Λέγαμε τις προάλλες για το λαό που μαρτυράει, που προδίδεται, αλλά που βρίσκει την έσχατη ώρα τη δύναμη να αντισταθεί και να δώσει λύσεις.

Ο λαός μπορεί πράγματι να υπολείπεται κατά καιρούς σε παιδεία, ωστόσο είναι σοφός, έχει αλάθητη κρίση και δείχνει σήμερα και κάποια σημάδια αισιοδοξίας, παρά το γεγονός ότι βρίσκεται δεμένος χεροπόδαρα με τη μέγγενη του χρέους και το δόκανο της απραξίας.

Τέτοιες ώρες είναι ωφέλιμο να σκαλίζει κανείς την ιστορία και να παίρνει κουράγιο από το βίο και την πολιτεία σπουδαίων ανθρώπων, που με το ήθος τους φώτισαν την πορεία του γένους.

Οι φωτεινότεροι απ’ αυτούς ανήκουν αδιαμφισβήτητα στη χορεία των ηρώων της Ελληνικής Επανάστασης, μιας επανάστασης που, όσο και να προσπάθησαν σύγχρονοι κριτικοί μελετητές με δήθεν «επιστημονικότερα» κριτήρια να τη σπιλώσουν και να την απομυθοποιήσουν, ποτέ δεν έπαψε να φαντάζει μια απέραντη και ανεξάντλητη δεξαμενή ηθικού μεγαλείου και γενναιοφροσύνης.

Περίοπτη θέση στο πάνθεο εκείνων των αγωνιστών κατέχει ο Νικηταράς ο Τουρκοφάγος.
Είναι χρήσιμη η βιογραφία του και εξόχως παραδειγματική για δύο σημεία: Το πρώτο δείχνει την ανιδιοτέλεια των ηρώων και το δεύτερο αποκαλύπτει τις διαχρονικές παθογένειες της ελληνικής πολιτείας.

Νικήτας Σταματελόπουλος το πλήρες όνομά του από το χωριό Τουρκολέκα (Φαλαισίων) της Μεγαλόπολης. Ανιψιός του Θ. Κολοκοτρώνη και οπλαρχηγός με μεγάλες στρατηγικές ικανότητες και απαράμιλλο θάρρος.

Στη μάχη του Βαλτετσίου (13-5-1821), μάχη που προετοίμασε τη φθινοπωρινή άλωση της Τριπολιτσάς, με διακόσια παλικάρια του κατατρόπωσε 6000 Τούρκους άρτια εξοπλισμένους και έγινε ο μεγάλος πρωταγωνιστής της ανδρείας. Μετά τη μάχη έγινε και ο πρωταγωνιστής του ήθους. Στη διανομή των λαφύρων δε θέλησε να πάρει τίποτα απολύτως και, όταν με το ζόρι του δόθηκε μια αδαμαντοκόλλητη σπάθα, αυτός τη χάρισε στην κυβέρνηση.

Είναι να απορεί κανείς ποιες μανάδες μέσα στα δύσκολα εκείνα χρόνια γαλούχησαν τέτοιους άνδρες με τέτοια ιδανικά. Και για να καταλάβουμε το μεγαλείο της χειρονομίας αρκεί να το αντιπαραβάλουμε με τα νυν κρατούντα, όπου, μετά από όχι μια ένδοξη μάχη αλλά από μια αμφίβολη συμφωνία κρατικής υπόθεσης, η μίζα μπορεί να φτάσει και το 50%!

Την επόμενη χρονιά η Τουρκία έστειλε στην Πελοπόννησο τη μεγαλύτερη πολεμική μηχανή της εποχής υπό το Δράμαλη, η οποία καταστράφηκε στα Δερβενάκια με το έξοχο πολεμικό σχέδιο του Κολοκοτρώνη αλλά και τη γενναιότητα του Νικηταρά στα στενά του Αϊ Σώστη.
Όταν με το καλό τελείωσε η Επανάσταση, ο Νικηταράς διετέλεσε αρχηγός του ρωσόφιλου κόμματος των Ναπαίων.

Παρασυρθείς από το Ρώσο πρεσβευτή έδρασε σαν να επρόκειτο για την απελευθέρωση της Μακεδονίας, όμως οι ρωσόφιλοι είχαν κατά νουν την παραίτηση του Όθωνα και την αντικατάστασή του με Ρώσο πρίγκιπα.

Ο Νικηταράς βέβαια δεν είχε ιδέα για όλα αυτά, ωστόσο συνελήφθη το 1839 και, ενώ δεν απεδείχθη ένοχος, καταδικάστηκε επειδή δήθεν σκευωρούσε εναντίον ξένου κράτους, σε ενάμισι έτος φυλακή στην Αίγινα, για να αποδειχθεί ότι ό,τι κέρδισαν οι Έλληνες στα πεδία των μαχών κόντεψαν να το χάσουν στα σαλόνια της πολιτικής.

Απ’ τη φυλακή βγήκε τυφλός, και αυτός ο άδολος, ο πάμπτωχος ήρωας έζησε άλλα τέσσερα χρόνια επαίτης (!), μιας και δεν είχε φροντίσει σ’ όλη του τη ζωή να εξασφαλίσει ούτε τα στοιχειώδη.

Ο σπουδαίος φιλέλληνας και ζωγράφος Κάρολος Καρτσάιζεν από τη Βαυαρία συμπεριέλαβε και το Νικηταρά στα θαυμάσια δεκαεννέα πορτρέτα των ηρώων της Επανάστασης, μόνο που ξέχασε να του βάλει και χρυσό φωτοστέφανο…
Και βέβαια δεν είχαμε μεγάλα δείγματα ήθους μόνο μέσα στην Επανάσταση αλλά σε όλη τη μετέπειτα εποχή των ελληνικών θαυμάτων και της εθνικής παλινόρθωσης. Η πατρίδα μεγαλούργησε τις στιγμές που σπουδαίοι άνδρες υψώθηκαν πάνω από το εγώ και τα χαμερπή συμφέροντα και συνομίλησαν με τα υψηλά ιδανικά.

Όσοι σήμερα διαχειρίζονται και διαπραγματεύονται εθνικές υποθέσεις είναι χρήσιμο να γνωρίσουν τις λεπτομέρειες της αγοράς του ένδοξου θωρηκτού «Γ. Αβέρωφ».

Νοέμβριος του 1909. Στο Λιβόρνο της Ιταλίας ναυπηγούνταν και ήταν προς πώληση ένα υπερσύγχρονο θωρηκτό ειδικού τύπου.

Η Ελλάδα είχε αντιληφθεί την εθνική σπουδαιότητα της ναυτικής ισχύος (όπως ο πάλαι ποτέ Θεμιστοκλής) και κατάφερε μαζί με το κληροδότημα του Γεωργίου Αβέρωφ κατά το 20% της αξίας να αγοράσει το πλοίο, και μάλιστα να αποτρέψει να το αγοράσουν οι Τούρκοι που αρχικά ενδιαφέρονταν.

Η αξία ήταν το υπέρογκο ποσό των 23.650.000 χρυσών δραχμών. Αρχηγός της διαπραγματευτικής ομάδας ήταν ο πλωτάρχης Πανταλέων Κοντόσταυλος. Πάνω στις υπογραφές ρώτησε: «Η προμήθεια μου πόση είναι;» Κοιτάχτηκαν όλοι μεταξύ τους. Οι Ιταλοί του είπαν ένα ποσό, και εάν υποθέσουμε ότι η συνηθέστερη προμήθεια ήταν 2%, ίσως επρόκειτο για 473.000 χρυσές δραχμές ! Και τότε τους λέει:

«Πολύ καλά, αφαιρέστε το από το τίμημα της αγοράς!».
Τέτοιοι άνθρωποι έκαναν μεγάλη την Ελλάδα που ξέραμε. Οι σημερινοί προσπαθούν πάση θυσία να τη μικρύνουν…