Μέλπω Σ. Παπαστεφανή

Το σκαλιστό έπιπλο και άλλα διηγήματα (διηγήματα)

Επιμέλεια: Παναγιώτης Σκορδάς

Εκδόσεις: Αιολίδα

Μυτιλήνη 2015

Mια ηλιόλουστη ημέρα του Ιούλη 2016, ξαφνιάστηκα όταν έφτασε στα χέρια μου απ’ την Άρτα, ένα ξεχωριστό βιβλίο της παραδοσιακής εκείνης ποιήτριας -που είχε μείνει στη μνήμη μου- με την καλοχτενισμένη κοτσίδα και τη γαλάζια ματιά, που έσταζε καλοσύνη, της Μέλπως Σ. Παπαστεφανή.

Μ’ αυτό το ξάφνιασμα χαιρετίζω το πρώτο της βιβλίο, που πρόσφατα είδε το φως της δημοσιότητας «Το σκαλιστό έπιπλο και άλλα διηγήματα», αληθινή αποκάλυψη…

Η παρουσίαση του βιβλίου, πραγματοποιήθηκε στις 6 Μαΐου του 2015, στην  αίθουσα του Εμπορικού Επιμελητηρίου Άρτας, της πόλης όπου διαμένει από το 2010 με την κόρη της. Η βραδιά άρχισε κάτω από ιδιαίτερη συγκίνηση, απ’ την καθαρότητα του λόγου του κεντρικού ομιλητή, καταξιωμένου συγγραφέα Λεσβιακής καταγωγής, Ελπιδοφόρου Ιντζέμπελη. Η όλη παρουσίαση εστέφθη με επιτυχία καταλήγοντας σε μια μεγάλη γιορτή Λόγου και Τέχνης, όπου η συγγραφέας με το μεστό της λόγο, καθήλωσε το εκλεκτό της κοινό και καταχειροκροτήθηκε.

Το βιβλίο της με τα 14 διηγήματα, έρχεται να προστεθεί στον ιδιαίτερο χώρο της πνευματικής «Λεσβιακής Ανθοφορίας», αφού μήτρα και άξονας είναι ο τόπος που γεννήθηκε και καμβάς της πάνω στον οποίο κέντησε τις συλλήψεις της -παιδικές κραυγές κι αμέτρητα «γιατί»- είναι η Μόρια της Λέσβου.

Οι διηγηματικές αφηγήσεις της, δρώμενα από τη ζωή των προγόνων της και γενικότερα των ανθρώπων της προσφυγιάς… Η συγγραφέας υφαίνει το υφαντό της σε μοναδικά οδοιπορικά για τον κάθε ήρωα της. Είναι μια αναδρομή στα περασμένα, που διασώζει ιστορικά στοιχεία, εικόνες ανθρωπιάς, θρησκευτικής πίστης, πολιτιστικής κληρονομιάς, χαρακτήρες ανθρώπων, ήθη και έθιμα, κοινωνικές σχέσεις, επαγγέλματα αλλοτινών εποχών, Πόλεμο και Γερμανική Κατοχή.

Ιδού μεταφέρω εδώ ένα μικρό δείγμα γραφής. Είναι από το ένατο διήγημα «Ένας τάφος στο σκουπιδότοπο. Από το ανέκδοτο ημερολόγιό μου».

«…Αρχίζω να κλαίω σιγανά και τα χοντρά καυτά μου δάκρυα πέφτουν μες στις παλάμες μου. Οι ώρες προχωρούν. Σηκώθηκα στις μύτες των ποδιών μου και πλησίασα το παράθυρο. Το άνοιξα με προσοχή μην γίνει θόρυβος. Στάθηκα μπροστά στη μαγεία της φύσης. Έσκαζε η αύρα του γαλάζιου ανοιξιάτικου ουρανού και ξεπετιόταν ο χρυσός δίσκος του ήλιου. Έτσι που τον κοίταξα, μου πέταξε τα χρυσά σπαθιά του, χαϊδεύοντας τα μαλλιά μου. Και το γλυκό μυρωμένο αγέρι του χρυσόξανθου Απρίλη, χαϊδεύει το ανέκφραστο πρόσωπό μου…».

Απ’ το 1978 που εμφανίστηκε στα Λεσβιακά γράμματα, σταδιακά φιλοξενήθηκε σε πολλά έντυπα της Μυτιλήνης και των Αθηνών, σε βιβλία και σε ανθολογίες. Υπήρξε μέλος της Εταιρείας Αιολικών Μελετών, ξεχωριστή ήταν και η προσφορά της σε συλλόγους καθώς και στην καλλιτεχνική ομάδα του τ. Δήμου Μυτιλήνης.

Ο πρώτος που την «εντόπισε» και εκτίμησε το πηγαίο της ταλέντο, ήταν ο συγχωριανός της, σοφός παιδαγωγός, Βασίλης Αρχοντίδης, ο οποίος επίσημα την εμφάνισε στα Λεσβιακά γράμματα με ποιήματά της το 1978 στο πρδκ. «Απανεμιά». Η δεύτερη εμφάνισή της στο στίβο της πεζογραφίας έγινε από τον ίδιο με το διήγημά της «Ο θάνατος του Μπάρμπα Μήτρου», που δημοσιεύθηκε στα «Αιολικά Γράμματα» το 1981.

Μεγάλη τιμή για την ίδια που ο ακαταπόνητος ερευνητής της Λεσβιακής Γραμματείας Κώστας Μίσσιος, αγκάλιασε με σεβασμό το έργο της, όπως είδαμε στον κατατοπιστικό του Πρόλογο που έγραψε για το βιβλίο της «Το σκαλιστό έπιπλο και άλλα διηγήματα».

Την επιμέλεια της έκδοσης, έκανε ο εξαίρετος φιλόλογος Π. Σκορδάς, δρ. Νεοελληνικής Φιλολογίας. Τη σελιδοποίηση η Χαρίκλεια Ματζουράνη. Το εξώφυλλο κοσμεί ένα ζωγραφικό με τέμπερα της Ιφιγένειας Παπαστεφανή-Καλιακάτσου από υφαντό της Μυτιλήνης.

Δεν θα παραλείψω να αναφερθώ στην καλαίσθητη έκδοση που τιμά τις εκδόσεις «Αιολίδα», η οποία υπηρετεί αφειδώλευτα το βιβλίο κάποιες, για να μην πω όλες τις φορές, με δυσβάστακτο κόστος.

Η «ΠΡΟΣΦΟΡΑ» δεν τελειώνει ποτέ και το γνωρίζει πολύ καλά, μόνο εκείνος που έχει μέσα του τα αποθέματα να την προσφέρει… Η συγγραφέας απέδειξε πως τις περισσεύανε γι’ αυτό αγάπησε με τόσο πάθος τους ανθρώπους όσο και τα γράμματα, δίδαξε επίσης τι μεταλλεία ψυχικής δύναμης μπορεί να διαθέτει ο ψυχισμός του ανθρώπου, μιας και η ίδια κράτησε στα χέρια της τους πνευματικούς της καρπούς με το βιβλίο της «Το σκαλιστό έπιπλο» στην ηλικία των 88 της χρόνων. Και το κυριότερο, ο αμητός της παραγωγής της δεν τελειώνει μ’ αυτό το βιβλίο αλλά αμέτρητο υλικό συγγραφής περιμένει την έκδοσή του.

Πέρθα Καλέμη