Βιβλιοπαρουσίαση

16/07/2017 - 19:26

Παναγιώτης Σκορδάς

«Αδιάντροπα του κλήδονα»

Εκδόσεις «Μύθος»

2017, Μυτιλήνη

 

 

Ο Παναγιώτης Σκορδάς είναι ένας πολύ ανήσυχος άνθρωπος. Και ταυτόχρονα εργατικός, αυτό που λέμε δουλευταράς. Γιατί ασφαλώς ένας εφησυχασμένος και αδιάφορος δεν θα μπορούσε να είναι εργατικός και ως εκ τούτου παραγωγικός.

Ο Σκορδάς λοιπόν αυτές τις μέρες μάς έδωσε ένα καινούριο βιβλίο, που διασώζει την αργά αλλά σταθερά υποχωρούσα ή αποχωρούσα παράδοσή μας. Τα «Αδιάντροπα του Κλήδονα» είναι ένα βιβλίο που στηρίζεται απ’ τη μια στις βιωματικές καταγραφές του ίδιου (εξάλλου ως γέννημα-θρέμμα της Αγιάσου δεν θα μπορούσε να είναι άμοιρος τέτοιων εμπειριών) κι από την άλλη στις πολύ σημαντικές λαογραφικές συλλογές των Βάσου Βόμβα και Ακίνδυνου Σκωπτικού, προφανώς ψευδωνύμως αναφερόμενου συλλέκτη.

Το βιβλίο που συνοδεύεται από CD με απαγγελίες μέρους των «αδιάντροπων» χωρίζεται σε τρία μέρη. Την περιγραφή των τελετουργικών «Κάψαλων» ή «Άϊστρου-μπουγιάγστρου», όπως αναφέρονται τόσο στην Αγιάσο όσο και στο Πλωμάρι, οι φωτιές της παραμονής του Αγιού Γιαννιού που θεωρούνταν πολύ καλό να τις πηδήσει κάθε κάτοικος του χωριού. Για την περιγραφή αυτού του εθίμου δανείζεται αφηγήσεις παλαιότερων όπως του Γιάννη Μαυραγάνη για το Παλαιοχώρι, του Γιώργου Αλβανού για τα Βασιλικά, του Χρήστου Τραγέλλη για την Καλλονή, των Δημήτρη και Γιάννη Παπάνη για την Αγιάσο, του Παναγιώτη Νικήτα για την Αγία Παρασκευή, την Ανεμώτια και άλλα χωριά, μη αφήνοντας ούτε γωνιά της λεσβιακής γης ακάλυπτη αναφορικά με το λαϊκό αυτό δρώμενο.

Η ίδια λεπτομερής αναφορά γίνεται στη συνέχεια για τον Κλήδονα, που άλλωστε είναι πανελλαδικό έθιμο. Σημαντικό μέρος του βιβλίου είναι οι αναμνήσεις ανθρώπων που έζησαν τους παλιούς κλήδονες κυρίως της Μυτιλήνης, όπως ο Αλφόνσος Δελής και ο Βάσος Βόμβας, για να ακολουθήσει η αναδημοσίευση λογοτεχνικών κειμένων με θέμα τα κάψαλα και τον κλήδονα των Στρατή Αναστασέλλη, Γιαννακού Αλύτη-Βόμβα, Πάνου Ι. Κοντέλλη, Δημήτρη Σαραντάκου, Ειρήνης Μίσσιου-Γιαννακοπούλου, Γιώργου Αλβανού, Ευστρατίας Τσόκαρου-Μητσιώνη, Ξενοφώντα Ε. Μαυραγάνη καθώς και το θεατρικό του Βαγγέλη Χατζημανώλη. Και ακολουθεί η παράθεση όλων των αδιάντροπων τετράστιχων που περιέχονται στις δύο λαογραφικές συλλογές που προαναφέρθηκαν.

Μια πολύτιμη έκδοση που θα παραμείνει στον αιώνα για να θυμίζει το κέφι, την ανεμελιά και την αέναη επιθυμία των ανθρώπων, όσο κι αν τους βαραίνουν τα προβλήματα, να δίνουν αέρα στην ψυχή τους. Μόνο μια επιφύλαξη, που δεν αφορά βέβαια άμεσα τον συγγραφέα, αλλά τον αγγίζει.

Στον Κλήδονα τα τετράστιχα εναλλάσσονταν. Δηλαδή οι απαγγέλλουσες, γυναίκες κυρίως, έλεγαν ένα επαινετικό κι ένα σκωπτικό-ονειδιστικό, που αντανακλά στον ή την κάτοχο του μικρού αντικειμένου που ανασύρεται από το τσουκάλι ή κουμλί με το αμίλητο νερό. Αυτό είναι εξάλλου και το παιχνίδι που απολαμβάνει με γέλια και ευθυμία το κοινό που μετέχει στη διαδικασία. Οπότε όλα τα τετράστιχα επαινετικά ή αδιάντροπα είχαν αποδέκτη. Γι’ αυτό σε μια επανέκδοση του βιβλίου, που ειλικρινά την εύχομαι, θα πρέπει να καταχωρηθούν κι όλα όσα επαινετικά τετράστιχα έχουν συλλεχθεί.

 

Γενική Ροή Ειδήσεων

PROUDLY POWERED BY CJ web | Copyright © 2017 {emprosnet.gr}
Made with love and a lot of coffee by CJ web, Creative web Journey