Ήταν ο Ανδρέας ψεύτης;

08/09/2017 - 13:58

 

Ο Αλέξης Τσίπρας σε άρθρο του, που δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα «Documento» στις 3-9-2017 (!), ανάμεσα στα άλλα υποβάλλει το ερώτημα «Ήταν ο Ανδρέας ψεύτης;». Βέβαια, η απάντηση η δική του στο ρητορικό αυτό ερώτημα, είναι «Όχι». Θαρρώ πως το ερώτημα αυτό υποκρύπτει πρώτα - πρώτα μιαν ενδόμυχη βασανιστική αγωνία που αισθάνεται ο πρωθυπουργός για την στάση που θα τηρήσει απέναντί του, η «αδέκαστη» Ιστορία, αν δηλαδή θα τον χαρακτηρίσει δημαγωγό, λαϊκιστή και ψεύτη, και έπειτα μια προσπάθεια να αποσείσει από πάνω του αυτόν τον χαρακτηρισμό που του αποδίδουν οι πολιτικοί του αντίπαλοι και γενικότερα οι «εχθροί» του. Μέσα στο πλαίσιο μιας αφελούς επικοινωνιακής πολιτικής, ο πρωθυπουργός προσπαθεί να εξισώσει τον εαυτό του με τον Ανδρέα Παπανδρέου με βάση τον εξής συλλογισμό: Ο Ανδρέας δεν είναι ψεύτης// Εγώ πολιτεύτηκα όπως ο Ανδρέας// Άρα, δεν είμαι ψεύτης. Όμως σήμερα και οι μαθητές στο Λύκειο διδάσκονται πως για να είναι ένας συλλογισμός «ορθός», πρέπει να είναι «έγκυρος», δηλαδή να ακολουθεί τους κανόνες της Λογικής, και οι προκείμενες, δηλαδή οι προτάσεις που στηρίζουν το συμπέρασμα, να είναι «αληθείς». Όμως, ενώ ο συλλογισμός είναι «έγκυρος», οι προκείμενές του δεν είναι «αληθείς», γιατί και ο Ανδρέας είπε ψέματα για να καταλάβει την εξουσία, και ο Τσίπρας δεν πολιτεύτηκε, όπως ο Ανδρέας. Πολλοί μάλιστα θεωρούν «ύβρη» την εξίσωσή που επιχειρεί με τον αείμνηστο Ανδρέα Παπανδρέου.

Βέβαια, για να εκτιμήσει κανείς αν ο Ανδρέας ή και ο Τσίπρας είναι «ψεύτες», πρέπει να δούμε τι ακριβώς σημαίνει η λέξη «ψεύτης». Σύμφωνα λοιπόν με τα εγκυρότερα λεξικά, «ψεύτης» είναι «αυτός που λέει ψέματα» και «ψέμα» είναι «ο ισχυρισμός ο εσκεμμένα αναληθής», ή γενικότερα «οτιδήποτε δεν μπορεί να υπάρξει, που είναι μάταιο και απατηλό» (Λεξ. Ακαδ. Αθηνών). Σύμφωνα με αυτά και οι δύο «είπαν ψέματα», για να ανέλθουν στην εξουσία. Ο Ανδρέας είχε ως σύνθημα το «μάταιο και απατηλό», αλλά πολύ εύηχο και ελκυστικό για την εποχή «ΕΟΚ και ΝΑΤΟ το ίδιο συνδικάτο» ή το «Έξω οι βάσεις του θανάτου» κ.τ.π., ενώ ο Αλέξης έταξε στον κόσμο «λαγούς με πετραχήλια». Και οι δύο πέτυχαν τον σκοπό τους, αλλά δεν έκαναν τίποτε από αυτά που διακήρυτταν. Η διαφορά είναι ότι ο μεν πρώτος έκανε άλλα πράγματα και πρόσφερε άλλα αγαθά στον λαό, έστω με δάνεια και υποθηκεύοντας το μέλλον της χώρας, ενώ ο δεύτερος όχι μόνο δεν έκανε τίποτε από αυτά που υποσχέθηκε, αλλά έκανε ακριβώς τα αντίθετα και συντέλεσε τα μέγιστα στο να φτάσει η χώρα μας στην άθλια κατάσταση στην οποία βρίσκεται σήμερα. Ενώ, για παράδειγμα, ο Τσίπρας ήταν από τους πρωτεργάτες της δημιουργίας του κινήματος «Δεν πληρώνω», όχι μόνο ανάγκασε τον κόσμο να πληρώνει, αλλά προχώρησε και σε κατασχέσεις ή τιμωρία αυτών που δεν είχαν να πληρώσουν!

Το ερώτημα είναι ένα: Όταν αυτοί υπόσχονταν όσα υπόσχονταν, γνώριζαν ότι δεν μπορούσαν να τα κάνουν και έτσι εξαπατούσαν τον λαό ή νόμιζαν πραγματικά πως μπορούσαν να τα υλοποιήσουν, αλλά, όταν ανέλαβαν την εξουσία, διαπίστωσαν πως αυτό ήταν αδύνατο, δείχνοντας πως δεν είχαν καμιά επαφή με την πραγματικότητα; Πάντως, και στις δύο περιπτώσεις αυτοί είναι υπόλογοι απέναντι στον ελληνικό λαό… Έντυσαν το ψέμα με όμορφα λόγια, το παρουσίασαν σαν αλήθεια και εκμεταλλεύτηκαν την υποβαθμισμένη κρίση των πολλών. Γιατί, για να μοιάζει με αλήθεια το ψέμα, ή πρέπει να το πει ένας πανούργος ή να το ακούσει ένας άμυαλος. Και έλκονται από αυτό οι πολιτικοί, γιατί γνωρίζουν πως το ψέμα κινεί την ιστορία έχοντας ως υπομόχλιο το συμφέρον.

Θα πει κανείς: Μα δεν δικαιούται ένας πολιτικός να πει, αν χρειαστεί, ψέματα στον λαό του; Ο Πλάτων που είχε διατυπώσει ως αξίωμα πως σε καμιά περίπτωση δεν επιτρέπεται «ψεύδος τε συγχωρήσαι και αληθές αφανίσαι», επιτρέπει το ψεύδος στους άρχοντες, όταν πρόκειται να αποκρύψουν την αλήθεια, αν αυτό μπορεί να ωφελήσει το δημόσιο συμφέρον (Πολιτ., Γ 389 b: Τοις άρχουσι δη της πόλεως προσήκει ψεύδεσθαι ή πολεμίων ή πολιτών ένεκα επ’ ωφελία της πόλεως). Στο ίδιο έργο (Β 382 c), ο Πλάτων συμπληρώνει πως επιτρέπεται σε κάποιον να πει ψέματα στους εχθρούς ή τους φίλους «όταν διά μανίαν ή τινα άνοιαν κακόν τι επιχειρώσι πράττειν». Όμως τίποτε από αυτά δεν συνέβαινε στην περίπτωση του Παπανδρέου και του Τσίπρα.

Μπορεί το ψέμα να είναι προσοδοφόρο, αφού αυτός που ψεύδεται ζει με τις δαπάνες αυτών που τον πιστεύουν, αλλά το ψέμα είναι δόλιο όπλο και όποιος το χρησιμοποιεί αυτοτραυματίζεται. Κι αν είναι κακό να ψεύδεται κανείς με τα λόγια, είναι πολύ χειρότερο να ψεύδεται με τα έργα του. Κι είναι «μεγάλο κατόρθωμα» για έναν πολιτικό να φτάσει στο σημείο να λέει την αλήθεια και να μην τον πιστεύουν αυτοί στους οποίους απευθύνεται, σαν τον μικρό βοσκό του παραμυθιού. Αλλά είναι και «μεγάλη ανοησία» να προδώσει κανείς τις αρχές και τις αξίες, ορθές ή λανθασμένες, για τις οποίες αγωνίστηκε σε όλη του τη ζωή και τον ανέδειξαν λέγοντας ψέματα, για να «αρπάξει» την εξουσία, όσο γλυκιά και αν είναι αυτή. Ο λαός γνωρίζει πως όποιος προδίδει τις ιδέες του είναι πρόθυμος να προδώσει και τους άλλους. Αλλά πρέπει να ξέρουμε πως το πολύ το ψέμα προκαλεί «σιχαμάρα» στον κόσμο. Μπορεί η λίγη υγρασία στην ατμόσφαιρα να δημιουργεί ομίχλη, αλλά η υπερβολική υγρασία δημιουργεί βροχή που καθαρίζει την ατμόσφαιρα.

 

Αθανάσιος Φραγκούλης είναι δρ. Κλασικής Φιλολογίας και επιτ. σχολικός σύμβουλος.

Γενική Ροή Ειδήσεων

PROUDLY POWERED BY CJ web | Copyright © 2017 {emprosnet.gr}
Made with love and a lot of coffee by CJ web, Creative web Journey