Η οικονομική κρίση της χώρας μας και οι πλούσιοι

12/05/2017 - 15:40

Αφορμή αυτού του άρθρου υπήρξε το άρθρο του Μιχάλη Παπαδημητρίου που δημοσιεύτηκε στις 3-5-2017 στο « Εμπρός» με τίτλο «Κυνισμός και πλούτος». Θέλω να προεκτείνω τη σκέψη του και να δω τον πλούτο και τους πλούσιους σε σχέση με την οικονομική κρίση που μαστίζει τη χώρα μας μέσα όμως από τον «Επιτάφιο» του Περικλή, αυτό τον Ύμνο στη Δημοκρατία, που φρόντισε η παρούσα κυβέρνηση να εξοβελίσει από τα Αναλυτικά Προγράμματα του Λυκείου.

Δεν υπάρχει χειρότερη διακυβέρνηση από αυτή που κάνει τους πλούσιους πλουσιότερους και τους φτωχούς φτωχότερους. Και, δυστυχώς, αυτό φαίνεται πως έγινε σκόπιμα ή μη, τα τελευταία χρόνια στη χώρα μας στην οποία έχει εξαφανιστεί η μεσαία τάξη! Ισχύει και στη χώρα μας ό,τι ισχύει διεθνώς: ένα 5-10% του πληθυσμού να κατέχει το 90% του συνολικού πλούτου και το υπόλοιπο 10-15% το υπολειπόμενο 10% αυτού. Η τάση των πλουσίων να συγκεντρώνουν όσο περισσότερο πλούτο στα χέρια τους, ακόμη και επενδύοντας στη δυστυχία των άλλων, των πολλών, δεν είναι βέβαια τωρινό φαινόμενο. Οι αρχαίοι μάλιστα είχαν δώσει και την ερμηνεία του φαινομένου λέγοντας πως «ο πλούτος είναι σαν το αλατισμένο νερό. Όσο πίνεις τόσο διψάς». Και το κακό είναι πως ο πλούτος συσσωρεύεται στα χέρια μερικών πολλές φορές με παράνομο τρόπο ή ακόμα και με την ανοχή ή υποβοήθηση των κυβερνήσεων.

Ο Περικλής, λοιπόν, είχε πει στον «Επιτάφιο» του πως «δεν είναι ντροπή για κάποιο άνθρωπο να είναι φτωχός και να ομολογεί τη φτώχεια του, αλλά είναι ντροπή να μην προσπαθεί να την αποφύγει με την εργασία του» (40. 1: και το πένεσθαι ουχ ομολογείν τινι αισχρόν, αλλά μη διαφεύγειν έργο αίσχιον»). Βέβαια, συμφωνώ με την άποψή του, αλλά θα πρόσθετα πως πρέπει να αισθάνονται ντροπή αυτοί που με τη στάση τους, οδηγούν τους συνανθρώπους τους στην έλλειψη και την φτώχεια, αυτοί που εκμεταλλεύτηκαν τον λαό και τον οδήγησαν στη φτωχοποίηση και στην απόγνωση με την ανευθυνότητα και τις πολιτικές τους.

Ο Περικλής είπε και κάτι άλλο: Είπε πώς πρέπει κανείς να χρησιμοποιεί τον πλούτο. Τονίζει πως οι Αθηναίοι «χρησιμοποιούν τον πλούτο ως αφορμή για την ανάπτυξη κάποιας δραστηριότητας, για κάποιο έργο, παρά αφορμή για κομπορρημοσύνη και επίδειξη» (40.1: πλούτω τε έργου μάλλον ή λόγου κόμπω χρώμεθα). Οι Αθηναίοι απέφευγαν τα έργα βιτρίνας και δαπανούσαν τον πλούτο τους σε έργα παραγωγικά, σε έργα που θα βοηθούσαν στην ανάπτυξη. Έθεταν δηλαδή προτεραιότητες. Κι εμείς τι κάνουμε; Δαπανούμε τεράστια ποσά σε «φιέστες», αδιαφορώντας γι’ αυτούς που δεν έχουν να φάνε, που δεν έχουν να σπουδάσουν, που δεν έχουν «πού την κεφαλήν κλίναι». Δαπανούμε τεράστια ποσά απλώς και μόνο για να εξυπηρετήσουμε τα συμφέροντα των «ημετέρων»!

Και όταν η Αθήνα κινδύνευσε, όλοι οι Αθηναίοι προσπάθησαν να τη σώσουν, και οι πλούσιοι και οι φτωχοί. Αναφερόμενος στους πρώτους νεκρούς του Πελοποννησιακού πολέμου (431 π.Χ.) ο Περικλής λέει: «Από αυτούς εδώ, ούτε κανένας πλούσιος έδειξε δειλία (για να σωθεί) από την επιθυμία να συνεχίσει να χαίρεται τα πλούτη του, ούτε και κανένας φτωχός ανέβαλε να αντιμετωπίσει τον κίνδυνο με την ελπίδα που γεννά η φτώχεια, πως θα μπορούσε δηλαδή κάποια μέρα να ξεφύγει από αυτή και να πλουτίσει» (42. 4: Τώνδε δε ούτε πλούτου τις την έτι απόλαυσιν προτιμήσας εμαλακίσθη , ούτε πενίας ελπίδι , ως καν έτι διαφυγών αυτήν πλουτήσειεν, αναβολήν του δεινού εποιήσατο). Αυτό δείχνει πως οι Αθηναίοι έθεσαν πάνω από τον πλούτο τους αλλά και τη ζωή τους τη σωτηρία της πατρίδας τους.

Και σε άλλο σημείο, ο Περικλής δικαιολογεί γιατί πρέπει οι πλούσιοι κυρίως να συμμετέχουν στην προσπάθεια διάσωσης της πατρίδας, όταν αυτή κινδυνεύει. Λέει χαρακτηριστικά: «Γιατί δεν θα ήταν πιο δίκαιο και σωστό να μη λογαριάζουν τη ζωή τους όσοι είναι βυθισμένοι στη δυστυχία και δεν έχουν να ελπίζουν σε κανένα καλό, αντίθετα, περισσότερο δίκαιο και σωστό θα ήταν (να μη λογαριάσουν τη ζωή τους) όσοι στην παράταση της ζωής τους κινδυνεύουν ακόμα να δοκιμάσουν μια μεταβολή στο χειρότερο και όσοι σε περίπτωση αποτυχίας θα αισθανθούν τη διαφορά σε πολύ μεγάλο βαθμό» (43.5: ου γαρ οι κακοπραγούντες δικαιότερον αφειδοίεν του βίου, οις ελπίς ουκ έστιν αγαθού, αλλ’ οις η εναντία μεταβολή εν τω ζην έτι κινδυνεύεται και εν οις μάλιστα μεγάλα τα διαφέροντα, ην τι πταίσωσιν).

Τούτο σημαίνει πως οι πλούσιοι έχουν περισσότερους λόγους από τους φτωχούς να υποβληθούν σε θυσίες, για να σωθεί η πατρίδα. Βέβαια, τα δεδομένα δεν είναι τα ίδια. Η παρομοίωση της πατρίδας με πλοίο που, όταν βυθίζεται, συμπαρασύρει όλους τους επιβαίνοντες σε αυτό, πλούσιους και φτωχούς, φαίνεται πως δεν ισχύει πια. Γιατί οι πλούσιοι μόλις δουν τον κίνδυνο, μπορούν να μεταφέρουν τα υπάρχοντα και τα πλούτη τους σε ασφαλείς χώρες -έχουν βρει αυτοί πολλούς τρόπους, για να σώσουν και τον εαυτό τους και τους δικούς τους- , να στήσουν σε άλλες χώρες πατρίδες, αφού, όπως λένε, το χρήμα δεν έχει πατρίδα. Προτιμούν να χρησιμοποιούν τον πλούτο τους για επίδειξη και «με κυνικό τρόπο» παρά να βοηθήσουν τους συνανθρώπους τους που υποφέρουν.

Κάποτε κάποιος παρίστανε τον αντιρατσιστή και, όταν τον ρώτησε κάποιος αν θα πάντρευε την κόρη του με ένα μαύρο, αυτός απήντησε χωρίς δισταγμό καταφατικά. Όταν όμως τον ρώτησε αν έχει κόρη, αυτός απήντησε πως δεν έχει. Θέλω να πω πως η κριτική είναι εύκολη. Θα μπορούσε να ρωτήσει κανείς αν εγώ είχα χρήματα τι θα έκανα. Θα τα έβγαζα έξω; Θα έκανα αυτή την κριτική; Εδώ είναι το πρόβλημα. Πολλές φορές οι άνθρωποι τίθενται μπροστά σε ηθικά διλήμματα που κρίνουν την ηθική ποιότητά τους…

 

*Ο κ. Αθανάσιος Φραγκούλης είναι Δρ. Κλασικής Φιλολογίας, Επίτ. Σχολικός Σύμβουλος.

Γενική Ροή Ειδήσεων

PROUDLY POWERED BY CJ web | Copyright © 2017 {emprosnet.gr}
Made with love and a lot of coffee by CJ web, Creative web Journey