(Πλάτων)

Έχουν πει πως η Ιστορία είναι «δασκάλα της ζωής» (magistra vitae) και πως τα γεγονότα του παρελθόντος , «τα προγεγενημένα», είναι η καλύτερη διδασκαλία, «αρίστη διδασκαλία». Φαίνεται, όμως, πως οι άνθρωποι, ιδιαίτερα οι ηγέτες των λαών, δεν έχουν διδαχτεί τίποτε από την Ιστορία και το παρελθόν και εξακολουθούν να διαπράττουν τα ίδια ολέθρια για την ανθρωπότητα σφάλματα. Μετά τον καταστρεπτικό Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο είδαμε πολλούς πολέμους να διεξάγονται σε διάφορα σημεία του πλανήτη. Είδαμε την εισβολή των Τούρκων στην Κύπρο, είδαμε τον πόλεμο στη Γιουγκοσλαβία, είδαμε τον πόλεμο του Κόλπου και τώρα βιώνουμε τις ολέθριες συνέπειες του Ρωσοουκρανικού πολέμου. Και το θλιβερό είναι πως όλοι αυτοί οι πόλεμοι, ενώ εξυπηρετούν στενά οικονομικά ή άλλα συμφέροντα, ντύθηκαν με το ένδυμα της αγαθοεργίας και της φιλανθρωπίας. Αυτοί που οργάνωσαν αυτές τις επιχειρήσεις μίλησαν για «φιλάνθρωπες επεμβάσεις», για «ειδικές επιχειρήσεις», για «ειρηνευτικές πρωτοβουλίες» και άλλα παρόμοια. Μιμήθηκαν τον Περικλή που στον Επιτάφιό του, εγκωμιάζοντας την Αθήνα στις αρχές του Πελοποννησιακού πολέμου, είπε: « Εμείς μόνο ωφελούμε κάποιον χωρίς δισταγμό κινούμενοι όχι τόσο από υπολογισμό του συμφέροντος όσο από την πίστη στην ελευθερία» (Θουκ. ΙΙ 40.5: και μόνοι ου του συμφέροντος μάλλον λογισμώι ήι της ελευθερίας τωι πιστώι αδεώς τινα ωφελούμεν). Όλοι αυτοί δε διστάζουν να ενοχοποιήσουν το θύμα και να το παρουσιάσουν ως θύτη, ως κίνδυνο που τους απειλεί!

Και το χειρότερο είναι πως όλοι αυτοί που κηρύσσουν πολέμους εμπλέκουν στα σχέδια τους και το Θείο, ακόμη και στην περίπτωση που έχουμε να κάνουμε με πολέμους μεταξύ ομόθρησκων, όπως είναι ο πόλεμος μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας. Βέβαια, η Ορθόδοξη Χριστιανική Θρησκεία στηρίζεται στην «αγάπη» και την «ειρήνη». Το «ειρήνη υμίν» και το «αγαπάτε αλλήλους» ή το «αγαπάτε τους εχθρούς υμών» είναι συνθήματα που διατρέχουν ολόκληρη τη χριστιανική διδασκαλία. Σε αυτή δεν έχει θέση το «οφθαλμόν αντί οφθαλμού και οδόντα αντί οδόντος», αλλά προβάλλεται το κάπως υπερβολικό «εάν τις ραπίσει σε επί την δεξιάν, στρέψον αυτώι και την άλλην». Με λίγα λόγια η χριστιανική θρησκεία δεν αποδέχεται τον πόλεμο, ιδιαίτερα τον επιθετικό. Και όμως ο Πούτιν, Χριστιανός Ορθόδοξος (;) ο ίδιος τόλμησε να κηρύξει πόλεμο εναντίον ενός ομόδοξου λαού και να προξενήσει πολλά δεινά όχι μόνο σε αυτόν αλλά και στον δικό του λαό.

Αλήθεια, τι κέρδισε η Ρωσία και ο ρωσικός λαός από αυτό τον πόλεμο; Έσπειρε το ουκρανικό έδαφος με ερείπια και με πτώματα και το πότισε με αίμα από το οποίο μόνο δυστυχία και μίσος μπορεί να φυτρώσει! Και δεν είναι μόνο αυτό. Ο πόλεμος αυτός που υπήρξε αποτέλεσμα του εγωισμού, της αλαζονείας και της παραφροσύνης ενός μόνο ανθρώπου, του Πούτιν, εξάντλησε και εξαντλεί οικονομικά τη Ρωσία και ανάγκασε τη νεολαία της να εκπατριστεί, για να μην υποκύψει τις παράλογες ορέξεις ενός ανθρώπου και να στρατευτεί. Γιατί αυτή τη στιγμή η Ρωσία υφίσταται μια πραγματική αιμορραγία με απρόβλεπτες συνέπειες. Αλήθεια, θα λογοδοτήσει κάποτε ο υπεύθυνος γι’ αυτό τον πόλεμο και για τα αποτρόπαια εγκλήματα που διαπράττει;

Και δεν είναι μόνο αυτό. Ενώ ο Προκαθήμενος της ρωσικής Εκκλησίας έπρεπε από την αρχή να καταδικάσει την επέμβαση της Ρωσίας στην Ουκρανία, όπως επιτάσσει η Ορθόδοξη χριστιανική θρησκεία και διδασκαλία που υπηρετεί, τάχθηκε στο πλευρό του Πούτιν, εξυπηρετώντας και αυτός τα προσωπικά του συμφέροντα. Τόλμησε, ο «άθλιος», να πει μετά την κήρυξη επιστράτευσης πως «θα είναι συγχωρεμένοι (!) όσοι πάνε στον πόλεμο και πέσουν για την πατρίδα!». Αυτό έφερε στο νου μου πάλι κάποια λόγια του Περικλή. Στον Επιτάφιο του μιλώντας για τους πρώτους νεκρούς του Πελοποννησιακού πολέμου λέει πως «είναι δίκαιο αυτοί που στις άλλες δραστηριότητες της ζωής τους αποδείχτηκαν κατώτεροι να προβάλλουν την ανδραγαθία που επέδειξαν στους πολέμους για την υπεράσπιση της πατρίδας* γιατί σβήνοντας το κακό με το καλό με τις δημόσιες πράξεις τους ωφέλησαν περισσότερο από όσο έβλαψαν με τις ιδιωτικές τους» (Θουκ. ΙΙ 42.3 : και γαρ τοις τάλλα χείροσι δίκαιον την ες τους πολέμους ανδραγαθίαν προτίθεσθαι* αγαθώι γαρ κακόν αφανίσαντες κοινώς μάλλον ωφέλησαν ή εκ των ιδίων έβλαψαν). Μόνο που ο Περικλής δεν ερμηνεύει εδώ τη θέληση των Θεών, όπως κάνει ο Προκαθήμενος της ρωσικής Εκκλησίας, αλλά εφαρμόζει μια αριστοκρατική ηθική σύμφωνα με την οποία η θυσία για την πατρίδα είναι η μεγαλύτερη προσφορά, «ο κάλλιστος έρανος», όπως λέει, και αυτή μπορεί να ξεπλύνει τις ατέλειες της προηγούμενης ζωής ενός πολίτη.

Στο ίδιο μοτίβο κινείται και ο Ερντογάν. Και αυτός σε κάθε δήλωσή του αναφέρει και τον Θεό! Όταν , για παράδειγμα, του μιλούν για την διπλωματική και στρατιωτική απομόνωση της Τουρκίας, εκείνος δηλώνει πως οι Τούρκοι έχουν «τον Θεό» μαζί τους, λες και οι άλλοι δεν έχουν τον δικό τους Θεό! Αν, λέει, πάνε στον πόλεμο και επιζήσουν, τότε θα λατρεύονται ως ήρωες, αν πάλι σκοτωθούν, τότε θα γίνουν «μάρτυρες»! Ο Ερντογάν ασφαλώς νομίζει πως ο μουσουλμανικός Θεός, ο Αλλάχ, είναι ανώτερος, πιο δίκαιος και πιο δυνατός από τον χριστιανικό! Είναι να γελά κανείς με τα καμώματα κάποιων πολιτικών και θρησκευτικών ηγετών! Θαρρεί κανείς πως αυτοί απευθύνονται σε ανθρώπους που τρώνε σανό, που δεν έχουν μυαλό, που είναι ζώα. Το ωραίο είναι πως, όταν οι ηγέτες εκφράζουν τέτοιες μεσαιωνικές απόψεις, πολλοί από το ακροατήριο τους χειροκροτούν με ενθουσιασμό, βεβαιώνοντας την άποψη πως κάθε λαός έχει τους ηγέτες που του αξίζουν.

Αντί να επικαλούνται τον Θεό οι πολιτικοί ηγέτες καλό θα είναι να αποκτήσουν τις ιδιότητες και τις αρετές του. Γιατί όλοι όσοι διοικούν τον κόσμο σήμερα φαίνεται πως δεν έχουν πολιτική επιστήμη και μόρφωση, είναι, όπως έλεγε ο Πλάτων για τους πολιτικούς της εποχής του, «στασιαστικοί», δηλαδή ταραχοποιοί και δημοκόποι, και όχι ηγήτορες που κατευθύνουν σωστά τον λαό τους .Κοιτάζουν αυτοί να εξυπηρετήσουν τις προσωπικές τους φιλοδοξίες και τα δικά τους απωθημένα και γι’ αυτό πλανεύουν τον λαό με γοητείες και «φρούδες ελπίδες», φερόμενοι σαν πραγματικοί σοφιστές. Ο Πλάτων μέχρι τα γεράματά του πίστευε πως «σε όσες πόλεις δεν κυβερνά ο Θεός, αλλά κάποιος θνητός, δεν είναι δυνατό αυτή να αποφύγει του πόνους και τα βάσανα» (Νόμ. Δ 713: όσων αν πόλεων μη θεός αλλά τις άρχηι θνητός, ούκ εστι κακών αυτοίς ουδέ πόνων ανάφυξις) Και γι’ αυτό θέλησε για την ευτυχία του ανθρώπου να παρουσιάσει με την Πολιτεία του ένα ιδανικό κράτος με ειδικά μορφωμένη ηγεσία. Η ουσία είναι μία: ο Θεός δε φταίει σε τίποτε. Όπως έλεγε πάλι ο Πλάτων «αιτία ελομένου, Θεός αναίτιος».