Ιστορική αναγκαιότητα η δημιουργία του ΠΑΣΟΚ, το 1974. Είχαν περάσει σαράντα ολόκληρα χρόνια από το κίνημα Κονδύλη του 1935 και της επανόδου της βασιλείας και σ’ όλη αυτή την αποφράδα περίοδο οι κυβερνήσεις της δεξιάς κάθε μορφής και παραφυάδων, διαδέχονταν η μια την άλλη, μ’ ελάχιστες αναλαμπές δημοκρατικής διακυβέρνησης. Οι τεσσαρακονταετία αυτή υπήρξε τραγική, με πυκνά κοινωνικοπολιτικά γεγονότα ως: δύο δικτατορίες, πολέμους, μία κατοχή (Γερμανική), ένα εμφύλιο και κάθε άλλης μορφής θεσμικές εκτροπές, αποκλίσεις, παραβιάσεις του Συντάγματος και ακόμη καταλύσεις της Δημοκρατίας. Με τη λήξη του εμφυλίου, αυτόματα υπήρξε διαφορισμός του Ελληνικού λαού σε δύο κατηγορίες. Στους νικητές και στους ηττημένους. Οι νικητές νέμονταν την εξουσία χωρίς καμιά αιδώ και αναστολή και οι ηττημένοι υφίσταντο τα κάθε είδους δεινά της μοίρας τους. Μετά την πτώση της επτάχρονης δικτατορίας, όταν δυστυχώς είχε αυτή «καταφέρει» τον ακρωτηριασμό του εθνικού μας κορμού (Κύπρος) το ’74, ο ελληνικός λαός ήταν ώριμος για την αλλαγή από κάθε άποψη. Μια αλλαγή που θα έφερνε την εθνική ανεξαρτησία, τη λαϊκή κυριαρχία και την κοινωνική απελευθέρωση και εν τέλει θα οδηγούσε στον σοσιαλιστικό μετασχηματισμό της κοινωνίας. Και την αλλαγή με τούτα τα θεμελιώδη αγαθά της Δημοκρατίας, θα έπρεπε να τα εγγυηθεί προσωπικότητα ισχυρή, με εχέγγυα δυνατότητας και δυναμικότητας προς επιτυχία και μακροημέρευση του εγχειρήματος. Και πράγματι αυτή η προσωπικότητα υπήρξε. Ο αείμνηστος Ανδρέας Γ. Παπανδρέου. Με τη διακήρυξη της 3^ης του Σεπτέμβρη 1974, στην οποία το προαναφερθέν τρίπτυχο αποτέλεσε θεμελιώδη καταστατική αρχή του Κινήματος, ο δημεγέρτης Ανδρέας παρουσιάζοντάς την, συνήγειρε την ψυχή του κάθε καταφρονεμένου, ταπεινωμένου και περιθωριοποιημένου Έλληνα και στρατεύθηκε μαζί του. Τούτοι όλοι, οι μη προνομιούχοι Έλληνες, συναποτέλεσαν το της Αλλαγής Κίνημα. Το ΠΑΣΟΚ. Πολλά έγιναν για το λαό την πρώτη οκταετία υπό την στιβαρή ηγεσία του, που η δεξιά προσπαθεί ακόμη και σήμερα να απαξιώσει. Ένα που δεν τολμά να απαξιώσει, είναι ότι ο Ανδρέας και το ΠΑΣΟΚ ένωσε τις δύο Ελλάδες. Την Ελλάδα των νικητών και την Ελλάδα των ηττημένων του εμφυλίου. Ο απλός λαός, του αναγνώρισε όλα αυτά και τον ανέβασε επανειλημμένως στην εξουσία με ποσοστά της τάξεως του 45-50%. Ακόμη και μετά την οδύσσεια του ειδικού δικαστηρίου και των περιπετειών της υγείας του στο Χέρφιλντ, παρ’ όλο καταπονημένος και γέρων πια, ως άλλος Ελ Σιντ στον εκλογικό αγώνα του ’93 ο λαός τον ακολούθησε και τον ανακήρυξε πάλι Κυβερνήτη του. Όμως το ανήκεστο της υγείας του είχε τη φυσική απόληξη, τη φυγή του απ’ τα εγκόσμια, το θέρος του ’96.

Διαβλέποντας τα τραγικά γεγονότα που θα συνέβαιναν, άφησε υποθήκη ως προς το δημιούργημά του, το περίφημο, «το ΠΑΣΟΚ, δεν χαρίζεται, δεν κληρονομείται, δεν τεμαχίζεται σε τιμάρια».

Ατυχώς όλα αυτά, του συνέβησαν. Κάτω από εκβιασμούς ποικίλους, ο Κ. Σημίτης με τους εκσυγχρονιστές του, κατάφερε το 1996, με τη βοήθεια του γιού του Αντρέα, Γεωργ. Παπανδρέου, να το κληρονομήσει. Στη συνέχεια το 2004, τούτο χαρίστηκε απ’ τον Κ. Σημίτη στο γιό του Αντρέα, Γεώργιο, δίδοντας του σε ανταπόδοση της του ’96 βοηθείας του, το δακτυλίδι της εξουσίας ως σε «ελέω Θεού» μοναρχία. Τέλος ακόμη και η ατιμωτική πράξη του τεμαχισμού, του έγινε από διαφόρους, με πιο επώνυμο τον ίδιο το γιό του ιδρυτή, το Γεώργιο, με το ΚΙΔΗΣΟ.

Μ’ όλα αυτά και κυρίως από τον εκσυγχρονισμό του Κ. Σημίτη και μετά, το τρίπτυχο της καταστατικής αρχής του ΠΑΣΟΚ της 3^ης του Σεπτέμβρη, ξεθώριασε, αράχνιασε στη μνήμη του λαού και τελικά εξαϋλώθηκε. Μαζί του εξαϋλώθηκε και το ίδιο το Κίνημα. Η εξαΰλωσή του επήλθε, κυρίως μετά την Άνοιξη του 2010, όταν ο Γ. Α. Παπανδρέου από το ηρωϊκό Καστελόριζο, ανήγγειλε στον Ελληνικό λαό, ουσιαστικά, ότι το τρίπτυχο αυτό έπαψε να υπάρχει, αφού τον έριξε στα βρόχια του ΔΝΤ και της επιτροπείας της Τρόικας. Τούτη ολοκληρώθηκε στη συνέχεια, όταν το υπό τον Ευάγ. Βενιζέλο ΠΑΣΟΚ συνεργάστηκε με τη ΝΔ, τον ταξικό του αντίπαλο. Έτσι στις εκλογές του Θέρους 2012 έπεσε στο 13% περίπου απ’ το 44% του 2009 για να κατρακυλήσει ακόμη περισσότερο στις εκλογές του 2019, πέφτοντας στο ταπεινωτικό 5-6%!

Βέβαια σήμερα ΠΑΣΟΚ δεν υπάρχει πια, αφού απομεινάρι του τεμαχισμού, του άλλοτε κραταιού αυτού Κινήματος, αποτελεί μια συνιστώσα, στο υπό τη Φ. Γεννηματά κομματίδιο, με το όνομα Κίνημα Αλλαγής (ΚΙΝΑΛ), του 8% μόνο! Σ’ αυτό, άλλη του συνιστώσα είναι το ΚΙΔΗΣΟ.

Ο υπερήφανος πράσινος ήλιος, που πλέον των σαράντα χρόνων καταύγαζε την πολιτική σκηνή της χώρας έχει δύσει, πίσω από το γαλάζιοκοκκινοπράσινο -όπως το σήμα του- αλλοπρόσαλλο ιδεολογικό του μανδύα, του ΚΙΝΑΛ, απ’ την Άνοιξη τους 2018.

Όλα αυτά καταδεικνύουν πολύ απλά ότι δεν έφυγε ο κόσμος απ’ το ΠΑΣΟΚ, όπως κάποιοι θέλουν να πουν, αλλά το αντίθετο. Το ΠΑΣΟΚ έφυγε από τον κόσμο του. Σήμερα δε πλήρως μεταλλαγμένο το υπόλειμμα ΠΑΣΟΚ μέσα στα πλαίσια του ΚΙΝΑΛ, που είναι ένα καθαρά αστικό κόμμα, έχει αποστασιοποιηθεί του σοσιαλιστικού οράματος και έχει καταστεί ουρά, του επί Ανδρέα ιδεολογικού και ταξικού του αντιπάλου. Της ΝΔ, η οποία μάλιστα έχει αποβάλει το ένδυμα της λαϊκής δεξιάς και έχει καταστεί τυπικό δείγμα του άκρατου νεοφιλελευθερισμού και της σκληρής συντηρητικής αντιλαϊκής πολιτικής.

Μπορεί ο ήλιος του ΠΑΣΟΚ να έδυσε, μπορεί ο λαός απ’ τα τραγικά οικονομικά της χώρας επί ΔΝΤ και Τρόικας να είναι αποσβολωμένος ολόκληρη δεκαετία, μπορεί η ελπίδα να έχει θαμπώσει, μπορεί προοπτική μέλλοντος να έσβησε για τις σημερινές γενιές, οι αναμνήσεις όμως όλων των μη προνομιούχων Ελλήνων ανεξίτηλες στο πίσω μέρος του μυαλού τους, τους θυμίζουν με νοσταλγία το πάλαι ποτέ ηγεμονεύον τα πολιτικά πράγματα της χώρας λαοφιλές κίνημα, το ΠΑΣΟΚ. Εκείνο τέλος που μένει εκεί άσβεστο, είναι το όραμα το ανθρωποκεντρικό, του σοσιαλισμού, αυτό που αγωνίζεται για μία ανθρώπινη κοινωνία, επαγγέλλεται και παλεύει για την κατάργηση εν τέλει της εκμετάλλευσης ανθρώπου από άνθρωπο.