Άριστον και αριστεία και αριστείον

30/06/2015 - 14:10

Ακούγονται και γράφονται τον τελευταίο καιρό πολλά περί αριστείας στα σενάρια των ξανά-μανά εκπαιδευτικών μεταρρυθμίσεων. Τι είναι όμως η αριστεία; Ας την ετυμολογήσουμε εξαρχής.

Ακούγονται και γράφονται τον τελευταίο καιρό πολλά περί αριστείας στα σενάρια των ξανά-μανά εκπαιδευτικών μεταρρυθμίσεων. Τι είναι όμως η αριστεία; Ας την ετυμολογήσουμε εξαρχής.

Το «άριστον» στην αρχαία ελληνική είχε δύο έννοιες: σήμαινε το πρωινό (εκ του ήρι εστόν, δηλαδή αυτό που τρώγεται το πρωί, και αντίστοιχο ρήμα το αριστάω και αριστίζω) μια λέξη που διατηρεί το ελληνικό ναυτικό μέχρι σήμερα, και σήμαινε και το πρώτο, το εξέχον και υπερέχον (από τη ρίζα αραρίσκω, σχετικό με την αρετή, και με αντίστοιχο ρήμα το αριστεύω).

Στο άρθρο θα ασχοληθούμε με τη δεύτερη έννοια.
Από το αριστεύω παράγεται η αριστεία.

Της αριστείας επεκτείναμε πολύ την έννοιά της σήμερα με αφορμή τα σχολεία εξαιρετικής εκπαίδευσης, ενώ στην αρχαία εποχή η λέξη απέδιδε συνήθως την ηρωική δράση και την ανδραγαθία, αν και ήδη από τα ομηρικά έπη η προτροπή του Ιππόλαχου  στο γιο του Γλαύκο «αιέν αριστεύειν και υπείροχον έμμεναι άλλων» υπαινίσσεται την αξία της γενικής αριστείας (Ιλ.Ζ 208).

Αριστείον, τώρα, που σημαίνει έπαθλο αξίας και τιμής ήταν επίσης αναγνώριση και παροχή από τα λάφυρα στους ανδρειοτέρους των μαχητών. Σιγά-σιγά καθιερώθηκε και σαν βραβείο υπεροχής σε πνευματικά έργα και έργα τέχνης (βλ. Εθνικόν αριστείον Γραμμάτων και Τεχνών).

Σήμερα πάλι θέλουμε να επαναπροσδιορίσουμε το ύφος, τις δομές και τις προτεραιότητες της παιδείας.

Ένα διαχρονικό ράβε-ξήλωνε. Θα λέγαμε ότι όλη αυτή η ιστορία μοιάζει με την ημιτελή συμφωνία του Σούμπερτ (εάν βέβαια υπήρχε και συμφωνία για τα επιχειρούμενα) ή ακόμα καλύτερα με τον σισύφειο μύθο στο βουνό της αριστείας.

Κάθε κυβέρνηση αντικρούει μέτρα και προοπτικές που έθεσε η προηγούμενη, ενώ τα θέματα της παιδείας θα ΄πρεπε να νομοθετούνται για βάθος χρόνου και να έχουν πανεθνική αποδοχή.

Το πρόσφατο νομοσχέδιο, που εισάγει «παλαιά δαιμόνια», περιλαμβάνει και έναν ορισμό: «Η δυναμική διαδικασία η οποία αποσκοπεί στη συστηματική επιδίωξη υψηλής επιστημονικής ποιότητας κατά την ανάπτυξη νέων θεωριών ή και ερευνητικών μεθοδολογιών με στόχο την επίτευξη του βελτίστου αποτελέσματος σε κάθε θεματική περιοχή δραστηριοποίησης» (!).

Εάν γίνει ένα γκάλοπ με το ερώτημα «τι καταλαβαίνετε ότι σημαίνει αυτός ο ορισμός;» δύσκολα θα απαντηθεί η «αριστεία» ,και ευκολότερα μια μέθοδος έρευνας ή παραγωγής ενός προϊόντος ή ακόμα και η αξιολόγηση μιας διδακτορικής διατριβής.

Η παιδεία είναι πολύ σοβαρό, πολύ δομικό θέμα μιας κοινωνίας για να αντιμετωπίζεται με ένα περιστασιακό νομοσχέδιο.

Και μπορεί τα τελευταία χρόνια να έχουμε κάποιες επιστημονικές επιδόσεις που υποβοηθούνται και με τα μεταπτυχιακά, όμως η πεμπτουσία της παιδείας (που να θυμίσουμε ότι «δεν χωρίζεται αρετής» κατά τον Πλάτωνα) δεν περιλαμβάνει μόνο τεχνική κατάρτιση.

Περιλαμβάνει φιλοσοφία, κρίση, αρετή και πρόσβαση στην ευτυχία.
Το παγκόσμιο εκπαιδευτικό σύστημα έχει αδιόρατη πλην σαφή εντολή να παράγει ανθρώπεια ανταλλακτικά της Αγοράς, ενώ η πραγματική παιδεία περιλαμβάνει ηθικές αρχές (μην ξεχνάμε ότι η αριστεία ξεκίνησε σαν βραβείο της ανδρ-αγαθίας) και υψηλό φρόνημα, ικανό να βδελύσσεται τις αδίστακτες «παράτσεπες» δραστηριότητες ειδικά όσων ανέρχονται στους θώκους της εξουσίας.

Επί πλέον περιλαμβάνει και ένα ευγενές στοιχείο που θέλουν να υπηρετούν τα πρότυπα ερευνητικά εκπαιδευτήρια : την έρευνα και την επινόηση.

Οι σπουδαίοι μαθητές τουλάχιστον από την εποχή του Θαλή του Μιλησίου δεν αντέγραψαν τους δασκάλους τους αλλά τους αμφισβήτησαν, και αυτός ήταν ο πιο σίγουρος τρόπος να προχωρήσει η γνώση !

Κοντολογίς υψηλή παιδεία μέχρι σήμερα σημαίνει το να έρθει στο σημείο ο σπουδαστής να διατυπώσει ερωτήματα και όχι απαντήσεις. Κι αυτό δεν θα το πετύχει με εκλογές, με ψυχεδελικές επιτοίχιες επιγραφές και καταλήψεις.

Θα το πετύχει με πνευματικό κάματο μέσα στους ναούς της παιδείας.

Γενική Ροή Ειδήσεων

PROUDLY POWERED BY CJ web | Copyright © 2017 {emprosnet.gr}
Made with love and a lot of coffee by CJ web, Creative web Journey