Ένα ταξίδι χιλίων χιλιομέτρων αρχίζει με ένα βήμα

(Λάο Τσε, Κινέζος φιλόσοφος)

Ένα γνώρισμα που μας χαρακτηρίζει ως λαό είναι ότι είμαστε ανυπόμονοι. Βιαζόμαστε να περάσουμε από τα δύσκολα στα εύκολα, από τα λίγα στα πολλά, από τα στενάχωρα στα ευρύχωρα. Δεν είναι τυχαία η συνθηματική έκφραση που κυριάρχησε στην πολιτική μας ζωή, την δεκαετία του 80, «εδώ και τώρα…», που έμπαινε μπροστά από κάθε αίτημα, καθώς και το πασοκικό «ραντεβού με την Ιστορία», «στις 18 Οκτώβρη, σοσιαλισμός»!

Το πέρασμά μας από την… «εντατική» των Μνημονίων ενέτεινε, ακόμη περισσότερο την ανυπομονησία και την βιασύνη μας να αποτινάξουμε αμέσως τους μνημονιακούς καταναγκασμούς και να επανέλθουμε στην …Εδέμ των προ-μνημονιακών χρόνων: θέλουμε και απαιτούμε, «εδώ και τώρα», να αποκατασταθούν οι «περικοπές» που επιβλήθηκαν στους μισθούς και τις συντάξεις, να εξαλειφθεί η ανεργία, να εκλείψει η ανομία, να παταχτεί η δράση των κακοποιών και να αποκατασταθεί η ασφάλεια των πολιτών, να λυθεί -μια κι έξω- το μεταναστευτικό πρόβλημα, να αντιμετωπιστούν -μια για πάντα- οι εξωτερικοί κίνδυνοι και να επικρατήσει η ειρήνη και η συνεργασία στην «γειτονιά» μας!

Τι βρίσκεται στο βάθος αυτής της εντελώς συναισθηματικής αντιμετώπισης των προβλημάτων και της υπερ-απλουστευτικής λογικής; Πώς εξηγείται η ρηχότητα της σκέψης που αγνοεί τους νόμους της ιστορικής εξέλιξης, ότι οποιαδήποτε αλλαγή στο οικονομικό και κοινωνικοπολιτικό πεδίο είναι αποτέλεσμα της μακρόχρονης δράσης πολλών παραγόντων;

Η αντίληψη που έχουμε για την εξέλιξη των πραγμάτων και τον ρόλο των προσώπων στην δημόσια ζωή και, αντίστοιχα, η πολιτική μας θέση και η στάση μας διαμορφώνονται ανάλογα με την επάρκεια και την γνώση των διαθέσιμων πληροφοριών, καθώς και την κριτική ικανότητα που διαθέτουμε, προκειμένου να επεξεργαστούμε τις πληροφορίες, να τις αξιολογήσουμε και, τελικά, να συναγάγουμε τα σχετικά συμπεράσματα.

Σε, κάθε περίπτωση, οι αρχές που διασφαλίζουν την αποφυγή επιπόλαιων κρίσεων, εσφαλμένων συμπερασμάτων και βεβιασμένων αντιδράσεων είναι το μέτρο και το σωστό μέτρημα των δυνατοτήτων που διαθέτουμε, σε ατομικό και συλλογικό επίπεδο, ως πολίτες και ως κοινωνική και πολιτική οργάνωση.

Η τήρηση του μέτρου προφυλάσσει το άτομο και την κοινωνία από την υπερβολή, την υπερεκτίμηση των υποκειμενικών και αντικειμενικών δυνατοτήτων και -τελικά- από αποφάσεις και ενέργειες που βρίσκονται σε αναντιστοιχία με την πραγματικότητα.

Κατά πόσον στην σημερινή συγκυρία εφαρμόζονται από την πολιτική ηγεσία της χώρας οι παραπάνω αρχές, ακολουθείται το μέτρο στην άσκηση της πολιτικής και μετρώνται προσεκτικά ως προς τα αποτελέσματά τους οι πολιτικές θέσεις και οι αποφάσεις που λαμβάνονται;

Όσον αφορά τους κυβερνώντες, ακολουθείται η πολιτική της υπεραισιοδοξίας, της καλλιέργειας του «καλού κλίματος», ότι όλα βαίνουν κατ’ ευχήν και ότι οι δυσκολίες του παρελθόντος παρήλθαν ανεπιστρεπτί. Αυτή η πολιτική μπορεί να ευνοεί την αναπτυξιακή τάση της οικονομίας, συγχρόνως, όμως, ενθαρρύνει τις μαξιμαλιστικές απαιτήσεις των συντεχνιών και διατηρεί τις ψευδαισθήσεις της κοινωνίας ότι «λεφτά υπάρχουν», τα οποία κάποιοι «συντηρητικοί» δεν θέλουν να τα μοιράσουν στον λαό!

Αυτή η υπεραισιοδοξία, εξάλλου, εμπεριέχει τον κίνδυνο στην πρώτη «αναποδιά» ή, έστω, στην περίπτωση αλλαγής των εθνικών προτεραιοτήτων, να περιοριστεί η κοινωνική πολιτική και η πορεία βελτίωσης της ζωής των πολιτών, με αποτέλεσμα να προσγειωθεί και πάλιν… ανώμαλα ο λαός, από την «ρομαντική» θεώρηση των πραγμάτων, στην υπαρκτή πραγματικότητα.

Και όσον αφορά τους αντιπολιτευόμενους, από την μέχρι τούδε θέση και στάση τους, αδυνατεί κανείς να καταλάβει τι ακριβώς θέλουν, τι λένε και τι εννοούν, αν διαφωνούν επί της ουσίας της κυβερνητικής πολιτικής ή για τους τύπους και «περί όνου σκιάς». Διαφωνούν ακόμα και για κυβερνητικές προτάσεις και αποφάσεις που αποτελούν την συνέχεια των προηγούμενων δικών τους κυβερνητικών προτάσεων και αποφάσεων!

Διακηρύσσουν ότι είναι υπέρ της εφαρμογής των νόμων, αλλά διαφωνούν για την… ποσόστωση!

Γενικά θα λέγαμε ότι στην πολιτική μας ζωή σπανίζει το μέτρο και το προσεκτικό και ακριβές μέτρημα των λόγων και των ενεργειών. Επικρατεί η υπερβολή -από την πλευρά των κυβερνώντων- των ευοίωνων και -από την πλευρά των αντιπολιτευόμενων- των δυσοίωνων προβλέψεων, η κατεδαφιστική κριτική, σε αντίθεση με την μηδενική αυτοκριτική, ο υπερθετικός βαθμός στους χαρακτηρισμούς και οι θριαμβικοί τόνοι για την σπουδαιότητα της… «τριχοτόμησης της τριχός»!

Γι’ αυτό παραμένει ως διαχρονική αξία η λαϊκή σοφία: «δέκα μέτρα κι ένα κόβε»!