(Μέρος Γ΄)

Συνομιλώντας με μιαν άλλη επιφυλλίδα

01/12/2017 - 13:10

Θα κλείσουμε σήμερα το ζήτημα που ανοίξαμε με βάση κάποιες απόψεις που εκφράστηκαν από τον συνεργάτη της διπλανής στήλης (Δανιήλ) σχετικά με ενέργειες της ορθόδοξης Εκκλησίας, οι οποίες, σήμερα, στα μάτια τα δικά μας φαίνονται ακατανόητες και ενδεχομένως, ορισμένες φορές, και κατακριτέες. Αλλά αυτό είναι πάντα το ζήτημα με την ιστορική επιστήμη. Δηλαδή ότι δεν μπορεί κάποιος να κρίνει με τα μάτια του σήμερα ενέργειες που έλαβαν χώρα σε περασμένους αιώνες, όταν όλα ήταν διαφορετικά. Άλλωστε, αυτό είναι και το πaροσόν του καλού ιστορικού, δηλαδή αν μπορεί να μεταφερθεί με ικανοποιητικό τρόπο στο παρελθόν και να ερμηνεύσει τα όσα τότε συνέβησαν, στο επιστημονικό πεδίο μελέτης που έχει επιλέξει, ερμηνεύοντάς τα σε σχέση με τις συνθήκες της εποχής και τους πολιτικο-οικονομικούς όρους της περιόδου στην οποία εντάσσονται και όχι βάσει της σύγχρονης οπτικής.

Επιτίμια, λοιπόν, αφορισμοί, σπανίως και αναθέματα, αργίες, νηστείες, γονυκλισίες και λοιπές στερήσεις είναι μια σειρά από αρνητικές συνέπειες που υφίστανται οι χριστιανοί που παρανομούν, σε μια αμφίπλευρη διαδικασία που εμφανίζεται να είναι αποδεκτή και από τα μέλη του θεσμού που τον υπηρετούν (εκκλησιαστική ιεραρχία) και από όσους εντάσσονται σε αυτόν για την σωτηρία της ψυχής τους (χριστιανοί). Και αυτά σε μια κανονική, ας πούμε περίοδο όπως είναι οι πρώτοι χριστιανικοί χρόνοι και το Βυζάντιο διενεργούνται σχετικά με ομαλό τρόπο. Δηλαδή ο αμαρτάνων χριστιανός, τις περισσότερες φορές, μέσω της εξομολόγησης ομολογεί τα αμαρτήματά του και επιζητεί τη λύτρωση από αυτά, μέσω ακριβώς των ποινών που με πάσαν ακρίβειαν έχουν καθορίσει οι διατάξεις των συνόδων (οικουμενικών και τοπικών) αλλά και διαπρεπείς χριστιανοί (εκκλησιαστικοί πατέρες). Και βέβαια οι ποινές αυτές, ανάλογα με τα αμαρτήματα και σε συνάρτηση και με την πολιτική δικαιοσύνη, πολλές φορές είναι πολύ βαριές για έναν πιστό, όπως λ.χ. η στέρηση των εκκλησιαστικών αγιασμάτων επί δέκα χρόνια, η απαγόρευση εισόδου στο ναό και η παραμονή στον νάρθηκα κτλ. Είναι βαριές βέβαια, αλλά είναι μέσα σε ένα πλαίσιο αποδεκτό από τους ανθρώπους, τους πιστούς εν προκειμένω και σε μια διαδικασία που προϋποθέτει την πίστη στον θεό και στους κανόνες που διέπουν το εκκλησιαστικό σώμα.

Όμως πώς εξελίσσονται τα πράγματα όταν το πολιτικό εποικοδόμημα παύσει να είναι χριστιανικό; Ως πότε μπορεί να επιβιώσει  της﷽﷽﷽﷽﷽﷽γουργενγνωρινών που μεένα συγκροτημένο σύνολο πιστών σε μια θρησκεία, στην οποία δεν πιστεύει ο δυνάστης αλλά την ανέχεται και την αναγνωρίζει ως εκπρόσωπο των χριστιανών, προκειμένου να εξελίσσεται με σχετική ομαλότητα η λειτουργία του συστήματος; Αλλά και πώς μπορεί η Εκκλησία με την έως τότε παγιωμένη μορφή της, εν μέσω ενός πολιτικού συστήματος, του οθωμανικού, που είναι τελείως διαφορετικό από το βυζαντινό, αλλά μέσα στο οποίο ο ρόλος της αναβαθμίζεται αφού αναγνωρίζεται και ως πολιτικός εκπρόσωπος των χριστιανών;

Είναι λογικό, λοιπόν, που μέσα σε ένα τέτοιο εποικοδόμημα και ο ρόλος των ποινών αναβαθμίζεται, επειδή και ο ρόλος της Εκκλησίας δεν είναι μόνο η σωτηρία της ψυχής αλλά και η σωτηρία των πιστών από τις πιέσεις του κατακτητή, δηλαδή η συγκρότηση ενός κανονικού πλαισίου λειτουργίας στο οποίο η Εκκλησία είναι ένας οιονεί κρατικός φορέας εξουσίας, που έχει αναλάβει υπηρεσίες πέραν των χριστιανικών καθηκόντων.

Στο πλαίσιο αυτό υπάρχουν υποχρεώσεις πολλές και λίγα δικαιώματα. Υπάρχουν υποχρεωτικές πράξεις, η παράβαση των οποίων επισύρει ποινές, κυρίως αφορισμούς. Η Εκκλησία δεν μπορεί να φυλακίσει, να υποβάλλει τους πιστούς σε σωματικές ποινές, πολύ περισσότερο να δικάσει και να καταδικάσει με κρατικά μέσα καταστολής. Έχει όμως τα επιτίμια που χρησιμοποιούσε παλαιότερα για τους χριστιανούς που αμάρταναν και τώρα πρέπει να τα επιβάλλει και σε όποιον κλέβει, αδικεί, παρανομεί, δεν πληρώνει τους φόρους, διαπράττει πράξεις κατά της πολιτικής εξουσίας. Έτσι οι αφορισμοί πολλαπλασιάζονται και επιβάλλονται για κάθε είδους παραπτώματα. Αλλά και στο σημείο αυτό, αν εξετάσουμε καλά τα πράγματα δεν υπάρχει η αμείλικτη τιμωρία. Δηλαδή ο αφορισμένος δεν είναι ολοκληρωτικά καταδικασμένος, μολονότι έχει επικρατήσει η αντίθετη εικόνα. Ο αφορισμένος και κάθε επιπληττόμενος μπορεί να μετανοήσει, να επανορθώσει, να επαναφέρει τα πράγματα στο σημείο της δικαιοσύνης, οπότε και ο αφορισμός, όπως και κάθε άλλη ποινή αίρεται, συγχωρείται, πράγμα βέβαια που δεν συμβαίνει όταν τιμωρεί η πολιτική δικαιοσύνη...

 

Γενική Ροή Ειδήσεων

PROUDLY POWERED BY CJ web | Copyright © 2017 {emprosnet.gr}
Made with love and a lot of coffee by CJ web, Creative web Journey