«Κι εσείς κακό χωράφι κι εγώ κακό δρεπάνι»

Μετά το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος στην Αγγλία, έγινε πλέον φανερό ότι οι μεσοβέζικες λύσεις δεν προάγουν την ευρωπαϊκή ενότητα.

Ανέκαθεν οι βρετανικές κυβερνήσεις επέμεναν να είναι… «ολίγον παντρεμένες» με την Ε.Ε. Ενώ ήθελαν να παίζουν καθοριστικό ρόλο στα ευρωπαϊκά πράγματα, συγχρόνως απαιτούσαν το δικαίωμα να διατηρούν την ανεξάρτητη πορεία τους έξω από την Ε.Ε. Γι’ αυτό και μάχονταν κάθε ιδέα προς την κατεύθυνση της οικονομικής και πολιτικής ενοποίησης της Ευρώπης.

Στην πραγματικότητα, δεν αποθεραπεύτηκαν ποτέ από τη νοσηρή φαντασίωση ότι ζούσαν, ακόμα, στην εποχή της μεγάλης βρετανικής αυτοκρατορίας, τότε που ήταν «κοσμοκράτειρα» δύναμη.

Και, βέβαια, η αρνητική στάση που κρατούσε η Αγγλία δεν δικαιολογεί την απροθυμία και την αδράνεια που επέδειξαν οι άλλες ευρωπαϊκές δυνάμεις να προχωρήσουν στην ολοκλήρωση της οικονομικής και πολιτικής ένωσης της Ευρώπης.

Εάν η Ε.Ε. είχε προχωρήσει με μεγαλύτερη αποφασιστικότητα και ταχύτητα στην ενίσχυση της οικονομικής σύγκλισης βορρά-νότου και στην εμβάθυνση της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης, στην έγκαιρη εφαρμογή κοινών πολιτικών για την άμυνα και την ασφάλεια, καθώς και τη μετανάστευση, πιθανώς να είχε επιτευχθεί, χωρίς εθνοκεντρικές αντιδράσεις και επικίνδυνες «αναταράξεις», η οικονομική και πολιτική ενοποίησή της και να μην αντιμετώπιζε η Ευρώπη, σήμερα, τα διαλυτικά φαινόμενα, τα οποία παρατηρούμε.

Με μεγάλη οξυδέρκεια, ήδη από το 1992 στη συζήτηση για τη συνθήκη του Μάαστριχτ, στο ελληνικό κοινοβούλιο, ο Ανδρέας Παπανδρέου είχε επισημάνει: «Σοβεί πάντα η σύγκρουση βορρά και νότου. Και αυτό γιατί η ενιαία αγορά, στην απουσία μιας άλλης πολιτικής σύγκλισης και συνοχής πολύ υψηλότερου επιπέδου, οξύνει τις αντιθέσεις, οξύνει τις ανισότητες».

Και στη συνέχεια, ο πραγματιστής πολιτικός και «ευρωπαϊστής» πλέον Αντρέας, αρχηγός τότε της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης, αναφέρθηκε -προφητικά- στα μελλούμενα: «Όταν υπάρχει ενοποίηση του νομίσματος, πέρα από μια χώρα, σε 2, σε 3, σε 5 χώρες, αυτό λειτουργεί κατά τρόπο αρνητικό για όλες τις καθυστερημένες ή ασθενέστερες χώρες ή περιοχές.

Και θα δώσω το απλό παράδειγμα των δύο Γερμανιών. Μόλις έγινε το ενιαίο νόμισμα, εμφανίστηκαν τα τραγικά προβλήματα της Ανατολικής Γερμανίας. Και η Δυτική Γερμανία αναγκάζεται, τώρα, να κάνει μεταφορές πόρων, πραγματικά αστρονομικών διαστάσεων, στην τέως Ανατολική Γερμανία, γιατί έχει την ευθύνη και, βέβαια, γιατί μπορεί να ασκήσει δημοσιονομική πολιτική.

Σκεφθείτε, χωρίς τη δημοσιονομική πολιτική της Ευρώπης, τι θα συμβεί στις καθυστερημένες περιοχές!

Γι’ αυτό είναι απαραίτητο το κλειδί: να ολοκληρωθεί ο ομοσπονδιακός χαρακτήρας της Ευρώπης, έτσι ώστε η ευθύνη να είναι εκεί όπου υπάρχουν τα μέσα. Τα μέσα θα τα έχουν οι Βρυξέλλες μετά την Ένωση».

Ήταν, τότε (28 Ιουλίου 1992) που έθεσε και το δίλημμα: «Πορευόμαστε προς μια ευρωπαϊκή Γερμανία ή προς μια γερμανική Ευρώπη»;

Σήμερα, μετά την έξοδο της Αγγλίας από την Ε.Ε., επανατίθεται, περισσότερο επιτακτικά και περισσότερο αγωνιωδώς -ιδιαίτερα για αυτούς που πίστεψαν στο ευρωπαϊκό όραμα- το ερώτημα που διατύπωσε, πριν από 24 χρόνια, ο Ανδρέας Παπανδρέου.

Σε έναν κόσμο, που στροβιλίζεται, άναρχα, στο σύμπαν, χωρίς έρμα και μπούσουλα και σε μια Ελλάδα, στην άκρη της Βαλκανικής, όπου φουντώνουν ξανά τα εθνικιστικά μίση και οι νέο-οθωμανικές φαντασιώσεις, μια Ευρωπαϊκή Ένωση της ειρήνης, της ανθρωπιάς και της αλληλεγγύης θα ήταν μια εγγύηση ότι ο άνθρωπος θα συνεχίσει την πορεία του ως homo sapiens και δεν θα οπισθοδρομήσει στην εποχή του «τρελού πιθήκου» των παγκοσμίων πολέμων.

Ας «μείνουμε Ευρωπαίοι», πολεμώντας εθνοκεντρικές αντιλήψεις και λαϊκισμούς που επωάζουν το αβγό του φασισμού, της διαίρεσης και της σύγκρουσης των λαών.

Ας εργαστούμε για μια Ευρώπη περισσότερο δημοκρατική, περισσότερο δίκαιη και ενωμένη, μια Ευρώπη των λαών.

Στις κρίσιμες περιστάσεις που διέρχεται ο κόσμος μας, η Ευρώπη και η Ελλάδα, έχουμε την ατυχία την Αγγλία να κυβερνά ο Κάμερον, στην Ε.Ε. το μεγαλύτερο μέγεθος πολιτικού ηγέτη να είναι η Μέρκελ και στην Ελλάδα πρωθυπουργός να είναι -μια φτηνή απομίμηση του Αντρέα- ο Αλέξης Τσίπρας, με υπουργούς, του μεγέθους και της σοβαρότητας, ενός Δρίτσα, ενός Σπίρτζη, ενός Σκουρλέτη, ενός Πολάκη...!

Ας προσπαθήσουμε, τουλάχιστον, να υπερβούμε την «κενότητα» της πολιτικής μας ηγεσίας με τη συνένωση των πολιτών που πιστεύουν ακόμα στην κοινή λογική και ας αρχίσουμε από τη συνένωση εκείνων των πολιτικών δυνάμεων που κατανοούν την κρισιμότητα των στιγμών και την αναγκαιότητα να αντικαταστήσουν τον «κομματικό πατριωτισμό» τους με τον έμπρακτο πατριωτισμό, που χρειάζεται η χώρα και η κοινωνία.