Β΄ΜΕΡΟΣ

Είπαμε στο Α΄ Μέρος του άρθρου μας πως οι Πρυτάνεις είναι αντίθετοι με την επιχειρούμενη μεταρρύθμιση στην Ανώτατη Εκπαίδευση. Δεν ξέρω πόσοι από αυτούς αντιδρούν και σε ποιο πολιτικό χώρο ανήκουν, γιατί και τα κόμματα διαθέτουν τους δικούς τους μηχανισμούς στα Πανεπιστήμια και  τους θέτουν σε λειτουργία και δράση, όποτε το κρίνουν σκόπιμο! Πάντως, πολλά από τα επιχειρήματά τους φαίνονται στην κοινή λογική αφελή και γελοία. Όλοι παραδέχονται πως πρέπει να υπάρχει κάποια φύλαξη στα πανεπιστήμια, αλλά το πρόβλημά τους είναι η φύση των φυλάκων, από πού θα εξαρτώνται οι φύλακες  και   σε ποιο σώμα θα είναι ενταγμένοι, στην Ελληνική Αστυνομία ή το Υπουργείο Παιδείας!  Το μόνο  που δεν έχουν κάνει είναι να ζητήσουν την ανάθεση της ασφάλειας και της φύλαξης των Πανεπιστημίων σε αυτούς που παραβιάζουν «τον νόμο και την τάξη» σε αυτά!   Κατηγορούν  την κυβέρνηση πως το παρόν νομοσχέδιο εντάσσεται στο δόγμα «Νόμος και Τάξη», θεωρούν τον  αρμόδιο Υπουργό «επικίνδυνο» και ζητούν την απομάκρυνσή του, αν και είναι βέβαιο πως, αν τα ίδια μέτρα τα έπαιρνε η αντιπολίτευση, κανένας από αυτούς που σήμερα διαμαρτύρονται δε θα έβγαινε στους δρόμους! Έτσι παίζεται, δυστυχώς, στη χώρα μας το πολιτικό παιχνίδι, όπου η υποκρισία περισσεύει!  Δεν τους ενδιαφέρει κανένα ο νόμος και η τάξη, σα να είναι δυνατό να υπάρξει κοινωνία χωρίς νόμο και να λειτουργήσει χωρίς τάξη!

Όπως είπα, η ιστορία επαναλαμβάνεται και όσον αφορά την Παιδεία. Σήμερα παρατηρούνται φαινόμενα όμοια με τα φαινόμενα που είχε να αντιμετωπίσει η κυβέρνηση της Ν.Δ. και το 2006, όταν η Υπουργός Παιδείας κ. Γιαννάκου επιχείρησε τη δική της μεταρρύθμιση. Και τότε  η κατάσταση που επικρατούσε στην Ανώτατη εκπαίδευση ήταν άθλια. Την περιέγραφε ανάγλυφα ένα άρθρο της Διεύθυνσης του φιλολογικού περιοδικού Νέα Παιδεία  (2006, 118, σ. 5) που έλεγε: Και όμως η «παιδεία» βγήκε στους δρόμους για να εμποδίσει αυτά τα μέτρα, διότι ενδέχεται να θίξουν τα «κεκτημένα»  συμφέροντα του συνδικαλισμένου πανεπιστημιακού κατεστημένου: το «ανεξέλεγκτο» των ΑΕΙ εν ονόματι της αυτονομίας, το «απυρόβλητο» εν ονόματι της επιστήμης και της «έρευνας», το «άσυλο» (των προβληματικών ατόμων ) εν ονόματι της ελεύθερης διακίνησης των ιδεών, την αιώνια φοίτηση  (των φοιτητοπατέρων), το ένα βιβλίο (του διδάσκοντος), τον ελάχιστο αριθμό σελίδων για τις εξετάσεις των φοιτητών, τις άπειρες εξεταστικές περιόδους και μεταφοράς μαθημάτων, το δικαίωμα στη λούφα, την αντιγραφή και την «κατάληψη» για ψύλλου πήδημα, και τελικά το άχρηστο πτυχίο-φούσκα της δωρεάν κρατικής αμάθειας, που το αποκτούν όλοι και με μεγάλες ευκολίες, έτσι ώστε να «προσλαμβάνονται» σε θέσεις μόνο όσοι έχουν πρόσβαση στην εξουσία ή έχουν αποχτήσει ακριβοπληρωμένα πτυχία στο εξωτερικό».  Και ο κ. Γραμματικάκης  μιλούσε  για «μαύρες τρύπες…….. που καταπίνουν την ποιότητα και τις προοπτικές της ελληνικής Παιδείας»  (Καθημερινή, 16-7-2006). Αλήθεια, έχει αλλάξει τίποτε από τότε; Ασφαλώς όχι. Μάλλον τα πράγματα έχουν επιδεινωθεί.

Και άλλος καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών σχολιάζοντας την απεργία που κηρύχτηκε τον Μάιο  του 2006 και το κλείσιμο των σχολών μίλησε με μελαγχολική διάθεση  για καθηγητές απόντες από τις αίθουσες (διδασκαλίας) που απεργούν εναντίον των παρόντων* για καθηγητές λουφαδόρους που επωφελούνται από τα ευρωπαϊκά  προγράμματα και κάνουν συνδικαλισμό όχι για το καλό της  παιδείας αλλά για το προσωπικό τους συμφέρον* για καθηγητές τρωκτικά που εκμεταλλεύονται τους φοιτητές τους και τους παρασύρουν στους ανομολόγητους σκοπούς τους (Φ. Θεοφίλου, εφημ. Κυριακάτικα Αιολικά, 2-7-2006).

Η αξιοπιστία των εκτιμήσεων αυτών ενισχύεται και από τις δηλώσεις και άλλων πανεπιστημιακών καθηγητών που κατά καιρούς είδαν το φως της δημοσιότητας εκείνη την εποχή. Ο Κ. Τσακαλάκης, αναπληρωτής καθηγητής του ΕΜΠ σε υπόμνημά του προς την Υπουργό Παιδείας αναφέρει τα εξής απογοητευτικά για την κατάσταση που επικρατούσε τότε στα Πανεπιστήμια: «Κυρία υπουργέ, τα πανεπιστήμια έχουν ξεφύγει τελείως από την  αποστολή τους. Έχουν μετατραπεί σε χώρους διαπλοκής, αθέμιτης συναλλαγής και στέγασης ιδιωτικών επαγγελματικών δραστηριοτήτων με δωρεάν εξοπλισμό (υπολογιστές, όργανα, συσκευές), δωρεάν παροχές (ηλεκτρικό ρεύμα, τηλέφωνα, νερό, φαξ κλ.π.). Τα ίδια σχεδόν υποστηρίζει και ο Γ. Μυλόπουλος, καθηγητής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου ( εφημ. «Το Βήμα», 5-11-2006).

Και σήμερα οι καθηγητές προσπαθούν να διατηρήσουν τα κεκτημένα τους. Κανείς δεν μπορεί να είναι περήφανος και σήμερα για τον τρόπο με τον οποίο γίνεται η επιλογή του Διδακτικού και Ερευνητικού Προσωπικού των Ανωτάτων Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων. Για την ποιότητα των πανεπιστημιακών δασκάλων λίγοι μόνο μιλούν, και μάλιστα όσοι βρίσκονται μακριά από το πανεπιστημιακό «κατεστημένο». Άλλωστε, ποιος καθηγητής θα δεχόταν να τεθεί κάτω από διαπραγμάτευση το «κεκτημένο» που εξασφαλίζει ‘αβρόχοις ποσίν’ πανεπιστημιακή έδρα στον σύζυγο ή τη σύζυγο, τον γιο ή την κόρη, τον γαμπρό ή τη νύφη, τον ανεψιό ή την ανεψιά; Πάντως, ο Χρ. Γιανναράς, με σαφή γνώση των πανεπιστημιακών πραγμάτων τόλμησε να μιλήσει για ‘ενδοκουζινικά’ σε κάθε πανεπιστημιακό τμήμα αλισβερίσια και για ιδεολογική  τρομοκρατία μιας αριστερής συντεχνίας που λυμαίνεται τριάντα τόσα χρόνια την ελλαδική Ανώτατη Παιδεία και να προτείνει την «επανάκριση» με συστήματα δοκιμασμένα στη διεθνή ακαδημαϊκή πρακτική για την αναβάθμιση του παρεχόμενου εκπαιδευτικού έργου ( εφημ. Καθημερινή, 9-7-2006). Ο κ. Γιανναράς  μίλησε για καθηγητές που αδυνατούν να προσφύγουν σε ξενόγλωσση βιβλιογραφία, για καθηγητές ‘εκ συνδικαλιστών’ χωρίς μεταπτυχιακές σπουδές στην Ελλάδα και το εξωτερικό, για καθηγητές χωρίς συγγράμματα ή με συγγράμματα που βρίθουν από κάθε είδους σφάλματα.

Είναι πανθομολογούμενο πως από τις σχετικές διαδικασίες απουσιάζει κάθε έννοια αξιοκρατίας, ενώ κυριαρχεί ο νεποτισμός και η ευνοιοκρατία. Αν κάποιος διερευνήσει τι διδάσκει κάθε καθηγητής και σε ποιο βαθμό αυτό σχετίζεται με τις μεταπτυχιακές του σπουδές και το διδακτορικό του θα βγάλει χρήσιμα συμπεράσματα! Σήμερα, όσο καλός και αν είσαι, αν δεν έχεις τις σχετικές διασυνδέσεις, ιδιαίτερα τις κομματικές, είναι αδύνατο να πλησιάσεις την πόρτα του Πανεπιστημίου. Αλλά και αν υποθέσουμε πως όλοι όσοι διδάσκουν στα Πανεπιστήμια είναι ικανοί και επαρκείς, πολλοί από αυτούς δεν είναι οι καλύτεροι από το πνευματικό δυναμικό που διαθέτει η χώρα μας και που θα έπρεπε αυτή να αξιοποιήσει. Όταν αυτή χρησιμοποιεί απλώς τους καλούς, ενώ οι άλλοι αξιοποιούν τους καλύτερους, επόμενο είναι να μείνει πίσω και να μην μπορεί να παρακολουθήσει τις εξελίξεις.

Όταν έγινα Σχολικός Σύμβουλος το 1982 στις πρώτες συναντήσεις γνωριμίας  που είχα με τους εκπαιδευτικούς έθιγα και το θέμα της αξιολόγησής τους που, σημειωτέον, είχε θεσμοθετηθεί. Τους έλεγα πως είμαι «υπέρ της αξιολογήσεως», αλλά να μη φοβούνται, γιατί ο σχετικός νόμος δεν πρόκειται να εφαρμοστεί. Και πράγματι πέρασαν περισσότερα από 40 χρόνια και αξιολόγηση των εκπαιδευτικών δεν υπάρχει! Το ίδιο θα συμβεί και τώρα. Ο Νόμος αυτός δεν πρόκειται να εφαρμοστεί. Ο Τιβέριος έγραφε στο Βήμα στις 5-11-2006: «Επομένως όσα σχετικά νομοσχέδια κι αν περάσει η σημερινή κυβέρνηση από τη Βουλή, η παιδεία του τόπου δεν πρόκειται να πάει μπροστά. Είναι βέβαιο πως μόλις η νυν αξιωματική αντιπολίτευση έλθει στην εξουσία, τα νομοθετήματα αυτά θα καταργηθούν. Αυτό συνέβη στο πρόσφατο παρελθόν, όταν επανειλημμένα γίναμε μάρτυρες και ενός άλλου απαράδεκτου φαινομένου. Πρόσφατες εκπαιδευτικές μεταρρυθμίσεις να καταργούνται όχι μετά από κυβερνητική αλλαγή, αλλά και μετά από απλή αλλαγή Υπουργού της ίδιας κυβέρνησης!».

Η λύση είναι μία και τη δίνει ο πρώην Πρύτανης του Πανεπιστημίου Αθήνας  Γ. Μπαμπινιώτης που αποδεχόμενος πως δεν υπάρχουν «αδιέξοδα» στην Παιδεία  τονίζει: «Αυτό που προέχει είναι να καθίσουμε όλοι μαζί να βρούμε λύσεις. Λύσεις τίμιες, ορθολογικές, αποτελεσματικές, αναλαμβάνοντας ο καθένας τις ευθύνες του: Υπουργείο παιδείας, εκπαιδευτικοί, πανεπιστημιακοί, φοιτητές, μαθητές, γονείς, κοινωνία. Δεν έχουμε, ευτυχώς, να κάνουμε με άλυτα προβλήματα, αλλά με άστοχους χειρισμούς και λανθασμένες μορφές συμπεριφοράς από όλες τις πλευρές με διαφορετικό τρόπο και σε διαφορετική έκταση». Αλλά συμφέρει αυτή η λύση στα κόμματα; Είναι δυνατό να χάσουν τον κομματικό τους στρατό;. Ένα είναι βέβαιο, πως η Παιδεία είναι κάτι πολύ σημαντικό για έναν άνθρωπο και μια χώρα και γι’ αυτό δεν πρέπει να παίζουμε «εν ου παικτοίς».