Τώρα που άνοιξε για τα καλά η συζήτηση για το σπάσιμο του Δήμου Λέσβου εν όψει της αναθεώρησης του «Καλλικρατικού» νόμου της αυτοδιοίκησης, μετά και την εμπειρία από τη λειτουργία του ενός δήμου για ολόκληρο το νησί, και με δεδομένη την πρόθεση-απόφαση του αρμόδιου υπουργού Π. Σκουρλέτη να συναινέσει, τουλάχιστον για τη Λέσβο σε αλλαγή του χωροταξικού, θα πρέπει όλοι όσοι έχουν ρόλο και λόγο στην υπόθεση αυτή, να μην αφήσουν αυτήν τη μοναδική ευκαιρία να πάει χαμένη!

Το κρίσιμο ερώτημα που τίθεται είναι αν όλοι συμφωνούν ότι ο ενιαίος Δήμος Λέσβου πρέπει να σπάσει. Απ’ τα «συμφραζόμενα» που μπορεί κανείς να διαπιστώσει, προκύπτει ότι δεν είναι όλοι «υπέρμαχοι» της διάσπασης του ενός δήμου. Άλλοι γιατί θεωρούν ότι το μοντέλο του ενός δήμου για κάθε νησί, μπορεί να λειτουργήσει και να είναι και αποτελεσματικό και πάντως έχει μεγαλύτερο κύρος, και άλλοι γιατί οι φιλοδοξίες και οι στοχεύσεις τους -τωρινές και μελλοντικές- δεν «βολεύονται» σε κάτι λιγότερο από τον σημερινό ενιαίο Δήμο Λέσβου. Δεν είναι κατ’ ανάγκην «κακό» ή και μη θεμιτό να υπάρχουν τέτοιες προσεγγίσεις, οφείλουν ωστόσο όσοι έχουν μια τέτοια προσέγγιση στο πλαίσιο της διαβούλευσης που έχει ανοίξει, να την διατυπώσουν δημόσια και ευθαρσώς. Όσοι πάλι συνηγορούν υπέρ της διάσπασης του ενιαίου δήμου, οφείλουν να πουν και ποιος θα είναι ο αυτοδιοικητικός χάρτης που θα προκύψει. Οι προσεγγίσεις επ’ αυτού, όπως ήταν και αναμενόμενο, διαφέρουν. Έχουν ακουστεί και κατατεθεί διάφορες προτάσεις για τον αριθμό των δήμων που μπορεί να δημιουργηθούν ως συνέχεια της διάσπασης του ενός δήμου. Μία μιλάει για τη δημιουργία πέντε δήμων, η οποία μάλιστα αποτέλεσε και ομόφωνο ψήφισμα του Δημοτικού Συμβουλίου πριν λίγο καιρό, βασιζόμενη στη μελέτη του Ινστιτούτου Τοπικής Αυτοδιοίκησης της προ-Καλλικράτη εποχής, ενώ στη σύσκεψη της Μεγάλης Τετάρτης στην Καλλονή, προκρίθηκε ως πρόταση διεκδίκησης η δημιουργία τριών δήμων, στη λογική της διαίρεσης των τριών επαρχιών του νησιού.

Στην προ ημερών συνεδρίαση του Δημοτικού Συμβουλίου κατατέθηκε από το δήμαρχο μια νέα πρόταση, που μιλά για μητροπολιτικό δήμο σε συνδυασμό με την δημιουργία των πέντε δήμων που είχε συνηγορήσει άλλωστε σε προηγούμενη απόφαση του, το Δημοτικό Συμβούλιο, μπερδεύοντας περαιτέρω τα πράγματα. Δεν είναι πάντως λίγοι εκείνοι που υποστηρίζουν ότι διεκδικώντας «5», ή «3» δήμους ως απαίτηση, μπορούμε τελικά να πάρουμε τους «2», που θεωρείται ως μια εφικτή εξέλιξη υπό τις παρούσες συνθήκες. Ένα είναι βέβαιο, ότι αυτή η συζήτηση που άνοιξε κάτω από την πίεση του επείγοντος, που δημιουργεί η απόφαση της κυβέρνησης να προωθήσει αλλαγές στο θεσμικό πλαίσιο που ισχύει με τον νόμο του «Καλλικράτη» τους αμέσως επόμενους μήνες, θα πρέπει να έχει ένα συγκεκριμένο «διά ταύτα» και για το χωροταξικό της Λέσβου. Επιβάλλεται λοιπόν να συνεκτιμηθούν όλες οι παράμετροι που υπάρχουν στο …τραπέζι και με αίσθημα ευθύνης να παρθούν αποφάσεις.

Κατά τη γνώμη μας, η πρόταση για πέντε δήμους μπορεί να τίθεται στο ...τραπέζι, αλλά όλοι θεωρούν ότι δεν έχει καμιά τύχη σ’ αυτήν τη συγκυρία, ακόμη και με τη ...χαραμάδα που άφησε ο Σκουρλέτης. Είναι δύσκολο να πάμε από τον έναν δήμο σε πέντε, αλλά και γιατί η πρόταση αυτή σε τελική ανάλυση έρχεται από μια άλλη εποχή, την προ-Καλλικράτη, που δεν έχει καμιά απολύτως σχέση με την σημερινή κατάσταση. Η πρόταση δε για μητροπολιτικό δήμο στη Λέσβο, που έθεσε ο δήμαρχος, μπορεί να έχει τύχη μόνο αν αυτή εντάσσεται στις σχεδιαζόμενες αλλαγές του θεσμικού πλαισίου που προωθεί η κυβέρνηση, γιατί δεν μπορούμε να φανταστούμε ότι αυτό θα λειτουργήσει μόνο στη Λέσβο. Για να περιοριστούμε μόνο στην αποδοχή ή όχι της πρότασης, γιατί σε ό,τι αφορά το περιεχόμενο της δεν υπάρχει καμιά περαιτέρω επεξεργασία, αφού δεν είναι άλλωστε και στην ατζέντα των προτεινόμενων αλλαγών.

Αυτό πάντως που δεν πρέπει να υποτιμηθεί στην τελική διαμόρφωση της πρότασης της Λέσβου, είναι η ύπαρξη διαχειριστικής επάρκειας από τους δήμους που θα προκύψουν, γιατί το ζητούμενο δεν πρέπει να είναι μόνο η καλύτερη διαχείριση της καθημερινότητας, αλλά ο προγραμματισμός και η υλοποίηση έργων υποδομής που δημιουργούν τις προϋποθέσεις για την ανάπτυξη των περιοχών και των κοινωνιών στην εμβέλεια των νέων δήμων που θα προκύψουν από τη διάσπαση του ενός δήμου στο νησί.

Λαμβάνοντας λοιπόν αυτά υπόψη, η συζήτηση που άνοιξε με θέμα τη διάσπαση του Δήμου Λέσβου κάποια στιγμή πρέπει να κλείσει, με τη διαμόρφωση αν είναι δυνατόν, της πρότασης του νησιού προς την κυβέρνηση, ενδεχομένως και με εναλλακτικά σενάρια, έτσι ώστε οι ερχόμενες αυτοδιοικητικές εκλογές να γίνουν με βάση το νέο αυτοδιοικητικό χάρτη του νησιού, που θα διαφοροποιείται από τη σημερινή εικόνα του ενός ενιαίου δήμου. Η ευκαιρία για να «κλείσει» αυτό το κεφάλαιο στη Λέσβο είναι μοναδική και θα είναι …έγκλημα να τορπιλιστεί από παλινωδίες και τακτικισμούς τοπικών ...δυνάμεων. Τότε πραγματικά θα είμαστε άξιοι της μοίρας μας και δεν θα υπάρχει καμιά δικαιολογία γι’ αυτό!