Μία τυπική επίσκεψη ενός πολίτη σε ένα κατάστημα χαρακτηρίζεται από ορισμένες τυποποιημένες ενέργειες. Ο πελάτης ρωτάει πληροφορίες για κάποιο προϊόν, ο πωλητής τον εξυπηρετεί όσο καλύτερα μπορεί, αρκετές φορές μάλιστα του προτείνει ο ίδιος κάποιες εναλλακτικές επιλογές και εν τέλει ο πελάτης είτε αποφασίζει να αγοράσει το προϊόν είτε ευχαριστεί για την εξυπηρέτηση και αποχωρεί.

Τις όλο και λιγότερες φορές που πλέον ο πελάτης κατευθύνεται στο ταμείο, πληρώνει και στη συνέχεια φεύγει. Σίγουρα; Όχι απόλυτα. Τον τελευταίο καιρό έχει αυξηθεί η ομάδα εκείνη των πολιτών που πάντα μετά την πληρωμή κοντοστέκουν και σε περίπτωση που δεν τους δοθεί, ζητούν ευγενικά την απόδειξη.

Ποια είναι όμως σε αυτό το αίτημα η αντίδραση του ταμία; Συνήθως λένε «βεβαίως» και εκδίδουν την απόδειξη. Κάποιες φορές σε κοιτάνε λίγο περίεργα, κάποιες άλλες σιγοψιθυρίζουν εκείνη την ώρα ή τους ακούς φεύγοντας να σχολιάζουν με τους υπόλοιπους υπαλλήλους του καταστήματος.

Γιατί όμως συμβαίνει αυτό; Κατ’ αρχήν, για ποιο λόγο έχουμε αποενοχοποιήσει σε τόσο μεγάλο βαθμό τη μη έκδοση αποδείξεων; Πώς γίνεται τη στιγμή που όλοι συμφωνούν ότι το μεγάλο πρόβλημα της χώρας είναι η φοροδιαφυγή, να μην προβληματίζεται κανείς για τη μη έκδοση αποδείξεων ή ακόμα και να υπάρχει κόσμος που ντρέπεται να ζητήσει; Γιατί κανένας δε ζητά απόδειξη για διάφορες εργασίες ή επιδιορθώσεις που κάνουν τεχνικοί στα σπίτια; Πώς γίνεται να δεχόμαστε να πληρώσουμε το Φ.Π.Α. και κάποιοι να το βάζουν στην τσέπη τους αντί να το αποδίδουν; Και γιατί όσοι αποφασίζουν να ζητήσουν, έρχονται αντιμέτωποι με διπλή τιμή, η οποία είναι φουσκωμένη στην περίπτωση της απόδειξης;

Κοινά μυστικά στη δημιουργία των οποίων έχουμε όλοι λίγο - πολύ συνεισφέρει. Και κάπως έτσι οδηγηθήκαμε στις αποκαλύψεις περί πατωματζήδων με καταθέσεις εκατοντάδων χιλιάδων ευρώ σε τράπεζες του εξωτερικού. Και όλοι απορούμε, θυμώνουμε και αρκετοί μάλιστα απελπίζονται πια βλέποντας ότι εκείνοι πλήρωναν πάντα και συνεχίζουν να πληρώνουν, ενώ κάποιοι άλλοι συνεχίζουν να θεωρούν το παράνομο κοινώς αποδεκτό.

Και δυστυχώς η πλειοψηφία συνεχίζει να τους επιβεβαιώνει ακόμα και σήμερα…