«Όλα τα βλέμματα στράφηκαν στο πιο ψηλό μέρος της εκκλησίας. Αυτό που έβλεπαν ήταν κάτι συγκλονιστικό. Μια μεγάλη φλόγα υψωνόταν ανάμεσα στους δυο πύργους με ανεμοστρόβιλους και σπινθήρες, μια τεράστια και ανεξέλεγκτη φλόγα η οποία πότε φαινόταν και πότε χανόταν από τον πυκνό καπνό».

Χρειάστηκαν μόλις εκατόν δεκαέξι χρόνια, για να αντιγράψει η ζωή την τέχνη. Από τη δημοσιότητα σε παγκόσμιο επίπεδο που έλαβε η φωτιά στην Παναγία των Παρισίων από τις αναρτήσεις στα κοινωνικά δίκτυα φωτογραφιών από παλιότερες επισκέψεις στο μνημείο που όλοι κάναμε φάνηκε τι σημαίνει «παγκόσμια πολιτιστική κληρονομιά»: Να αισθάνεσαι ότι κάτι είναι τόσο ωραίο και τόσο εμβληματικό, ώστε να είσαι βέβαιος ότι πάντα θα βρίσκεται εκεί και ποτέ τίποτα δε θα του συμβεί. Να νιώθεις και δικό σου το μνημείο και ας μη διεκδικείς τους τίτλους κυριότητάς του στα διεθνή δικαστήρια. Να ανακαλύπτεις τον Θεό, όταν κοιτάς την οροφή και το κωδωνοστάσιο, που πια δεν υπάρχει, γιατί μόνον με θεϊκή βούληση μπορούσε να πάρει σάρκα και οστά ένα τόσο δύσκολο στην εφαρμογή του γοτθικό αρχιτεκτονικό σχέδιο στην καρδιά του δέκατου τρίτου αιώνα. Να συγκινείσαι για ένα άψυχο κατασκεύασμα και ας συμβαίνουν τόσα δραματικά στους ανθρώπους.

Δεν είναι τυχαίο ότι πριν ακόμη σβήσει η φωτιά είχαν αρχίσει να συγκεντρώνονται χρήματα για την αποκατάσταση του μνημείου. Αναρωτιέμαι αν θα ταίριαζε αισθητικά η εποχή να αφήσει το αποτύπωμά της στην εκκλησία και η επισκευή να έχει και κάποια σύγχρονα αρχιτεκτονικά χαρακτηριστικά. Δεν μπορώ επίσης να μην αναρωτηθώ αν θα αναζητηθούν ευθύνες. Ποιος μπορεί να κοιμάται ήσυχος όταν ξέρει ότι από παράλειψή του προκάλεσε παγκόσμιο δέος και προσέβαλε το σύμβολο μιας πόλης αλλά και της τέχνης ευρύτερα.

Η Κυρά του Παρισιού, δηλαδή η Παναγία (Notre Dame: Η Κυρία μας) είναι χτισμένη στην καρδιά της γαλλικής πρωτεύουσας σε ένα νησάκι στον Σηκουάνα, σε μια από τις ωραιότερες γειτονιές μιας από τις πιο αισθησιακές πόλεις της Ευρώπης. Θρησκευτικό μνημείο διαχρονικό τμήμα της καθημερινής ζωής αλλά και της καλλιτεχνικής παράδοσης, της γαλλικής και της ευρωπαϊκής, στέκεται αναπόφευκτα ως ένα μνημείο για τον πάσχοντα άνθρωπο. Δεν είναι τυχαίο ότι ο Ουγκώ εμπνέεται τους άθλιους από την ελληνική λέξη «ανάγκη» που ανακαλύπτει σκαλισμένη σε έναν από τους τοίχους της εκκλησίας. Χάρη στη σειρά των κλασικών μυθιστορημάτων του Ζαχαρόπουλου, πολλά από τα παιδικά μας βράδια ακολουθήσαμε τον Κουασιμόδο να ανεβαίνει τις στριφτές σκάλες της παρισινής εκκλησίας και να συζητά με τα γλυπτά του καμπαναριού. Το Παρίσι έγινε μοιραία ένας ονειρικός προορισμός. Ύστερα μεγαλώσαμε και ταξιδέψαμε ως εκεί. Φτάσαμε πεζή στο νησάκι του Σηκουάνα, στο κέντρο της πόλης, αναζητήσαμε να πατήσουμε την υπερυψωμένη πέτρα, ώστε σύμφωνα με την παράδοση να ξαναγυρίσουμε στην πόλη του φωτός. Μπήκαμε με δέος στο εσωτερικό του ναού σταθήκαμε με θαυμασμό μπροστά στα βιτρώ που φωτίζει το φως που σουρουπώνει και μειδιάσαμε όταν αντί για αναμμένο κερί λάβαμε ηλεκτρικό ρεσώ για προσκύνημα. Για την αποτροπή μιας πυρκαγιάς! Η ειρωνεία της τύχης!

Έτσι όπως αισθάνομαι τρωτό το σύμβολο αυτό του παντοδύναμου αόρατου με πλημμυρίζει συμπόνια και κατανόηση για τον άνθρωπο που πάσχει. Ειδικά γιατί τυχαίνει το πάθος της Παναγίας να συμπίπτει με την καθολική Μεγάλη Εβδομάδα. Όταν ένα σημείο αναφοράς εγγεγραμμένο σχεδόν ως αιώνιο στην ανθρώπινη μνήμη πληγώνεται, πόσο πιο εύκολο είναι να πληγωθεί ο άνθρωπος, που είναι θνητός, αδύναμος, γεμάτος πάθη και συναισθήματα; Αυτό το λαβωμένο μνημείο στην καρδιά μιας πανέμορφης πόλης γίνεται ξαφνικά, στα δικά μου τα μάτια, η απόδειξη του τραύματος αλλά και της δύναμης για τη ζωή. Όσο ο άνθρωπος αγωνίζεται, όσο παλεύει να κατευθύνει τη ρότα του έξω από το δίχτυ που η μοίρα παλεύει να τον περιορίσει, τόσο η ελπίδα για έναν καλύτερο κόσμο θα δικαιώνεται. Η Γαλλία διαχρονικά πρόσφερε αγωνιστικό πνεύμα στην ανθρωπότητα.