Λίγα λόγια για τον τίτλο

21/06/2013 - 13:41

Όταν πριν από τρεις ακριβώς εβδομάδες άρχισε αυτή η συνεργασία με το «Εμπρός», καταλήγοντας έγραφα ότι θα εξηγούσα για ποιο λόγο επέλεξα να ονοματίσω τη στήλη αυτή ως «Ιστορία των ανθρώπων», πολύ περισσότερο μάλιστα που η ιδέα δεν ήταν δική μου, αλλά την ανέσυρα από το βιβλίο κάποιου άλλου.

Όταν πριν από τρεις ακριβώς εβδομάδες άρχισε αυτή η συνεργασία με το «Εμπρός», καταλήγοντας έγραφα ότι θα εξηγούσα για ποιο λόγο επέλεξα να ονοματίσω τη στήλη αυτή ως «Ιστορία των ανθρώπων», πολύ περισσότερο μάλιστα που η ιδέα δεν ήταν δική μου, αλλά την ανέσυρα από το βιβλίο κάποιου άλλου. Σπεύδω λοιπόν τώρα να προσφέρω στο φιλέρευνο και συστηματικό αναγνώστη κάποιες πληροφορίες για το πρόσωπο και το κείμενο από όπου άντλησα τα στοιχεία αυτά.

Πρώτα λοιπόν το πρόσωπο, που δεν είναι άλλο από το Μαρκ Μπλοκ (Marc Bloch), που υπήρξε ένας από τους σημαντικότερους ιστορικούς του 20ού αιώνα, με άλλα λόγια ένας από τους σημαντικότερους ιστορικούς όλων των εποχών. Δε θα σας κουράσω με πολλά λόγια για τη ζωή και το έργο αυτού του σπουδαίου Γάλλου, εβραϊκής καταγωγής, που γεννήθηκε το 1886 και δολοφονήθηκε το 1944· άλλωστε, στη σημερινή εποχή του Διαδικτύου, όποιος επιθυμεί συμπληρωματικές πληροφορίες, τις βρίσκει χωρίς κόπο και πολύ χάσιμο χρόνου.

Θα πω μόνο ότι αυτός ο ιστορικός, μαζί με έναν άλλον επίσης Γάλλο ιστορικό, το Λυσιέν Φεβρ (Lucien Febvre), θα βρεθεί στην πρώτη γραμμή των μεγάλων προσωπικοτήτων που θα καλλιεργήσουν τη νέα αντίληψη για την ιστορία και θα δημιουργήσουν αυτό που αργότερα θα ονομασθεί Σχολή των Annales. Θα προσθέσω ακόμα ότι ο σπουδαίος Μπλοκ θα καταξιώσει το ρόλο του διανοουμένου και με την ενεργητική δράση στην αντίσταση εναντίον των Γερμανών, βγαίνοντας στο βουνό, όπου θα συλληφθεί στις 8 Μαρτίου 1944, θα βασανισθεί ανελέητα από την Γκεστάπο - που ήξερε ποιον είχε στα χέρια της - και θα τουφεκισθεί τη 16η Ιουνίου 1944, μαζί με άλλους 27 κρατούμενους.

Ανάμεσα στα άλλα σπουδαία κείμενα που έγραψε και μας άφησε ο Μπλοκ, συγκαταλέγεται και το βιβλίο «Απολογία για την Ιστορία. Το επάγγελμα του ιστορικού», που κυκλοφορεί, από το 1994, και στα ελληνικά, από τον εκδοτικό οίκο «Εναλλακτικές Εκδόσεις», σε μετάφραση του ιστορικού Κώστα Γαγανάκη. Στο σπουδαίο αυτό βιβλίο, λοιπόν, ο Μαρκ Μπλοκ αναπτύσσει με απαράμιλλη δεξιοτεχνία τη δουλειά και τα εργαλεία του σύγχρονου ιστορικού και παράλληλα παραθέτει και τις σκέψεις του για την επιστήμη μας.

Ιδιαίτερα κατατοπιστικό είναι μάλιστα το πρώτο κεφάλαιο του βιβλίου, που επιγράφεται: «Η Ιστορία, οι Άνθρωποι και ο Χρόνος», όπου ο Γάλλος ιστορικός αναπτύσσει τις σκέψεις του για το πεδίο δράσης του ιστορικού, για το αντικείμενο της μελέτης του. Εκεί ακριβώς ο Γάλλος ιστορικός θα εξηγήσει γιατί η ιστορία, πέρα από όλα τα άλλα, πέρα από τα εργαλεία ή τα μηχανήματα, τα χαρακτηριστικά ενός τοπίου, πέρα από τις καταιγίδες και τις θύελλες, τις αρρώστιες και τις επιδημίες, τους θεσμούς και την εφαρμογή τους κ.τ.λ., πέρα λοιπόν από όλα αυτά ή μαζί με όλα αυτά, μελετά την ιστορία των ανθρώπων, και είναι αυτούς που επιχειρεί να συλλάβει, για να συμπληρώσει (αντιγράφω από την ελληνική μετάφραση): «Αποτυγχάνοντας σε αυτή την αποστολή της η ιστορία [να συλλάβει δηλαδή την ιστορία των ανθρώπων], δεν θα είναι τίποτε περισσότερο από μια σπουδή στην ευρυμάθεια.

Ο καλός ιστορικός μοιάζει με τον δράκο του παραμυθιού: γνωρίζει πως, όπου μυρίζει ανθρώπινο κρέας, εκεί βρίσκεται το θήραμά του», και ολοκληρώνοντας την προσέγγισή του ο Μπλοκ, θα προσθέσει ότι όλα αυτά νοούνται πάντα σε σχέση με το χρόνο, έτσι λοιπόν η ιστορία είναι η επιστήμη των ανθρώπων στο χρόνο.

Από αυτά λοιπόν τα απλά αλλά και σπουδαία λόγια τού Μαρκ Μπλοκ πήρα την ιδέα να ονοματίσω τη στήλη μου «Ιστορία των ανθρώπων» και εν προκειμένω των ανθρώπων της Λέσβου. Φυσικά η ιστορία των ανθρώπων της Λέσβου δεν αποτελεί ένα μεμονωμένο φαινόμενο ώστε να το παρακολουθήσουμε μόνο στη δική του εξέλιξη. Κάθε άλλο. Ωστόσο ο λόγος σε με λεσβιακή εφημερίδα δεν μπορεί παρά να είναι λόγος για τους ανθρώπους της Λέσβου στο χρόνο, και αυτό θα επιχειρήσουμε με όποιες δυνάμεις και ικανότητες έχουμε να κάνουμε στα σημειώματα που θα ακολουθήσουν, έτσι, χωρίς πρόγραμμα, όπως έλεγε και η σπουδαία δημοσιογράφος Μαρία Ρεζάν.

Γενική Ροή Ειδήσεων

PROUDLY POWERED BY CJ web | Copyright © 2017 {emprosnet.gr}
Made with love and a lot of coffee by CJ web, Creative web Journey