Διαβάζοντας την ελληνική ιστορία είναι ωραίο έως και συγκινητικό να βλέπει κανείς, όπως γράφαμε και σε προηγούμενο άρθρο, ότι μικροί και άγονοι τόποι όπως χωριά μικρά και ξερονήσια είχαν να επιδείξουν πάλαι ποτέ πολιτισμό, σπουδαίους άνδρες και θυσίες στους εθνικούς αγώνες.

Ένα από αυτά τα μέρη ήταν και οι Θεσπιές, ένα χωριό στις ανατολικές πλαγιές του Ελικώνα δεκαπέντε χιλιόμετρα από τη Θήβα.

Στην πρόσφατη παρουσίαση του ποιητικού βιβλίου «Νοσταλγικοί ρυθμοί» του φίλου ιατρού Άγγελου Ρήγα, διαβάστηκε ένα ποίημά του με τον τίτλο «Οι εφτακόσιοι του Δημόφιλου» που εκφράζει την απορία και τη θλίψη του ποιητή ότι η ιστορία έχει άδικα αποσιωπήσει την εθελούσια θυσία επτακοσίων Θεσπιέων υπό τον Δημόφιλο του Διαδρόμου, που σκοτώθηκαν όλοι μαζί με τον Λεωνίδα στις Θερμοπύλες (παρά το ότι μόλις το 1997 η ελληνική πολιτεία αποφάσισε να αποκαταστήσει τη φήμη τους με ένα κάποιο μνημείο στην περιοχή).

Τι υπήρξαν όμως αυτές οι Θεσπιές;

Η πόλη ιδρύθηκε προ του 700 π.Χ. από Πιέριους Θράκες και διοικήθηκε επιτυχώς με αριστοκρατικό πολίτευμα, μετέσχε δε και στον Βοιωτικό Σύνδεσμο.

Για την ανδρεία συμμετοχή της στις Θερμοπύλες κάηκε ολοσχερώς από τον Ξέρξη.

Με τη βοήθεια των Αθηναίων ξανακτίσθηκε, όπως αργότερα και με τη συνδρομή του επιφανούς Σπαρτιάτη στρατηγού Αγησίλαου, όμως και τις δύο φορές κατεδαφίστηκε από τους γείτονες Θηβαίους, μια γιατί οι Θεσπιείς βοηθήθηκαν από τους Αθηναίους και μια γιατί λακωνίζανε!

Ξανακτίσθηκε από τον βασιλιά Φίλιππο τον Β’, μέχρι να ερημωθεί στις αρχές του Μεσαίωνα.

Ο πολιούχος θεός των Θεσπιών ήταν ο Έρωτας, που προς τιμήν του ετελούνταν ανά πενταετία αγώνες, τα «Ερωτίδεια».

Όλα αυτά βέβαια δεν ήταν άσχετα με το γεγονός ότι από τις Θεσπιές καταγόταν η ωραιότερη και πλουσιότερη εταίρα της αρχαιότητας, η Φρύνη, και δικό της ανάθημα ήταν το εντυπωσιακό άγαλμα του Έρωτα, έργο του σπουδαίου Αθηναίου γλύπτη Πραξιτέλη.

Υπήρχαν ακόμη αγάλματα των Μουσών μιας και ο Ελικώνας ανήκε κυρίως στις Θεσπιές, καθώς και της Δήμητρας, του Ηρακλή, του Ελικωνίου Διός και ξύλινο αρχαίο άγαλμα της θεάς Ήρας.

Πάνω στον Ελικώνα υπήρχε η ιερή πηγή των Μουσών Αγανίππη καθώς και η «Ίππου κρήνη» που ήταν ένα πέτρινο αρδάνιο (λακκούβα) πάνω στον βράχο εκεί που κατά τον μύθο πάτησε με τα πέταλά του ο Πήγασος, και που μου θύμισε ένα περίεργο πέτρινο αποτύπωμα σε βράχο της περιοχής μου που λέγεται μέχρι σήμερα «του Χριστού το ποδαράκι»…

Στις Θεσπιές ανήκε και η πολίχνη Άσκρα, ο τόπος όπου μετοίκησε από την Αιολική Κύμη και έζησε ο πατέρας του διδακτικού έπους Ησίοδος.

Ο Δημόφιλος ήρθε να μας θυμίσει τη σπουδαία και πολυκύμαντη ιστορία ενός μικρού και ένδοξου τόπου όπως είναι οι Θεσπιές, και είναι πράγματι ωραίο έως και εθνικά χρήσιμο να ανακαλύπτουμε ότι κάτω από τα διάσπαρτα απομεινάρια της πέτρας και του κολοβού μάρμαρου έζησαν και πέθαναν τόποι με τρανή ιστορία και έντονο πολιτιστικό αποτύπωμα.

Θα πρότεινα μάλιστα στην Ενωμένη Ευρώπη να τελεί κάθε χρόνο στις 9 Σεπτεμβρίου (που κατά πάσα πιθανότητα διεξήχθη η μάχη) μνημόσυνο για τους πεσόντες στις Θερμοπύλες, γιατί σ’ αυτούς χρωστάει την ύπαρξή της.