Ο Μαξ Νορντάου το 1883 έγραψε το βιβλίο του με τίτλο «Τα κατά συνθήκην ψεύδη». Ένας μεταφραστής του στα ελληνικά παρατηρεί στον Πρόλογό του βιβλίου πως «το βιβλίο αυτό θα είναι πάντα σαν ένα είδος Ευαγγέλιο και θα είναι πάντα αγαπητό και άπληστα θα διαβάζεται από τα εκατομμύρια των ανθρώπων, σ’ όλες τις γλώσσες του κόσμου, τουλάχιστο για όσο καιρό θα εξακολουθούν να υπάρχουν οι συνθήκες ζωής που έδωσαν αφορμή να γεννηθεί». Ο Νορντάου, λοιπόν, κατατάσσει ανάμεσα στα «κατά συνθήκην ψεύδη» και τον κοινοβουλευτισμό. Βέβαια, οφείλουμε να δηλώσουμε εξαρχής πως δεν υπάρχει τελειότερο πολίτευμα από τη δημοκρατία, μόνο που αυτό δεν πρέπει να κακοποιείται και, δυστυχώς, η Ιστορία δείχνει πως αυτό έχει κακοποιηθεί και από τους πολιτικούς και από τους πολίτες πολλές φορές στο παρελθόν και κακοποιείται βέβαια και τώρα δημιουργώντας περισσότερα προβλήματα από όσα λύνει.

Ο Νορντάου, λοιπόν, λέει πως ο κοινοβουλευτισμός δίνει στους πολίτες το δικαίωμα ψήφου, «το ψηφοδέλτιο» που είναι ένα πανίσχυρο όπλο που καθιστά τον εκλογέα τη μέρα που εκλέγει τον βουλευτή του πραγματικό κυρίαρχο, δίνει στο άτομο την ελευθερία κινήσεως, καθιστά τον φεουδαλικό υπήκοο σε νεότερο πολίτη, δίνει στον καθένα το δικαίωμα να αυτοκυβερνηθεί και να καθορίσει την τύχη του μέσα στο κράτος, να αποδιώξει από πάνω του τη γραφειοκρατική πίεση και αλαζονεία κ.λπ. Όλα όμως αυτά, παρατηρεί ο Νορντάου, ο κοινοβουλευτισμός τα κάνει στη θεωρία και όχι στην πράξη και πως στην ουσία αυτός είναι ένα «τεράστιο ψέμα», γιατί υπάρχει μόνο σαν εξωτερικός τύπος που «δεν έφερε την παραμικρή αλλαγή στην εσωτερική οργάνωση του Κράτους». Όπως χαρακτηριστικά σημειώνει, πρόκειται για «παλιό ζυμάρι σε καινούρια τσανάκια».

Ο Νορντάου εξηγεί: από τη στιγμή που η άμεση δημοκρατία, η άμεση συμμετοχή του λαού κατέστη αδύνατη, ο λαός αναγκάζεται να μεταβιβάσει την κυριαρχία του σε ολιγάριθμους «εκλεκτούς» εκπροσώπους και να τους αναθέσει την άσκηση των δικαιωμάτων του. Και αυτοί πάλι οι «εκλεκτοί», μη μπορώντας να κυβερνήσουν απευθείας μεταβιβάζουν με τη σειρά τους την εξουσία σε λιγότερους ακόμα ανθρώπους, τους υπουργούς, που καταρτίζουν τους νόμους, επιβάλλουν ή καταργούν τους φόρους, διορίζουν τους υπαλλήλους και αποφασίζουν για τα πάντα «κατά το δοκούν».

Ο λαός μέσα από όλα αυτά χάνει την κυριαρχία του. Για να μπορεί ο λαός να μένει κυρίαρχος μέσα σε αυτές τις συνθήκες θα πρέπει οι εκλεκτοί του λαού να αποβάλουν τη δική τους προσωπικότητα και στα έδρανα της Βουλής να κάθονται όχι άνθρωποι αλλά «εντολές που να μιλάνε και να ψηφίζουν», όπως λέει ο συγγραφέας. Με λίγα λόγια, οι Υπουργοί μιας κυβέρνησης θα πρέπει να είναι «απρόσωποι και μηχανικοί δέκτες και αγωγοί της γνώμης και της θέλησης της κοινοβουλευτικής πλειοψηφίας» και κάθε απόκλιση και παράβαση της λαϊκής εντολής θα πρέπει να έχει ως αυτονόητη συνέπεια την πτώση της κυβέρνησης και τη διάλυση της Βουλής.

Γι’ αυτό η εντολή που δίνει ο λαός στην κυβέρνηση θα πρέπει να είναι ξεκάθαρη και παράλληλα πρέπει να εκλέγει ως αντιπροσώπους του άτομα τω οποίων γνωρίζει τον χαρακτήρα και την πνευματική τους αξία, άτομα που είναι ικανά να κατανοήσουν και να εκτελέσουν ένα ορισμένο πρόγραμμα, διατεθειμένα να μην απομακρυνθούν από τη χαραγμένη γραμμή και να έχουν την διάθεση να θυσιάσουν τον χρόνο τους, τις δουλειές τους και το προσωπικό τους συμφέρον, όταν αυτό έρχεται σε αντίθεση με το γενικό καλό. Έτσι μόνο η εξουσία θα πηγάζει από τον λαό, θα ασκείται μέσω του λαού και θα υπηρετεί το συμφέρον του ίδιου του λαού. Αλήθεια, ο σημερινός κοινοβουλευτισμός, η δημοκρατία που υπάρχει στη χώρα μας τηρεί τίποτε από όλα αυτά; Μαζί με τον Νορντάου απαντούμε «στη θεωρία ναι, αλλά στην πράξη όχι».