της ΑΝΘΗΣ ΠΑΖΙΑΝΟΥ

 Στο φιλόξενο «Loft» πραγματοποιήθηκε το βράδυ της Τετάρτης η παρουσίαση βιβλίου του Πασχάλη Τσαρούχα, η ερωτική και πολιτική του νουβέλα «Και να σκεφτείς είχαμε σχεδόν νικήσει» από τις εκδόσεις «Όστρια». Η δημοσιογράφος του «Ε», Ανθή Παζιάνου με τη στιχουργό Ντέπη Χατζηκαμπάνη μίλησαν για τον ηθοποιό, συγγραφέα και μουσικό, κ. Τσαρούχα, ενώ η Βάσω Χοχλάκα, ηθοποιός, διάβασε αποσπάσματα, με την Ανδρομέδα Ψαρού να παρουσιάζει στο πιάνο τις δικές της συνθέσεις.

Έχουμε τη συνήθεια να μιλάμε περισσότερο παρά ν’ ακούμε. Όταν διαβάζουμε ένα βιβλίο να θέλουμε να ταυτιστούμε με έναν ήρωα για να το ξεφυλλίσουμε ως το τέλος. Σε αυτό το μυθιστόρημα ο Πασχάλης Τσαρούχας καλεί την αναγνώστρια και τον αναγνώστη να κάνουν μια παύση και να ακούσουν. Όχι ένα δακρύβρεχτο ρομάντζο σε κενό χρόνου και πραγματικότητας, αλλά μια ιστορία παθιασμένη σαν τη ζωή.

Ίσως κάποιους τους παραξενέψει. Σε μια ιδιωτική συζήτηση ο συγγραφέας, Κώστας Ζαφειρίου το είχε παρατηρήσει αυτό: Από τη μία η Δύση αποστειρώνεται ολοένα και περισσότερο και παράγει μονίμως δύστροπους και κομπλεξικούς ανθρώπους με πάθος για απομόνωση και ατομικότητα. Και από την άλλη προβάλλει αδιάλειπτα την αδιαμφισβήτητη ανάγκη για επαφή. Αυτός ο συνδυασμός δημιουργεί μία αφήγηση της κοινωνικής πραγματικότητας ως μίζερης, ας την πούμε έτσι, όπου όλοι αισθανόμαστε φτωχοί μέσα στα πλούτη...

Έτσι παίρνοντας στα χέρια μας ένα βιβλίο αναζητούμε μία πολύ συγκεκριμένη δομή που θα μας οδηγήσει κατευθείαν σε μια αποστειρωμένη ιστορία και θα μας βοηθήσει να απομονωθούμε, αυτό που πολλοί ονομάζουν ταξίδι σε έναν άλλο κόσμο με την πρώτη ευκαιρία. Ο Πασχάλης Τσαρούχας παραβιάζει αυτή την κοινοτοπία και δεν βάζει το πάθος του και την ένταση της νουβέλας του σε ένα μακρινό ξεχωριστό και απόκοσμο κάδρο. Τα βάζει όλ’ αυτά στο σήμερα.

#thisisacoup

2015. Στους δρόμους και στις οθόνες, ένα δημοψήφισμα που συγκέντρωσε, αλλά και έκρυψε καλλιτέχνες, που δίχασε παρέες και οικογένειες. Το #thisisacoup και το #TsiprasleaveEurosummit έμειναν δυο ανεκπλήρωτα trend που έγραψαν τη δική τους σύντομη ιστορία στον κόσμο του twitter και στοίχειωσαν τις δικές μας βαριές ανάσες που αντηχούσαν σχεδόν σε κάθε γωνιά της χώρας, όπως είχε πει και η συνάδελφος Μαρία Λούκα. Ο Τσίπρας δεν επέστρεψε. Η γενιά που «δεν τα έφαγε» και θα δικαιώνονταν είδε την ελπίδα της να τσαλαπατιέται σε μια απότομη προσγείωση που ξυπνούσε όλους τους εφιάλτες που είχαν νικηθεί και ξέπλενε συνάμα κάθε πολιτικό που λίγο καιρό πριν είχε μπει στο χρονοντούλαπο της ιστορίας.

Η επόμενη μέρα όμως ξημέρωνε. Η ζωή συνεχίζεται. Πάντα. Και ο Πασχάλης Τσαρούχας με τη δική του πένα και λέξεις που αγαπά μας περιγράφει συγκλονιστικές εικόνες ερωτικές και πολιτικές, σε κάθε περίπτωση παθιασμένες. Από την άλλη μας γνωρίζει τη δική του αισθητική, ειδικά στο λόγο και το συναίσθημα. Τη δική του θέση απέναντι στην απαξίωση της στράτευσης στην αισθητική, τις καθημερινές σχέσεις και εν τέλει στον τρόπο ζωής.

Ο Π. Τσαρούχας

«Πιστεύω ότι κανείς δεν μπορεί να ζήσει αγνοώντας την πραγματικότητα της κοινωνίας στην οποία συμμετέχει. Αυτή πάντα είναι που καθορίζει τόσο την ποσότητα, όσο και την ποιότητα των συναισθημάτων, των υλικών αναγκών. Η ίδια είναι που ορίζει τη διαχωριστική γραμμή μεταξύ επιβίωσης και διαβίωσης, που οριοθετεί τις κόκκινες γραμμές σε συνάρτηση με το αξιακό σύστημα κάθε εποχής. Οι ήρωες του βιβλίου, δεν μπορούν παρά να είναι κομμάτια αυτής της κοινωνίας, να απολαμβάνουν ή να πληρώνουν το κόστος των επιλογών τους, άλλοτε από προσωπική επιλογή και άλλοτε επειδή απλώς, μπλέχτηκαν εκεί που δεν τους αναλογούσε. Δεν εξαρτάται πάντα από εμάς τους ίδιους το πόσο και το πότε, όταν πραγματικά συμβαίνουν τα πράγματα. Η όποια πνευματική δουλειά, με τον εαυτό μας πρώτα απ’ όλα, χρειάζεται να έχει γίνει με συνειδητότητα τους καιρούς της γαλήνης. Όταν η κοινωνία φλέγεται, καθένας πάει στη φωτιά με όποια εφόδια έχει ήδη κατακτημένα. Πολλοί δεν παν καθόλου», λέει ο ίδιος.

Άλλοι συνάδελφοι σε άλλες παρουσιάσεις του βιβλίου που έγιναν χρησιμοποίησαν στίχους του Μανόλη Αναγνωστάκη, σε μουσική Θάνου Μικρούτσικου με τη φωνή της Μαρίας Δημητριάδη. Την ίδια φωνή θα χρησιμοποιήσω κι εγώ για το κλείσιμο, μόνο με έναν πιο σύγχρονο δημιουργό τον Γιάννη Αγγελάκα. Είναι το μοναδικό κομμάτι που έχει ηχογραφηθεί και σώζεται από το 2002 με τη φωνής με τον συγκεκριμένο καλλιτέχνη, από τη συναυλία της στο θέατρο Ροές. Η «καινούρια ζάλη» και κλείνει κάπως έτσι: «Ποιες λέξεις μέσα σου σαπίζουν και δε θέλουν να βγουν, Ποια ελπίδα σ' οδηγεί στην πιο γλυκιά αυταπάτη, Ποια θλίψη σε κλωτσάει πιο μακριά από παντού, Πες μου ποιος φόβος σε νίκησε πάλι»

Και να σκεφτείς είχαμε μόλις νικήσει…

Από τη βιβλιοπαρουσίαση στο «Loft». Από αριστερά: η Ντ. Χατζηκαμπάνη, ο Πασχάλης Τσαρούχας και η Β. Χοχλάκα