Κυκλοφόρησαν το 2020 τα "Καλλονιάτικα παραμύθια", το 32ο βιβλίο του συνταξιούχου δάσκαλου, συγγραφέα, λογοτέχνη, λαογράφου και ιστορικού της Καλλονής Στρατή Μισγίρη, με 18 παραμύθια που άκουσε και μαγνητοφώνησε ανά τρία από τις έξι Καλλονιάτισσες: Θεοδώρα Καρυδώνη-Νύκτα (1907-1986), Άννα Καραγήζη-Φώτα (1903-1958), Ευγενία Χατζημπιλαντέρη (1889-1973), Αλκιώνη Φραγκούλη-Κεραμιδά (1882-1958), Βασιλεία Δέλιου (1883-1983) και Αθηνά Νικολάου Μισγίρη (1906- 2011).

Στον πρόλογο της πολύχρονης έρευνας ο συγγραφέας σημειώνει: «Πήρα ένα μικρό μαγνητόφωνο και γύρισα τα χωριά του τόπου μου να καταγράψω παραμύθια από παππούδες και γιαγιάδες, ταλαντούχους αφηγητές, αγράμματους κατά το πλείστον, που τα είχαν μάθει κι αυτοί απ' τους δικούς τους γονιούς και είχαν το χάρισμα να τα διηγούνται όμορφα, με παραστατικότητα και ζωντάνια».

Ο Στρατής Μισγίρης συνεχίζει για την Καλλονή την έρευνα του σχολάρχη της Σκαμιάς Σπύρου Αναγνώστου, δημοσιευμένη το 1903 στο βιβλίο "Λεσβιακά", όπου περιέχονται 5 παραμύθια με το ιδίωμα Μανταμάδου και Σκαμιάς, καθώς και την έρευνα του Γερμανού καθηγητή γλωσσολογίας του Πανεπιστημίου Βιέννης Paul Kretschmer, δημοσιευμένη το 1905 στο βιβλίο "Η σύγχρονη λεσβιακή διάλεκτος σε σύγκριση με τα άλλα βορειοελληνικά ιδιώματα", όπου παρατίθενται με γλωσσικό ιδίωμα 29 παραμύθια Μυτιλήνης, Αγιάσου, Πλωμαρίου, Μολύβου, Μανταμάδου και Σκαμιάς.

Το βιβλίο του Στρατή Μισγίρη "Καλλονιάτικα παραμύθια" επιβάλλεται να το διαβάσουν οι μαθητές των δημοτικών σχολείων του Δήμου Δυτικής Λέσβου και αξίζει να επανεκδοθεί από τον οικείο φιλόμουσο Δήμο.

Απολαμβάνοντας το βιβλίο με την πεντάχρονη εγγονή μου, την Άρτεμη, επέλεξα σήμερα ένα τμήμα από το παραμύθι "Τα πέντε Κοράκια" της Άννας Καραγήζη-Φώτα, πεθεράς του θείου Μαλλή Καρέκου, αδελφού της μητέρας μου Σαπφώς:

«Ξαφνικά άνοιξε η μεγάλη πόρτα και στο κατώφλι της φάνηκε ένας μαύρος κόκορας. Τότε ο κόκορας πήγε κοντά στο βασιλόπουλο και το ρώτησε τι έχει και είναι τόσο λυπημένο;

-Ψάχνω να βρω τις 5 αδελφές μου, που έχουν γίνει κοράκια, (επειδή τις καταράστηκε ο πατέρας μας).

-Τα κοράκια αυτά έρχονται μόνο το βράδυ. Όπως βλέπω όπου νά' ναι θα βραδιάσει και θα έρθουν. Έλα όμως μέσα.

Το βασιλόπουλο ακολούθησε τον καλό κόκορα, πέρασε την πόρτα και μπήκε στο κρυστάλλινο βουνό. Βρέθηκαν σε μια μεγάλη αίθουσα. Ήταν η τραπεζαρία. Ο κόκορας έστρωσε το τραπέζι με το φαγητό. Τον βοηθούσε και μια πέρδικα. Ήταν κι αυτή μαύρη. Το βασιλόπουλο πήγε κι έφαγε μια μπουκιά από κάθε πιάτο και ήπιε μια γουλιά νερό από κάθε ποτήρι. Έτσι συνήθιζε να τρώει κάθε επισκέπτης που θα τύχαινε στην ώρα του φαγητού. Στο τελευταίο ποτήρι άφησε να πέσει μέσα το βασιλικό δαχτυλίδι του πατέρα του, που είχε πάρει φεύγοντας από το παλάτι. Σε λίγο ακούστηκαν φτερουγίσματα. Άνοιξε η πόρτα και μπήκαν μέσα τα πέντε κοράκια. Κάθισαν βιαστικά στο τραπέζι και άρχισαν να τρώνε χωρίς να κοιτάξουν τριγύρω. Το τελευταίο κοράκι μόλις πήρε το ποτήρι να πιει νερό είδε μέσα το δαχτυλίδι του πατέρα τους και χαρούμενο φώναξε:

-Αδέλφια μου εδώ πρέπει να βρίσκεται ο πατέρας μας. Να το δαχτυλίδι του. Και το σήκωσε ψηλά να το δουν.

-Ο πατέρας μας! Φώναξαν ξαφνιασμένα. Πώς βρέθηκε εδώ;

Αυτή τη στιγμή, με δυο βήματα, παρουσιάστηκε μπροστά τους το βασιλόπουλο, που ήταν παράμερα.

-Δεν είναι εδώ ο πατέρας μας. Αλλά ο αδελφός σας. Γύρισα όλο τον κόσμο να σας βρω. Συγχωρέστε τον πατέρα μας για το κακό που σας έκανε. Σας καταράστηκε πάνω στη μεγάλη αγωνία του για να μην πεθάνω εγώ αβάφτιστος. Έχει μετανιώσει πικρά για το κακό που σας έκανε. Κάθε μέρα παρακαλεί το Θεό να πάτε κοντά του.

Όσο άκουγαν τα λόγια αυτά του αδελφού τους η καρδιά τους χτυπούσε δυνατά. Συγκινήθηκαν τόσο, που αμέσως φτερούγησαν χαρούμενα.

-Ο αδελφός μας! Ξεφώνησε ένα κοράκι.

-Τι χαρά, τι ευτυχία είναι αυτή που μας ήρθε!  Φώναξε ένα άλλο κοράκι κι έτρεξαν όλα κοντά στον αδελφό τους.

Ένα-ένα έπεφτε στην αγκαλιά του και μόλις αντάλλασσαν φιλί, έπεφταν τα φτερά απ' το καθένα και το κορακίσιο κορμί γινόταν πάλι κοριτσίστικο και παρουσιαζόταν μια όμορφη κοπέλα όλο ζωντάνια και χάρη. Η κατάρα του πατέρα τους είχε διαλυθεί και είχε πια εκμηδενιστεί».