Το αυξημένο σωματικό βάρος στα παιδιά παλαιότερα θεωρούνταν πλεονέκτημα, καθώς το παιδί θα ήταν πιο «ανθεκτικό» σε λοιμώξεις και λιμό. Πλέον, το αυξημένο σωματικό βάρος (λίπος) στα παιδιά αποτελεί παγκόσμιο πρόβλημα δημόσιας υγείας και σημαντικό παράγοντα κινδύνου για χρόνιες νόσους. Πλέον, παρατηρούμε στα παιδιά νόσους που πριν λίγα χρόνια αποτελούσαν νόσους ενηλίκων (διαβήτη τύπου ΙΙ, λιπώδη διήθηση του ήπατος κ.α.). Παράλληλα, μελέτες έχουν δείξει ότι οι γονείς σπάνια μπορούν να αναγνωρίσουν εάν το παιδί τους έχει αυξημένο σωματικό βάρος.

Το αυξημένο σωματικό βάρος οφείλεται σε περιβαλλοντικούς (διατροφή και φυσική δραστηριότητα) καθώς και σε γενετικούς παράγοντες (DNA). Αναφορικά με τους γενετικούς παράγοντες, δεν μπορούμε να παρέμβουμε, μπορούμε όμως να παρέμβουμε στο παχυσαρκιογόνο περιβάλλον.

Πως θα αντιμετωπίσουμε το αυξημένο βάρος στα παιδιά;

Είναι απαραίτητο να αντιληφθούμε το πρόβλημα, και να συμβουλευτούμε τους ειδικούς, και να μην δεχόμαστε συμβουλές από το φιλικό περιβάλλον, τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και το διαδίκτυο. Στόχος για τον έλεγχο του σωματικού βάρους στα παιδιά είναι βελτίωση του τρόπου ζωής (υγιεινή διατροφή και άσκηση), η οποία επιφέρει και μια σχετικά μέτρια απώλεια βάρους, αν χρειάζεται.

Η διατροφή για απώλεια βάρους -σε ενήλικες και παιδιά- δεν πρέπει να είναι αυστηρή, ούτε να αποφεύγονται και να δαιμονοποιούνται τρόφιμα, καθώς ενδέχεται το παιδί να αναπτύξει μη υγιή σχέση με το φαγητό, ενώ δεν υπάρχει κανένας απολύτως λόγος να είναι αυστηρή. Αντιθέτως, φτιάχνουμε ωραία γεύματα, μαζί με το παιδί, και έτσι το παροτρύνουμε να κάνει υγιεινές και γευστικές επιλογές!

Όλη η οικογένεια, από τους γονείς και τα αδέρφια, έως τους παππούδες και τους θείους πρέπει να λάβουν μέρος στην προσπάθεια για έλεγχο του σωματικού βάρους ενός παιδιού! Η κοινή γραμμή είναι απαραίτητη ώστε το παιδί να μην δέχεται αντικρουόμενες συμβουλές και μηνύματα. Πολλές φορές η οικογένεια «λυπάται» το παιδί που κάνει «δίαιτα» και κρυφά του δίνει γλυκίσματα και επιπλέον φαγητό. Η παραπάνω πρακτική μπορεί να οδηγήσει το παιδί στο να νιώθει άσχημα και να έχει τύψεις χωρίς λόγο. Το παιδί, όμως, δεν στερείται, αλλά βελτιώνει τον τρόπο ζωής του, και δεν απαγορεύεται κανένα τρόφιμο. Το παιδί είναι ελεύθερο να επιλέξει και να φάει το τρόφιμο που θέλει, όταν το θελήσει.

Είναι σημαντικό να πάρουμε από το παιδί την ευθύνη για το αυξημένο σωματικό βάρος, καθώς ήταν ποτέ δική του ευθύνη! Η οικογένεια είναι πρότυπο για το παιδί, και οι συνήθειές του είναι απόρροια των συνηθειών των γύρω του.

Είναι σημαντικό να μην σχολιάζουμε το βάρος και την εμφάνιση του παιδιού, ούτε την πρόοδο στο σωματικό βάρος, ενώ δεν επιτρέπουμε σε κανέναν άλλον να κάνει αντίστοιχα σχόλια. Μπορούμε, όμως, να κάνουμε θετικά σχόλια, άσχετα με την εμφάνιση του παιδιού (π.χ. πόσο γρήγορα τρέχει).

Αν το παιδί δυσκολεύεται, βρίσκουμε τρόπους να το βοηθήσουμε. Το σώμα μας άλλωστε είναι φτιαγμένο για επιβίωση και η απώλεια βάρους είναι αντίθετη με την λειτουργία του σώματός μας! Αν το παιδί δεν χάνει επαρκές βάρος/λίπος, το παροτρύνουμε για περισσότερη άσκηση και εστιάζουμε ακόμη περισσότερο στον τρόπο ζωής, και στις θετικές αλλαγές που έχει ήδη κάνει. Σε αυτό το σημείο είναι σημαντικό να αναφέρουμε ότι δεν πρέπει να ζυγίζουμε το παιδί, καθώς η πρόοδός του δεν κρίνεται μόνο από την απώλεια βάρους. Η όποια πρόοδος κάνει ένα παιδί στην προσπάθειά του χρήζει επιβράβευσης, η οποία δεν θα πρέπει να είναι τρόφιμο.

Τέλος, η υπομονή και η κατανόηση είναι απαραίτητες! Χρειάζεται χρόνος για την αλλαγή των συνηθειών, αλλά αξίζει γιατί στήνουμε για το παιδί, μαζί με το παιδί, βάσεις για μια ζωή με υγεία! Ο έλεγχος του σωματικού βάρους δεν είναι μια εύκολη υπόθεση, και σίγουρα η λύση δεν έγκειται στην προσκόλληση σε ένα πλάνο διατροφής, αλλά έχει να κάνει με την βελτίωση του τρόπου ζωής όχι μόνο του παιδιού, αλλά ολόκληρης της οικογένειας.