Η δική μας η πατρίδα

19/10/2017 - 19:04

Η δική του Πέτρα είναι τόσο αποκλειστικά δική του και ταυτόχρονα εξίσου δική μου, ώστε καταντά σχεδόν σκανδαλώδες πόσο τα βιώματα και οι αναμνήσεις του ενός ξυπνούν τα αταβιστικά συναισθήματα μιας ολόκληρης κοινότητας δύο σχεδόν διαδοχικών γενεών για την ιδιαίτερη πατρίδα τους.

Ο Στρατής Φραντζέσκος, του Στρατέλ’, για τους φίλους του, έχει υπογράψει, με την επιστημονική του ιδιότητα, αυτήν του αρχιτέκτονα, και μάλιστα του μερακλή, τους «Υδρόμυλους της Λιγώνας», εγκαινιάζοντας την τάση της τελευταίας δεκαετίας τουλάχιστον να κυκλοφορούν ερευνητικές απόπειρες που συμπληρώνουν τις γνώσεις μας για την Πέτρα σε διαφορετικά πεδία του επιστητού. Το πιο πρόσφατο βιβλίο του όμως, «Η δική μου Πέτρα. Μύθοι και πραγματικότητες μια άλλης εποχής (1960-1975)» που κυκλοφόρησε το καλοκαίρι που μας πέρασε από τις εκδόσεις «μύθος» είναι άλλη υπόθεση, που φλερτάρει με το χρονικό και το απομνημόνευμα. Ένας λόγιος καζαμίας που θυμίζει στους παλιούς και συστήνει στους νεότερους μνημεία, τοπία, γεγονότα, συνήθειες, μαζί με τα πρόσωπα που άφησαν τη σφραγίδα ή το χρώμα τους στην ιστορία των τελευταίων εβδομήντα χρόνων : λόγιοι, καλλιτέχνες, επιστήμονες, λαϊκοί τύποι, γλεντζέδες, χαρακτηριστικοί τύποι της αγοράς: ένα ηθογράφημα του φοιτητή με τις κοτλέ καμπάνες, κινηματογραφημένο από έναν κατασταλαγμένο πια άντρα, με καλοκάγαθο βλέμμα και καρδιά γεμάτη αγάπη για όλους.

Το βιβλίο αυτό ο συγγραφέας του το ετοίμαζε τα τελευταία χρόνια, όπως μου εκμυστηρεύτηκε ένα καλοκαιρινό μεσημέρι στην αγορά της Μυτιλήνης, όταν με φώναξε να με κεράσει καφέ στη χόβολη. Όταν το πήρα στα χέρια μου, δυο χρόνια αργότερα, ήξερα τι θα διάβαζα. Δε φανταζόμουν όμως με πόση συγκίνηση θα το διάβαζα. Μέσα στις σελίδες του συνάντησα αγαπημένα φαντάσματα των παιδικών μου χρόνων, από τον παπά - Πλάτωνα και τον μπάρμπα Ανέστη, ως τον Τάκη Ελευθεριάδη, τη γιαγιά μου, τον πατέρα μου. Είδα μέσα από μια αφήγηση που φλέρταρε (δυστυχώς δειλά) με την ηθογραφία του τριάντα το παλίμψηστο μιας άλλης εποχής να αποκαλύπτεται πίσω από τη σημερινή: το καφενείο του Κιντριδέλλη, με τους αυτοσχέδιους μεζέδες και τα ούζα του,  τα τραγούδια και τα γέλια εκείνων των ξενύχτηδων, το κουρείο του Νάκη, το ζαχαροπλαστείο του Φούσκα. Ανέβηκα στο Πετρί, στον Ράχωνα, τρύπωσα στη Λιγώνα, έφτασα ως τα ξωκλήσια της αγροτιάς, τα λιοτρίβια, την Πηγάδα, σεργιάνισα στη σκιά των αρχοντόσπιτων και κατέληξα στον Άη Νικόλα να ανάψω ένα κερί στη μνήμη όσων μάς χάρισαν την Πέτρα που κληρονομήσαμε. Στις φωτογραφίες εποχής, που συνοδεύουν τα κείμενα, είδα την κλάση των γονιών μου, στην πρώτη νιότη τους ακόμη, να κολυμπούν, να χορεύουν στα πανηγύρια, να περιμένουν να βράσει το κισκέκ, να εκκλησιάζονται, να μαζεύονται γύρω από τον γέρο Παπανδρέου για μια αναμνηστική φωτογραφία.

Στο βιβλίο γίνεται μια εμπειρική προσπάθεια να αποτυπωθεί σύντομα η ιστορία των κατοίκων, η προέλευση, τα ιστορικά τους βάσανα. Ταυτόχρονα δημοσιεύονται οι αρχιτεκτονικές αποτυπώσεις μνημείων, δια χειρός πάντα του ίδιου του Στρατή, που πρωταγωνίστησε στην αποκατάσταση πολλών από αυτά.  Η συναισθηματική αξία όμως του έργου δε βρίσκεται εκεί. Ο Στρατής κατέγραψε πώς καθένας  μας αυτοπροσδιορίζεται μέσα από την προσωπική, την ειλικρινή σχέση του με τα χρώματα, τους ήχους, το φως , το κλίμα, τα νησιά, την παλίρροια, τα βότανα, τα δέντρα,  τα πουλιά.

«Όσοι πρόλαβαν την αυγή το πρώτο πέταγμα των γλάρων [..] είναι αυτοί  που ένιωσαν την πρωινή ψύχρα που κατεβαίνει από το βουνό του Λεπέτυμνου, μέχρι το κατάγιαλο. Κουβαλά μαζί του ένα άρωμα ανάμικτο, μέντας, λυγαριάς και τριφυλλιού που σε ανατριχιάζει από τη δροσιά, σου κουκουδίζει το δέρμα».

Δεν ξέρω αν ζήλεψα το συγκεκριμένο απόσπασμα ή αν το υιοθέτησα αυθόρμητα. Είδα μέσα από αυτό όλη μου τη σχέση με τον τόπο μου, κυριολεκτικά και αλληγορικά, βιωματικά και γνήσια, όπως τη διαμόρφωσαν τα πρόσωπα που πρωταγωνίστησαν στη ζωή μου και τα χρόνια που περνούν. Σκέφτηκα για το απόσπασμα αυτό και μόνον  να  τον ευχαριστήσω._

 

Καλυψώ Ν. Λάζου-Μπαλτά

Φιλόλογος

 

Γενική Ροή Ειδήσεων

PROUDLY POWERED BY CJ web | Copyright © 2017 {emprosnet.gr}
Made with love and a lot of coffee by CJ web, Creative web Journey