Μετά την περιήγηση μας στην απέναντι Μικρασιατική χώρα, από την Τένεδο έως και την Πέργαμο, επιστρέφουμε στη Νησαία Ήπειρο, την Λέσβο, μια ακόμα από τις αμέτρητες φορές που το έχουμε επιχειρήσει στο παρελθόν.

Θα στραφούμε αρχικά στην περιοχή της Γέρας, στον απέραντο ελαιώνα της, τον σπαρμένο με τα σημάδια της ανθρώπινης δραστηριότητας, που αρχίζει από την παραλία του πανέμορφου κόλπου και ανηφορίζει στο τείχος των ασβεστολιθικών της βουνών, που την χωρίζουν από τους μεράδες της Αγιάσου. Η νότια πλευρά, που βλέπει στο πέλαγος, γεμάτη από υπέροχους όρμους και απόκρημνα «θαλασσινά βράχια», συνεχίζεται με τις περιοχές του Πλωμαριού. Και στο μέσον «τα πέντε ν’ ανάβουνε χωριά, ο Παπάδος, ο Πλακάδος, ο Παλαιόκηπος, ο Σκόπελος και ο Μεσαγρός, εξουσία και κλήρος» της γενιάς του Ελύτη. Που τώρα ο γενέθλιος τόπος της μάνας του ποιητή, έδωσε το όνομα του σε δύο κέντρα του πολιτισμού! Στις παλιές μηχανές του Ψύρρα και του Βρανά Νικολάου!

Το 1987 έγραψα για τον Παγγεραγωτικό Πολιτιστικό Σύλλογο της Αθήνας το πρώτο μου βιβλίο «Στα Χνάρια τα Παλιά». Ήταν η πρώτη περιγραφή, το πρώτο οδοιπορικό στην Γέρα και γύρω από τον Κόλπο της. Από τότε βρεθήκανε πολλά καινούργια πράγματα! Δημοσιεύτηκαν αρκετά στο Οδοιπορικό της εφ. «Εμπρός» και ορισμένα προστέθηκαν στο δίτομο «Περπατώντας τη Λέσβο», το 1992. Αρκετές θέσεις της Προϊστορίας της περιοχής, από την 3^η έως την 1^η χιλιετία π.Χ. προστέθηκαν στο υλικό. Το 1994 άρχισε η ανασκαφή στις Χαλακιές (οικόπεδο Βουσβούνη και το 2005 λίγο πιο επάνω, οικόπεδο Κουρτεσιώτη), στην πασίγνωστη για τις αναφορές παραλιακή θέση με τα εξοχικά, όπου η Εφορεία Αρχαιοτήτων πρόσθεσε σημαντικότατες σελίδες στην προϊστορία της περιοχής, αλλά και ολόκληρου του νησιού! Πρόβαλλε ανάγλυφη η Μυκηναϊκή Λέσβος στο προσκήνιο! Το 2016, ο Κων. Ε. Καμπουρίδης δίνει τα νέα στοιχεία για την Λέσβο του 16^ου αι. με το βιβλίο του για το Οθωμανικό Κατάστιχο απογραφής του 1548! Προστίθενται πολύτιμα στοιχεία στην σκοτεινή μεταβυζαντινή περίοδο του νησιού! Μια πρόγευση υπήρχε και από το βιβλίο των Καρύδη - Kiel λίγα χρόνια πριν. Ερωτήματα όπως το πού βρισκόταν η Επισκοπή Γέρρας, του 14^ου αι., αρχίζουν να δέχονται απαντήσεις! Η ανεύρεση προϊστορικής κεραμικής στο μικρό Μεσαιωνικό Κάστρο, στο Μέτι των νότιων παραλίων, δίνει το δικαίωμα της υπόθεσης αξιολόγησης μιας παλιάς αναγραφής, χαμένης μακριά από την ιστορική πραγματικότητα! Είμαι λοιπόν υποχρεωμένος να τοποθετήσω τα σημερινά στοιχεία επάνω από τον όγκο της παλιάς πληροφορίας, τονίζοντας το αξίωμα μου ότι «η σημερινή μου βεβαιότητα είναι η αυριανή μου αμφιβολία».

1. Στην Κακοπετριά…

2. Ο Αϊ  Λιάς 

3. …ένα νέο εξωκκλήσι 

4. …σε παλιό κτίσμα 

5. …με άφθονη κεραμική

6. …και ιδιόμορφους σχιστόλιθους 

7. …που στήνουν σέτια 

8. Θέα πανοραμική 

9. …στα ανατολικά παράλια

10. …και ο ελιώνας