Λέσβος και Μυτιληναίων Αιγιαλός

Δεκαπενθήμερες επισημάνσεις

Στις 25 του περασμένου Ιουλίου αρχίσαμε τις διακοπές με την Ερατώ από την ερωτική Ερεσό. Το μεσημέρι, στην τριών χιλιομέτρων ήρεμη από μελτέμια παραλία του Γιαλού με τη χρυσή καθαρή άμμο, απολαύσαμε κάτω από τον καυτό ήλιο το μπάνιο στη γαλάζια θάλασσα, την ωραιότερη της Λέσβου, της οποίας τα κρυστάλλινα νερά προσαρμόζονται με τη θερμοκρασία του σώματος, σύμφωνα με μια εύστοχη διατύπωση ενός συμπαθούς Ερέσιου.
Θαυμάζοντας το ηλιοβασίλεμα, τα βλέμματά μας κινήθηκαν στο γκρίζο γυμνό λόφο που ορθώνεται μεγαλόπρεπα στο δυτικό άκρο της παραλίας με το ξωκκλήσι του Προφήτη Ηλία. Εστιάσαμε στην κορυφή του για την οποία η Αμερικανίδα Emily Shields, το 1915, έγραψε ότι υπάρχουν ενδείξεις για ναό του Ερέσιου Μεσοπόντιου Ποσειδώνα και υποσχέθηκα στην Ερατώ να ανεβούμε ένα πρωινό χαράματα στην κορυφή για να θαυμάσουμε τον ήλιο στην ανατολή του, όταν ξεπηδά ορμητικά κι ερωτικά μέσα και πάνω από τον δενδρόφυτο μαστόσχημο λόφο της Ακροπόλεως της Αρχαίας Ερεσού, που ονομαζόταν και στην αρχαιότητα «Μαστός» και να πάμε μια εκδρομή ακολουθώντας τη διαδρομή της λατρείας του Ποσειδώνα στη Λέσβο.

Αρχικά θα πορευθούμε στον Μεσότοπο, για τον οποίο ο Σταυράκης Αναγνώστης εύστοχα διατύπωσε το 1850 ότι «το δε Ποσειδώνιον όνομα “Μεσοπόντιος” με κάμνει να υποπτεύωμαι, ότι, αυτό μήπως έδωσε την ονομασίαν “Μεσότοπος”, κατά παραφθοράν και στοιχείων μετάθεσιν».

Το μεσημέρι θα περάσουμε νότια της Αρίσβης όπου ήταν η πόλις Γέρην, που πήρε το όνομά της από τον ήρωα Γέρην, το γιο του Ποσειδώνα και θα επισκεφθούμε τον παρακείμενο Ναό των Μέσσων, του Κοινού όλων των Λεσβίων, όπου στην αρχαιότητα διεξήγοντο τα Καλλιστεία ελκεσίπεπλων νεανίδων καλλονών που ύμνησαν η Σαπφώ και ο Αλκαίος.

Θα κολυμπήσουμε στο Μεσόγειον Έρμα, στον Όρμο εις το Μέσον της γης της Λέσβου, στον Κόλπο Καλλονής, όπου πριν 3.000 χρόνια οι Πενθιλίδες έριξαν στα νερά, Μεσοπόντια του Κόλπου, έναν ταύρο για να εξευμενίσουν τον Ποσειδώνα και για την γυναίκα του Αμφιτρίτη, που δεν άντεχε άλλη πιο ωραία από αυτή έριξαν μια παρθένα-καλλονή, την κόρη του Σμινθέα, την αγαπημένη του Έναλου, την Λευκοθέα-Καλλονή που έδωσε το όνομα στον Κόλπο Καλλονής.

Θα τερματίσουμε την εκδρομή μας στη Μήθυμνα, όπου έφθασε από την Ερεσό η λατρεία του Ποσειδώνα του Μεσοπόντιου, μέσω Μεσοτόπου και των Μέσσων του Μεσογείου Έρματος, δηλαδή διά του Ευρίπου των Πυρραίων, του Κόλπου της Καλλονής και στο ηλιοβασίλεμα θα δούμε τον ήλιο να βυθίζεται γυμνός, ολόκληρος, κατακόκκινος εις το Μέσον του Πόντου της ηρωικής συμμάχου Τρωάδος, αναλογιζόμενοι την επανάληψη της ρίζας «Μέσον» στα από την αρχαιότητα καλούμενα: Κοινόν των Μέσσων, Μεσοπόντιος Ποσειδών και Μεσόγαιον Έρμα.

Η Ερατώ, αποδέχθηκε την πρόταση και πρόσθεσε: Για να συνδέσουμε το μύθο με την πραγματικότητα αναφέρω ότι στο υπέροχο βιβλίο «Γενεαλογία Ερεσού Λέσβου, 150 χρόνια 1850 - 2000», Αθήνα 2004, του Χαράλαμπου Δεμίρη, βρήκα 4 Λευκοθέες, 8 Αμφιτρίτες μαζί με άλλα σχετικά ονόματα όπως Αλκιθέα, Αξιοθέα, Δωροθέα, Λαμπροθέα, Ροδοθέα, Τερψιθέα και Φιλοθέα. Πρόσεξα και δύο ονόματα Αξιόπη και Θελξιόπη που θυμίζουν την Ιόππη (με το φοινικικό όνομα Iapho να σημαίνει Καλλονή) η οποία επειδή θέλησε να συγκριθεί με την Αμφιτρίτη στην ομορφιά, τιμωρήθηκε με τη θυσία της κόρης της Ανδρομέδας, που την έσωσε ο Περσέας.

Τα δύο γενεαλογικά δένδρα για τις Λευκοθέες της Ερεσού, είναι:
Α) Η γεννηθείσα το 1968 Λευκοθέα Γρηγ. Οικονομίδου, σύζυγος του Παράσχου Γρηγ. Κατωμέρη, εγγονή της Λευκοθέας Γρηγ. Σπανέλλη (1900 - 1977), δισέγγονη του Αχιλλέα Ιωάν. Κούκκου (1840 - 1916) και τρισέγγονη του Ανδρέα Ιωάν. Κούκκου που είναι και γενάρχης της οικογένειας Κούκκου και
Β) Η γεννηθείσα το 1986 Λευκοθέα Βασιλ. Κοντέλου, εγγονή της Λευκοθέας Ανδρ. Τακτικού που γεννήθηκε το 1915 και δισέγγονη του Ανδρέα Τακτικού (1880 - 1938).

Υποσχέθηκα στην Ερατώ στις επόμενες επισημάνσεις να αναφερθώ σε πολλές επώνυμες Λευκοθέες χωριών της Λέσβου και με την ευκαιρία καταγράφω την Μεσοτοπίτισσα Λευκοθέα Χρήστου Καρακωνσταντή, σύζυγο του Ηλία Κοντού, η οποία ζει στα Γλυκά Νερά Αττικής και καμαρώνει την συνώνυμη εγγονή της, την Λευκοθέα Σινιόρου.

Στην φωτογραφία του κειμένου, που ευγενικά παρεχώρησε ο Μεσοτοπίτης φίλος Φώτης Βασίλογλου, διακρίνεται η Λευκοθέα Καρακωνσταντή κλώθοντας το αδράχτι απέναντι από το Λαογραφικό Μουσείο Μεσοτόπου, μαζί με άλλες χωριανές της που συνεχίζουν να πλέκουν καλλιτεχνήματα.