Ο λαός μας έχει την ευλογία αλλά και την «κατάρα» να ανήκει στην ελληνική ράτσα. Έτσι φύσει είμαστε Έλληνες πολίτες.

Πολίτες της Ελληνικής Δημοκρατίας. Ασφαλώς δεν είμαστε ο «περιούσιος λαός», όμως είμαστε οι κληρονόμοι των ιδρυτών της Δημοκρατίας, που οι αρχές της ετέθησαν περί τα μέσα της πρώτης χιλιετίας π.Χ. σ’ αυτήν την ευλογημένη μικρή γωνιά της Γης, στην Αρχαία Αθήνα.

Το να είσαι πολίτης μιας δημοκρατίας σού δίνονται τα όποια δικαιώματα αλλά αναμφισβήτητα και τα σχετικά καθήκοντα. Θεσμοθετηθέντα από τότε. Τα βρίσκουμε στις αρχές που σμιλεύτηκαν στον ιερό λόφο της Πνύκας, στην Εκκλησία του Δήμου, δηλαδή στις συνελεύσεις των πολιτών της Αθήνας!

Δόθηκαν δε στην ανθρωπότητα ες αεί κωδικοποιημένα από τον πρώτο τη τάξει πολίτη της, τον μεγάλο Περικλή, στον ανεπανάληπτο προς τους νεκρούς Αθηναίους τού Πελοποννησιακού πολέμου «Επιτάφιό» του.

Κατευοδώνοντάς τους, μεταξύ άλλων, σε ό,τι αφορά τους πολίτες είπε: «…να έχουν γνώση των πολιτικών ζητημάτων επαρκώς, διότι τον άνθρωπο που ουδόλως επιδεικνύει ενδιαφέρον για τα πολιτικά πράγματα θεωρούμε, εμείς οι Αθηναίοι, όχι φιλήσυχο, αλλά άχρηστο». Αυτό αποτελεί την προδιαγραφή του ενεργού πολίτη.

Του μη άχρηστου πολίτη.
Ενεργός πολίτης είναι αυτός που με την παρέμβασή του λειτουργεί καταλυτικά στη λύση ενός γενικότερου προβλήματος. Τούτος δεν βρίσκεται σε ανταγωνιστική, αλλά σε συμπληρωματική σχέση με την Πολιτεία. Με τη δράση του προσφέρει στο κοινωνικό σύνολο, στην ίδια την Πολιτεία, ως είπε ο μεγάλος πρόεδρος Τζ. Κέννεντι, «μη ρωτάς τι έκανε η Πολιτεία για σένα. Ρώτα τι έκανες εσύ γι’ αυτήν».

Τον ενεργό πολίτη σέβονται και καλολογούν οι πολιτικοί. Ενδεικτικά παραθέτω σχετικό απόσπασμα ομιλίας στη Βουλή της τότε βουλευτού και νυν περιφερειάρχη μας κ. Χρ. Καλογήρου το 2005. «Πρέπει να αναπτύξουμε τους τρόπους με τους οποίους μπορούμε να ενεργοποιήσουμε τα αντανακλαστικά των νέων να γίνονται ενεργοί πολίτες, ασκώντας τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις τους…».

Μέχρι η δράση του ενεργού πολίτη να τους υπηρετεί, τα πράγματα έχουν καλώς. Αν όμως δημιουργεί πρόβλημα σε κάποιον πολιτικό, τότε αυτός γίνεται αποδιοπομπαίος.

Ο ενεργός πολίτης δεν χρειάζεται τίτλους ευγενείας, ούτε προγονικά κλέη, ούτε και πλούτο. Χρειάζεται της σκέψης το φτερούγισμα, της καρδιάς το πύρωμα και βέβαια του ορθού λόγου το χάρισμα.

Το τελευταίο, λειτουργώντας ως σφόνδυλος αδρανείας, δίνει τη δυνατότητα να λειτουργήσει η κρίση για το τι, πού, πώς και πότε. Προκειμένου δε να υπάρξει επίτευξη στοχευομένου, πέραν της διάθεσης για προσφορά, χρειάζεται γνώση των πραγμάτων αλλά οπωσδήποτε και ικανότητα προσέγγισης της σχετικής λύσης. Στόχος του όμως πάντα είναι μόνος ένας.

ΤΟ ΚΟΙΝΟ ΚΑΛΟ! Το θετικό αποτέλεσμα απαιτεί στήριξη των στοχευομένων του με συνέχεια, συνέπεια, παρρησία και ξεχωριστό σθένος.
Ως το τελικό αποτέλεσμα, συναντά πολλούς Λαιστρυγόνες και Κύκλωπες, που επιδιώκουν το μηδενισμό της κάποιας προσπάθειά του.

Όχι γιατί το στοχευόμενο είναι περιττό, άχρηστο κ.ά., αλλά γιατί ο επισπεύδων δεν έχει τα εχέγγυα, θεσμικές ιδιότητες κ.λπ., πολλές φορές ακόμη τάχα στερείται σοβαρότητας ή -και το συνηθέστερο- είναι γραφικός.

Η επιτυχής έκβαση της προσπάθειάς του δεν του πιστώνεται από κάποιους κακεντρεχείς, νάνους ηθικής, απόλεμους και «αχρήστους». Πάντα είναι έτοιμος να δεχθεί κριτική για τις ενέργειές του, που κάποτε άπτονται της κακοπιστίας, εμπάθειας, ακόμη και φθόνου. Ενθυμούμαι, νουθετώντας με ο μέντοράς μου, αείμνηστος Γ. Φωτιάδης, να μου λέει «να έχεις φαρδιά “τσ’λιά”, εφόσον ασχοληθείς με τα κοινά. Αν δεν έχεις, μείνε μακριά. Κάτσε στο σπίτι σου».

Οι θεσμικά ασχολούμενοι με τα κοινά προκύπτουν από κάποιο εκλογικό σώμα, μέσα από κάποια κάλπη. Τούτο δεν το έχει αλλά και δεν το χρειάζεται ο ενεργός πολίτης. Η ύπαρξή του δεν έχει ορίζοντα λήξης. Η δυνατότητα να συνεχίσει να υπάρχει ως ενεργός πολίτης κρίνεται καθημερινά εκ του αποτελέσματος. Εάν είναι επιτυχές, τότε μακροημερεύει. Αν όχι, χάνεται και ξεχνιέται μέσα σε μια μέρα. Οδηγός του η ελπίδα, παράλληλα με τη προσπάθεια.

Βιωματικά, με οδηγό την ελπίδα αλλά και «εφαρμοστή» στην επίτευξη των κατά καιρούς στόχων μου την προσπάθεια, κατάφερα πολλά -τόσο ατομικά όσο και για το κοινό καλό. Ο μεγάλος, ανυπέρβλητος αγωνιστής πρόεδρος Νέλσον Μαντέλα έλεγε: «Πάντα κάτι φαίνεται αδύνατο μέχρι να πραγματοποιηθεί».

Αυτής της αρχής υπήρξα πάντα οπαδός ως ενεργός πολίτης για πενήντα περίπου χρόνια. Φυσικά το ότι έτσι συνεχίζω και τώρα είναι θέμα και φύσεως αλλά προφανώς και έξεως.

Έχω εισπράξει κατά καιρούς μπράβο και εύγε από ανιδιοτελείς και αντικειμενικούς, που θεωρούσαν ότι η κάποια ενέργειά μου ευνοούσε, εξυπηρετούσε, θεράπευε το κοινό καλό.
Όταν κάποια ενέργειά μου ξεγύμνωνε θεσμικά αρμόδιους στα μάτια των ψηφοφόρων τους, τότε μερικοί για απαξίωση της δράσης μου αυτής μετέρχονταν ακόμη και γκεμπελίστικες μεθόδους. Κάποιοι απ’ αυτούς, παλιοί συναγωνιστές, σύντροφοι και φίλοι, δεν ανταποκρίνονταν κατά πώς έπρεπε, προσποιούμενοι πως δεν πρέπει να τους απασχολώ. Τελικά, ορισμένοι με έβαλαν απέναντί τους.

Την κάποια επιτυχία μου προσπάθησαν με διάφορους τρόπους να την αποστερήσουν από εμένα, όπως ακριβώς προσπαθούν διάφορα ζουλάπια της σαβάνας να αποσπάσουν απ’ το λιοντάρι τη λεία του. Τούτο το βίωσα σ’ όλο του το μεγαλείο στην επιτυχία μας, της Επιτροπής Αγώνα, για «τον οδικό άξονα Καλλονής - Σιγρίου».

Τέλος, ο ρόλος του ενεργού πολίτη μεγεθύνεται σε δύσκολες περιόδους. Το βιώνουμε όλο αυτόν τον καιρό στην ανθρωπιστική κρίση του προσφυγικού, όπου χιλιάδες ενεργοί πολίτες στρατεύονται ως εθελοντές, προσφέροντας τα μέγιστα στους δυστυχείς «ξένους μας» και έμμεσα στην Πολιτεία.

Αναμφίβολα, στη σημερινή τραγική εποχή της οικονομικής κρίσεως της χώρας, ζητούμενο είναι η δράση πάρα πολλών ενεργών πολιτών με τρόπο ώστε η δική τους παρουσία να καλύψει όσο μπορεί τα κενά διαφόρων τομέων δραστηριότητας και ύπαρξης δομών της Πολιτείας μας.