Αυτή η στήλη έχει χιλιάσει να επισημαίνει νοσηρά συμπτώματα της ελληνικής πολιτικής.

Είχε ξαναπεί σε ανύποπτο χρόνο ότι το θέμα της αντιμετώπισης της επί οκταετία σοβούσης ελληνικής κρίσης είναι θέμα προϋποθέσεων και όχι μέτρων ή τουλάχιστο όχι μόνο μέτρων.

Τα μέτρα είναι το ψάρι που ζήταγε ο πεινασμένος Κινέζος, και οι προϋποθέσεις είναι το αγκίστρι που του έδωσε ο δάσκαλός του.

Ή αλλιώς, τα μέτρα είναι η καταστολή. Οι προϋποθέσεις είναι η πρόληψη.

Κλείνουμε, για παράδειγμα, ένα κατάστημα όταν συλληφθεί να αποκρύπτει φορολογητέα ύλη, δηλαδή να μην εκδίδει νόμιμα παραστατικά, και όμως δεν πετυχαίνουμε τίποτα. Μάλιστα θα’ λεγα το αντίθετο. Εξαγριώνουμε και τα υπόλοιπα καταστήματα και τα φέρνουμε στο σημείο να προπηλακίζουν τους ελεγκτές και να γινόμαστε θέαμα των τηλεοράσεων.

Εκείνο που πρέπει να πετύχει το κράτος είναι να πεισθεί ο φορολογούμενος μέσα σε ένα σταθερό και δίκαιο πλαίσιο υποχρεώσεων. Η φοροδιαφυγή είναι μια μορφή ακραίας αντίδρασης προς ένα ανίκανο, ανοργάνωτο και άδικο κράτος. Και θα μπορούσε να θεωρηθεί και φυσική αντίδραση του πολίτη απέναντι σε ένα κράτος που του αφαιμάσσει το 70% των εισπράξεων.

Είναι θέμα προϋποθέσεων. Πρέπει πάση θυσία οι φόροι να γίνουν προσιτοί, να απλοποιηθεί αυτή η ανεκδιήγητη γραφειοκρατία καθώς και οι τερατώδεις φορολογικοί κώδικες, και να αποδίδεται αυτόματη δικαιοσύνη σ’ όλες τις σχέσεις κράτους-πολίτη.

Αντ’ αυτών το κράτος κάνει συχνά επίδειξη αδικίας. Την πικρή της γεύση τη δοκιμάζουν κάθε μέρα όσοι πολίτες βρεθούν μπροστά σε περικοπές αποδοχών, συντάξεων, φοροαπαλλαγών και επιδομάτων, μπροστά σε κατάργηση συντάξεων (χηρείας), μπροστά σε συμψηφισμούς και απαιτήσεις κατά του δημοσίου, μπροστά σε οφειλές, κατασχέσεις και πλειστηριασμούς αντί πινακίου φακής, μπροστά στα «παιχνίδια» της φορολογικής κλίμακας και της κλίμακας τιμολόγησης της ΔΕΗ. Είναι αβάστακτοι πλέον και οι λογαριασμοί των δημοσίων επιχειρήσεων (ρεύμα, νερό, τηλεφωνία) σε σχέση με τα μειούμενα εισοδήματα. Μου έλεγε προχθές φίλος ότι όταν ήταν μικρός φοβόνταν μην έρθει το σκοτάδι. Τώρα που γέρασε φοβάται μην έρθει το φως!!...

Και μπορεί εμείς οι Έλληνες να είμαστε ιδεολογικοί απόγονοι του Σωκράτη που διακήρυξε στο δικαστήριο ότι «προτιμά να αδικείται παρά να αδικεί», ωστόσο όλα τα πράγματα έχουν ένα ρεαλιστικό όριο.

Χρειάζεται αλλαγή κρατικής νοοτροπίας κι αυτό απαιτεί εξαιρετική γενναιότητα και φιλοπατρία από μια κυβέρνηση που θα ’πρεπε να διαχειρίζεται τις τύχες της χώρας με τον χρονικό ορίζοντα της κοινωνίας (που είναι τα εγγόνια της) και όχι του κοινοβουλίου (που είναι η τετραετία).

Η δικαιοσύνη δεν υπάρχει μόνο στον τρόπο και στον χρόνο που απονέμεται από τα όργανά της (που κι αυτό είναι υπό συζήτησιν), αλλά αναδίδεται από κάθε πρωτοβουλία και κάθε νομοθετική πράξη ή ρύθμιση του κράτους.

Ο Πλάτων αφιέρωσε ένα από τα σπουδαιότερα έργα του (την «Πολιτεία») για να αναλύσει της φύση της δικαιοσύνης, για την οποία πίστευε αμετακίνητα ότι είναι ο ακρογωνιαίος λίθος της πολιτείας. Χωρίς αυτήν ό,τι χτίζει ο άνθρωπος γκρεμίζεται.

Πιστεύουν σήμερα οι φωστήρες της κυβέρνησης ότι προσφέρουν υψηλό πολιτικό έργο με τη νομοθέτηση απόκρυφων ατομικών δικαιωμάτων και αφύσικων φαινομένων παντός είδους. Έχουν πέσει στην πλάνη (που έχει λάβει παγκόσμιες διαστάσεις) της συνταγματικής εγκαθίδρυσης ενός ατέρμονα και αλυσιτελούς «δικαιωματισμού», που συμπεριλαμβάνεται στα «επτά σύγχρονα θανάσιμα αμαρτήματα», και που έχει ακριβώς τα αντίθετα αποτελέσματα από την προάσπιση των πραγματικών δικαιωμάτων και τη λειτουργία της δικαιοσύνης.

Η κοινωνία είναι βέβαια ένας ζων οργανισμός. Μεταλλάσσεται συνεχώς και φθείρεται και μεταπείπτει. Οι σχέσεις των ανθρώπων μεταβάλλονται. Ακόμα και το έγκλημα μεταλλάσσεται και προσαρμόζεται στα τεχνολογικά δεδομένα της εποχής, με αποτέλεσμα να έχουμε σήμερα απεριόριστες επικοινωνιακές δυνατότητες αλλά να μην έχουμε συναλλακτικά ήθη, ούτε καν ήθη.

Ο ρόλος του κράτους είναι να παρακολουθεί προσεκτικά αυτή την εξέλιξη των σχέσεων, αλλά ταυτόχρονα να θυμίζει στους πολίτες ότι οποιαδήποτε εκτροπή από τη φυσική τάξη των πραγμάτων είναι θανάσιμη. Είναι ύβρις που επισύρει τη «νέμεση».

Και μέσα στη φυσική τάξη των πραγμάτων βασιλεύουσα θέση κατέχει η δικαιοσύνη.

Η Ελλάδα σήμερα κυνηγάει ένα θαύμα.

Για να γίνει όμως ένα θαύμα δε χρειάζεται μόνο πίστη. Χρειάζονται και προϋποθέσεις…