς των μαθητών και αλλοιώνει το πνεύμα και το γράμμα της «Δωρεάν Παιδείας»∙ οι αιτίες γι΄ αυτή την υστέρηση είναι πολλές: αναχρονιστικά συστήματα διδασκαλίας, ανεπαρκής επιμόρφωση διδακτικού και διοικητικού προσωπικού, επικράτηση συντεχνιακών αντιλήψεων και κομματικών σκοπιμοτήτων, αναξιοκρατική στελέχωση και έλλειψη αξιολόγησης του διδακτικού και διευθυντικού προσωπικού. 

Ειδικότερα, όσον αφορά στην πανεπιστημιακή εκπαίδευση, διαταράσσεται η ομαλή λειτουργία  και μειώνεται το κύρος των πανεπιστημιακών ιδρυμάτων από την  ασύδοτη δράση εξωπανεπιστημιακών ομάδων και κομματικών εγκαθέτων που επιβάλλουν με την βία την δική τους άποψη για την «ελεύθερη διακίνηση των ιδεών». 

Στην περίοδο της Μεταπολίτευσης σημαντικά βήματα πραγματοποιήθηκαν  και στον τομέα της Υγείας και της ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης των κατοίκων της χώρας: δημιουργήθηκε το Εθνικό Σύστημα Υγείας (Ε.Σ.Υ.), στο οποίο εξασφαλίστηκε η πρόσβαση όλων των ασφαλισμένων πολιτών  της Ελλάδας και της Ε.Ε. και ακόμα, και των ανασφάλιστων Ελλήνων πολιτών ή και αλλοδαπών που διαμένουν στην χώρα και έχουν ανάγκη από την παροχή νοσηλευτικής  και ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης. Ειδικότερα, για τα άτομα με ειδικές ανάγκες (Α.Μ.Ε.Α)παρέχεται δωρεάν ιατροφαρμακευτική και νοσοκομειακή κάλυψη, καθώς, επίσης, και η παροχή ιατρικών βοηθημάτων. 

Για τις ανάγκες του Ε.Σ.Υ έχουν κατασκευαστεί εκατοντάδες νοσοκομεία, στην έδρα κάθε Νομού, και Κέντρα Υγείας σε πολλούς Δήμους και κωμοπόλεις, καθώς και μεγάλα  Πανεπιστημιακά νοσοκομεία, στις έδρες των πανεπιστημίων της χώρας, όπου συνδυάζεται η περίθαλψη  των ασθενών και η διδασκαλία των φοιτητών των Ιατρικών Σχολών. 

Στην περίοδο της συνεχιζόμενης, και σήμερα, πανδημικής κρίσης αναδείχτηκε η σημασία της ύπαρξης του δημόσιου συστήματος υγείας. 

Παρά την σημαντική αύξηση των Μονάδων Εντατικής Θεραπείας(ΜΕΘ) και την πρόσληψη μερικών χιλιάδων ιατρικού και νοσηλευτικού προσωπικού, στα νοσοκομεία της χώρας, η συνεχιζόμενη πανδημική κρίση και οι αυξημένες ανάγκες νοσηλείαςτων νοσούντων κατέδειξαν την ανεπάρκεια του διαθέσιμου αριθμού των Μονάδων Εντατικής Θεραπείας (ΜΕΘ), καθώς και τις ελλείψεις σε εξειδικευμένο ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό των ΜΕΘ.  

Οι διαγωνισμοί που προκηρύχθηκαν για την πρόσληψη αυτών των ειδικοτήτων απέβησαν, σχεδόν, άκαρποι, λόγω της έλλειψης αδιόριστων ιατρών, με την ζητούμενη εξειδίκευση {η έλλειψη αυτή οφείλεται και  στην αθρόα μετανάστευση (Braindrain), την περίοδο των Μνημονίων, Ελλήνων ιατρών, σε άλλες χώρες}. 

Από την 1-8-2019 τέθηκε σε ισχύ  και μια, ακόμα, δωρεάν λειτουργία του ΕΣΥ, αυτή του Οικογενειακού ιατρού(Γενικής ιατρικής, παθολογίας και παιδιατρικής), που θα μεσολαβεί ανάμεσα στον πολίτη και την Α/θμια και Β/θμια περίθαλψη και θα συμβάλει στην ενίσχυση του δημόσιου συστήματος για την προστασία της υγείας των κατοίκων της χώρας. 

Σε άμεση σχέση με το Εθνικό Σύστημα Υγείας βρίσκεται το Σύστημα Κοινωνικής Ασφάλισης, το οποίο ισχύει από το 1951 και αποσκοπεί στην κάλυψη των αναγκών και των κινδύνων που αντιμετωπίζουν οι εργαζόμενοι, παρέχοντας υπηρεσίες υγείας και τις παντός είδους συντάξεις. Το Σύστημα Κοινωνικής Ασφάλισης αποτελεί διαχρονικό πρόβλημα που έχει απασχολήσει όλες τις κυβερνήσεις, ιδιαίτερα στην περίοδο της Μεταπολίτευσης, λόγω των παθογενειών που το βαραίνουν και οι οποίες θέτουν σε κίνδυνο την βιωσιμότητά του. 

Η βιωσιμότητα του Συστήματος Κοινωνικής Ασφάλισης εξαρτάται από την σταθερή αριθμητική υπεροχή των εργαζομένων σε σχέση με τον αριθμό των συνταξιοδοτούμενων∙ το ελληνικό, όμως, σύστημα Κοινωνικής Ασφάλισης αντιμετωπίζει τον κίνδυνο να περιέλθει σε αδυναμία κάλυψης των υποχρεώσεων που έχει απέναντι στους ασφαλισμένους του, λόγω της συνεχιζόμενης μείωσης της αναλογίας εργαζομένων- συνταξιοδοτούμενων ( 1,3 εργαζόμενοι προς 1 συνταξιούχο, ήτοι, συνολικά, 3.596 εργαζόμενοι προς 2.777 συνταξιούχους), με αποτέλεσμα μόνο το 40% των εσόδων του Συστήματος της Κοινωνικής Ασφάλισης να προέρχεται από τις ασφαλιστικές εισφορές και οι ανάγκες της συνταξιοδότησης να καλύπτονται, κατά 60%, από το Κράτος (φορολογία των πολιτών)! 

Προκειμένου να εξασφαλιστεί η βιωσιμότητα του Συστήματος Κοινωνικής Ασφάλισης, πέρα από τις αλλαγές που θεσμοθετούνται από τις εκάστοτε κυβερνήσεις, αναφορικά με την μορφή και τον τρόπο λειτουργίας του Συστήματος, αναγκαία προϋπόθεση είναι  να εξαλειφθούν ή, έστω, να περιοριστούν οι βαθύτερες αιτίες που δημιουργούν το πρόβλημα της βιωσιμότητας του Συστήματος της Κοινωνικής Ασφάλισης. 

Και αυτές οι αιτίες  είναι: 

Α. το δημογραφικό πρόβλημα της γήρανσης του ελληνικού πληθυσμού, για την λύση του οποίου είναι ανάγκη να αυξηθούν οι γεννήσεις νέων ανθρώπων, πάνω από τον αριθμό των υπερηλίκων και των θανάτων, ώστε  οι  εργαζόμενοι να είναι πολύ περισσότεροι, σε αναλογία, από τους συνταξιοδοτούμενους. 

Β. η εισφοροδιαφυγή και η εισφοροαποφυγή, για την εξάλειψη των οποίων θα χρειαστεί  ενδελεχής  έλεγχος της αδήλωτης, «μαύρης», εργασίας, καθώςκαι της απόκρυψης και της μη καταβολής των ασφαλιστικών εισφορών. 

Για την αντιμετώπιση του δημογραφικού προβλήματος και της υπογεννητικότητας που παρατηρείται στην Ελλάδα και επηρεάζει αρνητικά την βιωσιμότητα του Συστήματος της Κοινωνικής Ασφάλισης έχουν θεσπιστεί, πρόσφατα, ορισμένα επιδόματα και ευνοϊκά μέτρα, τα οποία επιδιώκεται να λειτουργήσουν ως κίνητρα για την αύξηση των γεννήσεων: 

1.επίδομα γέννησης παιδιού: 2.000 ευρώ, για τα παιδιά που γεννιούνται από 1-1-2020. 

2.αύξηση αφορολογήτου ορίου κατά 1.000 ευρώ, για κάθε παιδί.

3.μείωση Φ.Π.Α για τα βρεφικά είδη από το24%, στο 13%. 

4.χορήγηση στους πολύτεκνους voucher για τους Βρεφονηπιακούς Σταθμούς.

5.Κατάργηση φόρου πολυτελούς διαβίωσης για 6/θέσιο και άνω Ι.Χ. πολύτεκνης οικογένειας. 

6.μοριοδότηση για πρόσληψη σε θέσεις του Δημόσιου τομέα μελών πολύτεκνης οικογένειας. 

7.αναβάθμιση θεμάτων δημογραφικής πολιτικής  και οικογένειας με την δημιουργία ειδικής θέσης Υφυπουργού στο υπουργείο Εργασίας.

Εξάλλου οι ελληνικές κυβερνήσεις, στην περίοδο των Μνημονίων και της πανδημικής κρίσης που ακολούθησε, προκειμένου να αντιμετωπίσουν τα οξυμένα οικονομικά και κοινωνικά προβλήματα που προκάλεσε η φτωχοποίηση πολλών πολιτών και κοινωνικών ομάδων, προχώρησαν στην διεύρυνση του κοινωνικού κράτους με την θέσπιση μιας σειράς επιδομάτων για την ενίσχυση των ευάλωτων κοινωνικών ομάδων.Εκτός από τα επιδόματα και τα μέτρα ενίσχυσης και προστασίας προς τους ΑΜΕΑ(αναπηρική σύνταξη,επίδομα πρόσληψης προσωπικού βοηθού, στεγαστικό επίδομα κ.λπ.)  και εκτός από τα επιδόματα και τα μέτρα ενίσχυσης των πολύτεκνων (επίδομα παιδιού κ.λπ.), χορηγήθηκαν τα επιδόματα: ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα σε οικογένειες ακραίας φτώχιας, επίδομα ανεργίας, επίδομα στέγασης και  ενοικίου, φοιτητικό επίδομα, επίδομα θέρμανσης, επίδομα ασθένειας και μητρότητας, εκπτώσεις στην κατανάλωση ηλεκτρικού ρεύματος και ΕΥΔΑΠ. 

Παράλληλα προς την επιδοματική πολιτική του κεντρικού κράτους, κοινωνική πολιτική ασκούν και οι Δήμοι για την υποστήριξη εκείνων των δημοτών που αντιμετωπίζουν δυσκολίες για την ικανοποίηση βασικών αναγκών τους, παρέχοντας « βοήθεια στο σπίτι» για υπερήλικες και άτομα με  αναπηρία, σίτιση απόρων και καταλύματα σε άστεγους, θέσεις σε Βρεφονηπιακούς Σταθμούς, δωρεάν μεταφορά μαθητών κ.λπ. 

Ολοκληρώνοντας- σε γενικές γραμμές και με πολλές, πιθανώς, παραλείψεις- την παρουσίαση του κοινωνικού κράτους που λειτουργεί στην χώρα μας, θα ήταν ασυγχώρητη πλάνη να πιστέψουμε ότι, ως προς το Κοινωνικό Κράτος, γίναμε κιόλας Σουηδία, Δανία ή Φινλανδία. Αντίθετα πρέπει να παραδεχτούμε ότι απέχουμε πολύ, ακόμα, και ότι είναι πολλά εκείνα που χρειάζεται να γίνουν, ώστε οι μελλοντικές γενιές να ζήσουν σε μια κοινωνία της ανθρωπιάς και της αλληλεγγύης. 

Πρόθεσή μας γι΄ αυτή την επισκόπηση του κοινωνικού κράτους ήταν να καταδείξουμε τα σημαντικά βήματα που έγιναν, από όλες τις κυβερνήσεις- μετά την αποκατάσταση της Δημοκρατίας- για την οικοδόμηση ενός κοινωνικού κράτους- και  την απόσταση που διανύσαμε, σε ένα κακοτράχαλο και δύσβατο δρόμο, από την δυσκύμαντη και θλιβερή δεκαετία του 50, ως τις μέρες μας. 

Εμπνεόμενοι από τα  ιστορικά δείγματα  δημιουργίας και προσφοράς στον αδύναμο συνάνθρωπό μας, της δημοκρατικής περιόδου του νεοελληνικού κράτους, ευελπιστούμε  ότι θα συνεχίσουμε  να  προχωρούμε, βήμα, βήμα, στον  δρόμο της προόδου, για να φθάσουμε σε έναν κόσμο του μέλλοντος, όπου όλοι οι «αδύναμοι» θα χαίρονται την ομορφιά της ζωής , εξίσου με τους  «δυνατούς»!