Α΄ ΜΕΡΟΣ

Δυστυχώς, το είδαμε και αυτό. Η Αγία Σοφία το λαμπρό μνημείο της χριστιανοσύνης που σεβάστηκε ο χρόνος μετατράπηκε μέσα σε μια μέρα από τον Τούρκο Πρόεδρο από μουσείο σε τζαμί! Ένας ποιητής -Δημ. Μαυρογένης λέγεται- είχε εκφράσει σε ανύποπτο χρόνο σε ένα ποίημά του με τίτλο Για την Αγία Σοφία τη θλίψη του για τη μετατροπή του ιερού αυτού ναού σε μουσείο και είχε πει: «Τούρκοι δεν σεβαστήκατε// τον ιερό ναό μας// μουσείο κάνατε εσείς //το άγιο φυλαχτό μας». Φαντάζομαι τι θα έγραφε ο ποιητής αυτός σήμερα που αλλάζει τελείως ο χαρακτήρας του μνημείου και καταβάλλεται προσπάθεια να λησμονηθεί ο ρόλος που έπαιξε στο διάβα των αιώνων στη ζωή των χριστιανών και την εξέλιξη της χριστιανοσύνης. Πάντως, η κ. Αρβελέρ, διακεκριμένη βυζαντινολόγος, τόνισε πως αυτή είναι η δεύτερη και κυριότερη άλωση της Πόλης και πως δεν θα εκπλαγεί, αν μάθει πως τα ψηφιδωτά της Αγίας Σοφίας δάκρυσαν γι’ αυτό που έγινε.

Πολλοί ψάχνουν να βρουν τον λόγο για τον οποίο ο Τούρκος Πρόεδρος προχώρησε σε αυτό το τολμηρό, αλήθεια, μέτρο και μάλιστα κάνοντας μια ηχηρή «κωλοτούμπα», όπως αυτές που κάνουν όλοι ο ανάξιοι ηγέτες, αυτοί που ρυθμίζουν την πολιτική τους ανάλογα με το προσωπικό τους συμφέρον, τους πολιτικούς που δεν έχουν ούτε αξίες ούτε αρχές. Γιατί πριν λίγα χρόνια αλλιώς εκτιμούσε ο Ερντογάν τα πράματα και έκρινε πως δεν είχε τίποτε να κερδίσει η Τουρκία από τη μετατροπή της Αγίας Σοφίας σε τζαμί! Και υπάρχουν πάρα πολλοί τέτοιοι ηγέτες στον κόσμο σήμερα. Να φανταστεί κανείς πως ο ποιητής Κάλβος αναφερόμενος σε αυτούς τους ηγέτες είχε πει στην Ωδή του Ευχαί: «Αν, οπόταν πεθαίνη// Πονηρός βασιλεύς// Έσβην’ η νύκτα έν’ άστρον,// ‘Ηθελον μείνει ολίγα// Ουράνια φώτα». Κι όσο υπάρχουν τέτοιοι ηγέτες η ανθρωπότητα δεν πρόκειται να δει προκοπή.

Οι αναλυτές γενικά συγκλίνουν πως στόχος του Τούρκου Προέδρου είναι να αποπροσανατολίσει την κοινή γνώμη και τον λαό της Τουρκίας από τα προβλήματα και τους κινδύνους που τον απειλούν. Ο κορονοϊός καλπάζει και κανείς δεν ξέρει τι γίνεται, η οικονομία της Τουρκίας καταρρέει και τα πτώματα Τούρκων στρατιωτών από τους πολέμους της Συρίας και της Λιβύης στην οποία έχει αλόγιστα εμπλέξει τη χώρα του αρχίζουν να φτάνουν στην Τουρκία. Η κατάσταση στην Τουρκία μου θύμισε το Συναξάριον του τιμημένου γαδάρου, στιχούργημα του 16^ου αι. (;). Σε αυτό μιλά ένας γάιδαρος που λέει πως ο αφέντης του τον βαρυφόρτωνε με μαρούλια, λάχανα και άλλα ζαρζαβατικά κι εκείνος από την πείνα που είχε γύριζε το κεφάλι του και αν πρόφταινε «μπούκωνε» το στόμα του με κανένα φύλλο. Αλλά κι αν ακόμα δεν πρόφταινε, το αφεντικό τον ξυλοκοπούσε. Συνεχίζοντας ο «τιμημένος γάδαρος» λέει πως από την πείνα δεν μπορούσε ούτε το φόρτωμα να σηκώσει, γιατί έτρεμαν τα πόδια του και ολόκληρο το κορμί του και κινδύνευε να καταρρεύσει. Παρόλα αυτά ο γάιδαρος αυτός τιμούσε τον αφέντη του και έλεγε: «Τιμή να’ χετε, αφέντες μου…». Αυτή είναι η σχέση του Τούρκου αφέντη με τον υπόδουλο λαό του… Ο Τούρκος πρόεδρος δεν έχει τίποτε ουσιαστικό να δώσει στον λαό του και έτσι τον ταΐζει με τις αρετές της «αποφασιστικότητας», του «ηρωισμού» και της «παντοδυναμίας» που συστηματικά προβάλλει! Με τη μετατροπή του Ναού της Αγίας Σοφίας σε τζαμί -δεν ξέρω από που ως που το τζαμί των Μουσουλμάνων, τον χώρο προσευχής τους πολλοί τον ονομάζουν «τέμενος», λέξη ελληνική και ιερή- ο Ερντογάν τραβά δύο γραμμές, μία που τον χωρίζει από τον ιδρυτή του κοσμικού κράτους της Τουρκίας Κεμάλ και μία που τον χωρίζει από τον δυτικοευρωπαϊκό πολιτισμό και έτσι προσπαθεί να εγκαθιδρύσει ένα νέος κράτος, καθαρά ισλαμικό αυτή τη φορά, με τις γνωστές αρχές και αξίες, πράγμα που αποτελεί σοβαρό κίνδυνο για όλα τα πολιτισμένα έθνη.

Βέβαια, για να πούμε και του στραβού το δίκιο, αισθάνεται περήφανος για τον ηγέτη του ο λαός που τον βλέπει να γράφει στα παλιά του παπούτσια το διεθνές δίκαιο, να αλωνίζει στην ανατολική Μεσόγειο, να χαράσσει σύνορα κατά το δοκούν, να οργανώνει εξορύξεις πολλές φορές χωρίς αντίκρισμα, να περιφρονεί τις λεγόμενες μεγάλες δυνάμεις και να ενεργεί αντίθετα με τις επιθυμίες τους. Ο Ερντογάν έχει και δίνει την εντύπωση πως είναι μόνος αυτός σε αυτό τον κόσμο, μιλά, ενεργεί και σκέπτεται χωρίς κανένα εξωτερικό ή εσωτερικό περιορισμό και φέρεται σαν τον «νταή» εκείνο που μπορεί να προσβάλλει τους πάντες και τα πάντα ατιμωρητί! Η προσβολή, όμως, που συνιστά η μετατροπή της Αγίας Σοφίας σε τζαμί δεν αφορά μόνο τη χώρα μας. Αφορά όλη τη χριστιανοσύνη, αλλά και όλη την πολιτισμένη ανθρωπότητα. Αφορά άμεσα την Ε.Ε., την Αμερική και την Ορθόδοξη Ρωσία! Και τι κάνουν αυτές; ‘Ο τι έκαναν και στο παρελθόν σε ανάλογες περιπτώσεις. Εκφράζουν τη θλίψη τους και χύνουν δάκρυα για το έγκλημα που διαπράττει ο Ερντογάν, αλλά πέρα από αυτό τίποτε! Το 1821, όταν εξεγέρθηκαν οι Έλληνες εναντίον των Τούρκων, για να ανακτήσουν την ελευθερία τους, ζήτησαν τη βοήθεια των Ευρωπαίων. Όπως λέει ο Σολωμός στον Ύμνο στην Ελευθερία «Άλλος σου έκλαψε εις τα στήθια,// Αλλ’ ανάσασιν καμιά// Άλλος σου έταξε βοήθεια// και σε γέλασε πικρά» (στρ. 11-12). Και θα τολμήσω να πω πως σίγουρα μερικοί δήθεν παραδοσιακοί φίλοι μας χαίρονται γι’ αυτό που μας συμβαίνει! Όμως μεγαλύτερο ενδιαφέρον έχουν όσα λέει ο Κάλβος γι’ αυτό το θέμα. Αυτός στην Ωδή του Ευχαί στηλιτεύει τη στάση που τήρησαν οι Χριστιανοί ηγεμόνες της Δύσης στη διάρκεια της ελληνικής επανάστασης και λέει «Εμείς δια τον σταυρόν //Ανδρείως υπερμαχόμεθα // και σεις εβοηθήσατε // Κρυφά τους πολεμούντας // Σταυρόν και αλήθειαν» (στρ. ΙΑ’). Και συνεχίζει: «Δια να θεμελιώσητε // Την τυραννίαν τιμάτε// τον Σταυρόν εις τας πόλεις σας. //Και αυτόν επολεμήσατε // Εις την Ελλάδα» (στρ. ΙΒ΄).

Αλήθεια, πόσο δίκιο έχει ο Κάλβος; Εκείνο που ενδιαφέρει όλους είναι να συγκεντρώσουν πολλούς θησαυρούς, για να αγοράσουν χειροκροτήματα και επαίνους και το άπιστο θυμίαμα της κολακείας, όπως εξηγεί πάλι ο Κάλβος (στρ. Ι). Όμως για τη στάση των φίλων και συμμάχων μας θα μιλήσουμε στο Β΄ Μέρος του άρθρου…