Η εκπαίδευση στη Λέσβο κατά την τελευταία περίοδο της Τουρκοκρατίας (Β΄ μέρος)

11/05/2018 - 16:59 Ενημερώθηκε 11/05/2018 - 17:57

Μιλούσαμε πριν από δεκαπέντε ημέρες για το βιβλίο της Σταυρούλας Λυκιαρδοπούλου - Κοντάρα: Κοινωνία και παιδεία στη Λέσβο κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας, που αποτελεί τη διδακτορική διατριβή της συγγραφέως και εκδόθηκε στη Μυτιλήνη το 2010 από το τυπογραφείο Γραφικές Τέχνες - Δ. Δούκας και Σία Ο.Β.Ε.Ε. Στην πραγματικότητα, στην τελευταία μου επιφυλλίδα προσπάθησα να εξηγήσω τους λόγους εξαιτίας των οποίων καθυστέρησα τόσο πολύ να ασχοληθώ στη στήλη αυτή με το σημαντικό αυτό βιβλίο, πράγμα που δεν χρειάζεται να επαναλάβω.
Το βιβλίο όμως της Σταυρούλας Λυκιαρδοπούλου - Κοντάρα, είτε έτσι είτε αλλιώς αποτελεί μια σημαντική συμβολή για την ουσιαστική και έγκυρη γνωριμία μας με τα εκπαιδευτικά πράγματα της Λέσβου και γενικά με την πολιτισμική κατάσταση στο νησί μας κατά την τελευταία περίοδο της οθωμανικής κατοχής (1800 - 1912). (Ειρήσθω εν παρόδω ότι αυτή η τελευταία χρονολογία έπρεπε να αναγράφεται και στο εξώφυλλο του βιβλίου, ως στοιχείο της ταυτότητάς του και ας έμπαινε στις εσωτερικές του σελίδες η μια από τις δύο φωτογραφίες για να γίνει το εξώφυλλο πιο ανάλαφρο αλλά κυρίως πιο κατατοπιστικό σε σχέση με το περιεχόμενό του).
Το βιβλίο αυτό λοιπόν, αποτελεί έναν πραγματικό οδηγό για την εκπαίδευση της πόλης της Μυτιλήνης, αλλά και των μεγάλων χωριών του νησιού, επειδή δεν φαντάζομαι ότι στο μέλλον μπορεί να υπάρξει σοβαρός μελετητής των εκπαιδευτικών πραγμάτων της Λέσβου, που δεν θα αρχίσει ή δεν θα συμπληρώσει την έρευνα και τη μελέτη των εκπαιδευτικών θεσμών του νησιού (σχολεία, εκπαιδευτικοί, διδακτέα ύλη, εκπαίδευση δασκάλων κτλ.) χωρίς να καταφύγει στην πολύτιμη ύλη του βιβλίου της Σταυρούλας Λυκιαρδοπούλου - Κοντάρα. Άλλωστε, αυτό που αναφέρω, είχα την ευκαιρία, έστω και συμπτωματικά όπως εξήγησα στην προηγούμενη επιφυλλίδα, να το διαπιστώσω, εξ ιδίας αντιλήψεως, αναζητώντας στοιχεία για τη γαλλική εκπαίδευση στη Λέσβο και τις ενέργειες και αντενέργειες σχετικά με το ζήτημα αυτό, πράγματα για τα οποία θα μιλήσουμε, συν θεώ, στην επόμενη συνάντησή μας στο Εμπρός.
Πέρα όμως από τις πραγματιστικές, ας τις πούμε έτσι, αναφορές στη κατάσταση των λεσβιακών εκπαιδευτικών πραγμάτων, η συγγραφέας θέλησε και πέτυχε να συνδέσει δηλαδή να εξετάσει τα εκπαιδευτικά πράγματα της Λέσβου σε σχέση με το υπάρχον ενεργό σύστημα της οθωμανικής διοίκησης στον τομέα αυτό, να μελετήσει την ενεργή ανάμειξη της Εκκλησίας, δηλαδή του Οικουμενικού Πατριαρχείου, στα εκπαιδευτικά πράγματα, τη συμμετοχή σε αυτά του λαμπρού Ελληνικού Φιλολογικού Συλλόγου Κωνσταντινουπόλεως και τον τρόπο που το πλαίσιο αυτό διεμβολίζεται από την πολιτική του ελληνικού κράτους και την οργάνωση της εκπαίδευσης από αυτό, που θα προσελκύσει, όπως ήταν αναμενόμενο, μεγάλο αριθμό λεσβίων εκπαιδευτικών. Να αναφέρω λ.χ. το παράδειγμα του Μιχαήλ Κ. Στεφανίδη, τη μόρφωση και τη δράση του οποίου είχα την ευκαιρία να μελετήσω τις τελευταίες ημέρες. Πολύ ενδιαφέροντα, εξάλλου, είναι τα στοιχεία τα οποία παραθέτει η συγγραφέας για τη διασπορά και τους αριθμούς των Οθωμανών μαθητών σε σχέση με τους κατοίκους των οικισμών, όπου το οθωμανικό στοιχείο είχε σοβαρή υπόσταση. Τα στοιχεία αυτά, σε σχέση με τα ελληνικά λεσβιακά εκπαιδευτικά πράγματα και τις προσπάθειες ίδρυσης ξένων σχολείων, αναδεικνύουν όντως μια όψη της κοινωνίας της Λέσβου, όπως αυτή παρουσιάζεται στον τελευταίο αιώνα της οθωμανικής κατοχής και πιστεύω ότι σε μεγάλο βαθμό δικαιολογούν και τον όρο κοινωνία (πέρα από την παιδεία: προσωπικά θα προτιμούσα καλύτερα τον όρο εκπαίδευση, αλλά αυτό αποτελεί διαχρονική παθογένεια της ελληνικής παιδείας να ταυτίζει την εκπαίδευση με την παιδεία), που η συγγραφέας θέτει ως πρώτο όρο της επιστημονικής προσέγγισής της.
Καταλήγοντας, το σχήμα αυτό της συμβατικής παρουσίασης, επειδή, όπως πιστεύω τέτοιου είδους παρουσιάσεις και όχι ειδικότερες κριτικές ταιριάζουν σε μια εφημερίδα καθημερινής κυκλοφορίας, επισημαίνω την πλούσια βιβλιογραφία που πλαισιώνει τη μελέτη της Σταυρούλας Λυκιαρδοπούλου - Κοντάρα, η οποία βιβλιογραφία και κατά κάποιο τρόπο αναδεικνύεται ταυτόχρονα σε μια λεσβιακή εκπαιδευτική βιβλιογραφία.

Γενική Ροή Ειδήσεων

PROUDLY POWERED BY CJ web | Copyright © 2017 {emprosnet.gr}
Made with love and a lot of coffee by CJ web, Creative web Journey