Παναγιώτης Ευστρατιάδης (1815-1888) (Μέρος Β΄)

18/12/2015 - 14:20

Όπως έγραφα πριν από δεκαπέντε μέρες, ένας νέος… σχεδόν άγνωστος συμπατριώτης μας, με μεγάλη επιστημονική αλλά και πρακτική αρχαιολογική προσφορά, όπως θα δούμε παρακάτω, ήλθε στο προσκήνιο, χάρις σε ένα συνέδριο που οργανώθηκε στις 11 και 12 του τρέχοντος Δεκεμβρίου στην Αθήνα.

Όπως έγραφα πριν από δεκαπέντε μέρες, ένας νέος… σχεδόν άγνωστος συμπατριώτης μας, με μεγάλη επιστημονική αλλά και πρακτική αρχαιολογική προσφορά, όπως θα δούμε παρακάτω, ήλθε στο προσκήνιο, χάρις σε ένα συνέδριο που οργανώθηκε στις 11 και 12 του τρέχοντος Δεκεμβρίου στην Αθήνα.

Η μικρή έρευνα που έκανα για να εντοπίσω πληροφορίες για τον συμπατριώτη μου από τον Μανταμάδο Παναγιώτη Ευστρατιάδη, Γενικό Έφορο Αρχαιοτήτων (1864-1884), και η βοήθεια από άλλους συναδέλφους έφερε στο φως αρκετά στοιχεία για την προσωπικότητά του, επειδή το έργο του ως επιγραφολόγου και ως προϊσταμένου της υπηρεσίας Αρχαιοτήτων ήταν γνωστό στους ειδικούς.Τώρα μάλιστα με το συνέδριο άρχισε να γίνεται ακόμα περισσότερο γνωστό και σε ανθρώπους που, ενώ υπηρετούν στον χώρο της Αρχαιολογίας, λίγα ήξεραν για τον Παναγιώτη Ευστρατιάδη, αφού άλλα ονόματα με έργο βέβαια, αλλά και διάθεση προβολής, είναι περισσότερο γνωστά από τον σημαντικό Παναγιώτη Ευστρατιάδη...

Γεννήθηκε, λοιπόν, στον Μανταμάδο, όπου έμαθε τα πρώτα γράμματα. Το ενδιαφέρον είναι ότι δεν συνέχισε στο Γυμνάσιο Μυτιλήνης, αλλά οι γονείς του τον έστειλαν στο Κεντρικό Σχολείο της Αίγινας, όπου διακρίθηκε ιδιαίτερα στις σπουδές του. Συνέχισε στον πρώτο Γυμνάσιο του νεοσύστατου ελληνικού κράτους, με υποτροφία του οποίου έφυγε στη Γερμανία, έχοντας ως συμμαθητή του, ανάμεσα σε άλλους, μια άλλη προσωπικότητα της εποχής, τον Στέφανο Κουμανούδη.

Στη Γερμανία, κοντά σε γνωστούς Γερμανούς καθηγητές σπούδασε αρχαιολογία και ειδικεύτηκε στην Επιγραφική. Επέστρεψε στην Αθήνα και διορίστηκε στο Γυμνάσιο του Ναυπλίου και σε αυτό των Αθηνών καθηγητής της Λατινικής και Γερμανικής γλώσσας. Το 1845 οι συμπατριώτες του Μυτιληνιοί, μέσω του Γεωργάκη Μάνδρα, του έκαναν πρόταση να αναλάβει τη διεύθυνση του Γυμνασίου Μυτιλήνης, μετά την περιπέτεια που αυτό είχε περάσει με γυμνασιάρχη τον Νικόλαο Αργυριάδη. Δεν δέχτηκε, επειδή εξαρχής σκόπευε σε σπουδαιότερα πράγματα.

Και πράγματι, αφού παντρεύτηκε στην Αθήνα, διορίστηκε το 1864 Γενικός Έφορος Αρχαιοτήτων, θέση πολύ σημαντική, την οποία ο ίδιος κατέστησε ακόμα σημαντικότερη με την προσφορά του. Αν αφήσουμε προσωρινά εκτός οπτικής μας το επιστημονικό του έργο, αξίζει να τονίσουμε τη μεγάλη προσφορά του για την ίδρυση του Μουσείου της Ακροπόλεως καθώς και του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου της Αθήνας.

Το 1884, δολοπλοκίες σχετικά με την κλοπή ενός αγάλματος, τον ανάγκασαν να παραιτηθεί. Πέθανε τέσσερα χρόνια αργότερα, έχοντας εντωμεταξύ αποκτήσει έναν γιο, τον Μιχαήλ, του οποίου τα ίχνη οδηγούν σε έναν επίσης λόγιο με δημοσιευμένο έργο.

Ο Παναγιώτης Ευστρατιάδης, είναι διαπιστωμένο ότι υπήρξε μια ιδιαίτερη, για να μην πω, ιδιόμορφη προσωπικότητα. Με τη Λέσβο και τους ανθρώπους της δεν επεδίωξε να έχει κάποιες ιδιαίτερες σχέσεις, εκτός αν η έρευνα μας εκπλήξει και σε αυτό το σημείο, πράγμα μάλλον αδύνατο. Πάντως, το 1849 και το 1850 ζήτησε μεγάλη καλοκαιρινή άδεια από την υπηρεσία του (Υπουργείο Παιδείας) για να επισκεφτεί την πατρίδα του, δηλαδή τους ηλικιωμένους γονείς του που ζούσαν ακόμη, και να δεχτεί από αυτούς την τελευταία ίσως ευχή. Φαίνεται να έχει κάποιες σχέσεις με τον Μανταμαδιώτη λόγιο Σταυράκη Αναγνώστου, όπως ο τελευταίος καταθέτει,

Το όνομά του δεν παρουσιάζεται με ιδιαίτερη ένταση στους κοινωνικούς κύκλους της Αθήνας, σε αντίθεση με πολλούς λογίους της εποχής του. Κλειστός άνθρωπος, αφοσιωμένος στο έργο του, στην υπηρεσία του, στην Αρχαιολογία.

Είτε έτσι είτε αλλιώς, όμως, ο Παναγιώτης Ευστρατιάδης είναι ένα τέκνο της Λέσβου, τέκνο του Μανταμάδου, όπου το όνομα Ευστρατιάδης έχει να επιδείξει και άλλους διακεκριμένους Μανταμαδιώτες, όπως λ.χ. τον αντιβενιζελικό πολιτικό (εκλέχτηκε και βουλευτής Λέσβου το 1916) και δημοσιογράφο (διευθυντής της εφημερίδας Σκρίπ) Γρηγόριο Ευστρατιάδη.

Ωστόσο, Παναγιώτης και Γρηγόριος μάλλον δεν ανήκουν στον ίδιο οικογενειακό κλάδο, δηλαδή μάλλον δεν είναι συγγενείς.

Το συνέδριο για τον Παναγιώτη Ευστρατιάδη, όπως είπαμε, έφερε παράλληλα στο φως πληθώρα πληροφοριών για το έργο του ως αρχαιολόγου και, όταν δημοσιευτούν τα Πρακτικά του, θα έχουμε όλοι την ευκαιρία να γνωρίσουμε μέσω της γραπτής αποτίμησης των ειδικών το έργο του.

Όμως για τον άνθρωπο, την προέλευσή του, τις οικογενειακές καταβολές, τη λεσβιακή εν τέλει συνάφεια, νομίζω ότι έχουμε ακόμα να προσδοκούμε και άλλες πληροφορίες, που σίγουρα η έρευνα θα φέρει στο φως.

Γενική Ροή Ειδήσεων

PROUDLY POWERED BY CJ web | Copyright © 2017 {emprosnet.gr}
Made with love and a lot of coffee by CJ web, Creative web Journey