Από την πρώτη του καινούργιου χρόνου ισχύει διάταξη του Υπουργείου Οικονομίας και Ανάπτυξης, που ικανοποιεί ένα χρόνιο αίτημα των τυποποιητών ελαιολάδου. Η διάταξη προβλέπει ότι το ελαιόλαδο που θα κυκλοφορεί πλέον στα τραπέζια των επιχειρήσεων εστίασης (ταβέρνες, εστιατόρια, ουζερί, μεζεδοπωλεία κλπ) πρέπει να είναι υποχρεωτικά συσκευασμένο και τυποποιημένο. Μάλιστα στην συσκευασία του - λογικά μικρού μεγέθους αφού θα είναι "μιας χρήσης" - θα πρέπει να αναγράφονται όλα τα στοιχεία που προβλέπονται και στις μεγάλες συσκευασίες τυποποιημένου προϊόντος δηλαδή προέλευση, κατάταξη (πχ. παρθένο ή εξαιρετικά παρθένο) οξύτητα κλπ.
Ετσι, απομακρύνεται από τα τραπέζια το ως τώρα συνηθισμένο σκεύος του λαδόξιδου με τα ...θαμπά μπουκαλάκια με αμφιβόλου προέλευσης περιεχόμενο και ο καταναλωτής που θα θέλει να προσθέσει ελαιόλαδο στη σαλάτα του ή και στο φαγητό του, θα γνωρίζει τι τρώει! Η διάταξη είναι από αυτές που αποκαλούσαμε παλιά "αγορανομικές" που ο εκσυγχρονισμός τους έδωσε το όνομα Διακίνησης & Εμπορίας Προϊόντων & Παροχής Υπηρεσιών ή άλλως - για όσους αρέσκονται στα αρκτικόλεξα - ΔΙΕΠΠΥ. Η διάταξη αφήνει στην διακριτική ευχέρεια του καταστηματάρχη το αν θα χρεώνει επιπλέον και πόσο την συγκεκριμένη υπηρεσία, πλην όμως τον υποχρεώνει ανεξαρτήτως χρέωσης να διαθέτει τέτοιες συσκευασίες στο κατάστημά του, χωρίς να διευκρινίζει αν θα βρίσκονται εξ αρχής πάνω στο τραπέζι ή θα σερβίρονται κατόπιν παραγγελίας του πελάτη.

Τι γίνεται αλλού
Τέτοιες διατάξεις ισχύουν ήδη σε άλλες ελαιοπαραγωγές χώρες και αποσκοπούν πλην την προστασίας του καταναλωτή και στην υποστήριξη των παραγωγών και τυποποιητών ελαιολάδου. Συγκριμένα, αντίστοιχη διάταξη υπάρχει στην Ισπανία και Πορτογαλία από το 2013, στην Ιταλία από το 2014 και από πέρυσι και στην Κύπρο. Αντίθετα στην Ελλάδα, παρά το γεγονός ότι είχε έλθει πολλές φορές στο προσκήνιο ως αίτημα των Ελλήνων τυποποιητών και υπήρχε έτοιμη διάταξη από το 2014, μόλις τώρα θεσμοθετείται. Σε κάποιες περιοχές της χώρας, π.χ. Κρήτη είχε εφαρμοσθεί από κάποια καταστήματα εστίασης εθελοντικά με αρκετά ενθαρρυντική ανταπόκριση από πλευράς κυρίως ξένων πελατών και έφτασε να χρεώνεται από 1 έως 1,5 Ευρώ η συσκευασία 50 ή 100 ml.

Τι λένε οι προβλέψεις
Η αλήθεια είναι ότι ενώ η διάταξη θεσπίστηκε ήδη από τον Αύγουστο του 2017 - με προβλεπόμενη έναρξη βέβαια την 1η Ιανουαρίου 2018 - ελάχιστοι καταστηματάρχες του χώρου της εστίασης φαίνονται επαρκώς ενημερωμένοι, παρά το εγγονός ότι η μη τήρηση των προβλεπομένων επισύρει διοικητικό πρόστιμο μέχρι και 500 Ευρώ! Ίσως λειτούργησε και πάλι η Ελληνική νοοτροπία ότι είτε θα δοθεί παράταση στην εφαρμογή του μέτρου είτε θα υπάρξει ανοχή στην πρώτη φάση εφαρμογής του. Πλην όμως, τα μέχρι τώρα δεδομένα δείχνουν ότι η διάταξη θα εφαρμοστεί, αφού έχει τύχει όχι μόνο της αποδοχής αλλά θα λέγαμε της αναφανδόν υποστήριξης της καθ' ύλην αρμόδιας επαγγελματικής οργάνωσης, της Γενικής Συνομοσπονδίας Επαγγελματιών Βιοτεχνών Εμπόρων Ελλάδας (ΓΣΕΒΕΕ) που εκπροσωπεί τόσο τους επαγγελματίες της εστίασης όσο και τους τυποποιητές ελαιολάδου. Η ΓΣΕΒΕΕ πιστεύει ότι το μέτρο θα αναβαθμίσει την εικόνα των παρεχομένων υπηρεσιών στο χώρο της εστίασης αλλά και θα αποτελέσει σημαντική τονωτική ένεση στον τομέα της παραγωγής και τυποποίησης ελαιολάδου. Μάλιστα εκτιμά ότι η κατανάλωση τυποποιημένου ελαιολάδου με αυτό τον τρόπο μπορεί να φτάσει και τους 10.000 τόνους, ποσότητα που αντιπροσωπεύσει το 4-5% της παραγωγής ελαιολάδου στη χώρα μας! Και αυτό μόνο ως προς την άμεση επίδραση, αφού η εν γένει προβολή του Branding του Ελληνικού ποιοτικού ελαιολάδου μέσα και από αυτήν την μαζική διαδικασία διάθεσης, θα έχει και μακροπρόθεσμα θετικά αποτελέσματα τόσο στον κλάδο όσο και στην συνολική υποστήριξη της Ελληνικής γαστρονομικής παρουσίας.

Στη Λέσβο
Στο βαθμό που ισχύουν έστω και ως ένα βαθμό οι εκτιμήσεις αυτές της αρμόδιας διεπαγγελματικής οργάνωσης, είναι φανερό ότι ενδιαφέρουν πολλώ μάλλον το νησί μας, για το οποίο το ελαιόλαδο αποτελεί σημαντικό "σήμα κατατεθέν" της παραγωγικής φυσιογνωμίας και της γαστρονομίας του αλλά και βασικό παράγοντα της τοπικής οικονομίας. Ενώ θα περίμενε κανείς όμως, με αυτά τα δεδομένα, το θέμα να έχει μπει κυριολεκτικά στο ...τραπέζι των επιχειρηματιών της εστίασης αλλά και των επαγγελματιών της τυποποίησης, ερευνώντας την αγορά μέσα από επώνυμους και καταξιωμένους επαγγελματίες, διαπιστώσαμε ότι τα πράγματα είναι διαφορετικά. Ισως η έλλειψη έγκυρης ενημέρωσης, ίσως το γεγονός ότι τέτοιες ρυθμίσεις αγγίζουν περισσότερο μια πελατεία που έρχεται εκτός νησιού και προφανώς όχι το χειμώνα, πάντως οι επαγγελματίες μας, ενώ όλοι είδαν κατ' αρχήν θετικά τη ρύθμιση, δεν έχουν πάρει ακόμα τα μέτρα τους για την πιστή εφαρμογή της.

Οι μαγαζάτορες
Μιλήσαμε με τον βετεράνο της εστίασης κ. Παντελή Σαμιακό του εστιατορίου Καλαμιές δίπλα στο αεροδρόμιο που μας είπε ότι ασφαλώς έχει ακούσει για την νέα διάταξη, πλην όμως δεν έχει προσεγγίσει κανείς τυποποιητής ως τώρα την επιχείρηση για να της προμηθεύσει τυποποιημένο ελαιόλαδο σε μικρές συσκευασίες. Βέβαια, όπως είπε χαρακτηριστικά και γελώντας "εμείς πάντα ήμασταν από συνήθεια γενναιόδωροι στο ελαιόλαδο που βάζαμε σε σαλάτες και φαγητά, οπότε δύσκολα θα μας ζητούσε ο πελάτης πρόσθετο λάδι"!
Αλλά και ο επίσης έμπειρος στο χώρο κ. Στέλιος Ματζουράνης του μεζεδοπωλείου "Παραμύθι" στο δεξιό λιμενοβραχίονα, μας επιβεβαίωσε ότι ως τώρα δεν του έκανε κρούση κάποιος τυποποιητής ελαιολάδου για να τον προμηθεύσει τυποποιημένο ελαιόλαδο για τα τραπέζια. Εκτίμησε βέβαια, ότι η συζήτηση θα έχει περισσότερο νόημα με το άνοιγμα της νέας σεζόν, όταν η πελατεία θα είναι περισσότερο Ελληνες και ξένοι τουρίστες, που πιο εύκολα θα αναζητήσουν συσκευασμένο ελαιόλαδο για το φαγητό τους.
Ανάλογη ήταν η προσέγγιση και του συνιδιοκτήτη της ταβέρνας 'Καρντάσια" στην ίδια περιοχή κ. Μιχάλη Κοσβανή, ο οποίος επιπλέον εξέφρασε τις επιφυλάξεις του για το κατά πόσο τουλάχιστον ο Ελληνας πελάτης θα είναι διατεθειμένος να δεχθεί επιπλέον χρέωση για το ελαιόλαδο που θα του προσφερθεί στο τραπέζι έστω και τυποποιημένο.
Τέλος, ψάχνοντας και μια άλλη πλευρά της αγοράς απευθυνθήκαμε στον κ. Αριστοτέλη Ξένο του μεζεδοπωλείου "Σπίτι μου" στα Λαδάδικα ο οποίος μας δήλωσε ότι ασφαλώς θα σπεύσει να συμμορφωθεί με τη διάταξη που άλλωστε την θεωρεί θετική, πλην όμως δεν πιστεύει ότι το νεανικό ως επί το πλείστον κοινό που απευθύνεται η επιχείρησή του, έχει την κουλτούρα της παραγγελίας επιπλέον τυποποιημένου ελαιολάδου και μάλιστα με χρέωση.

Να μην χαθεί η ευκαιρία
Ανεξάρτητα από την θετική κατ' αρχήν ανταπόκριση των επαγγελματιών για το μέτρο με τις όποιες επιφυλάξεις για το πώς τελικά θα το υποδεχθούν οι καταναλωτές, το βέβαιο είναι ότι το να γίνει πιο έντονη η παρουσία του Λεσβιακού ποιοτικού ελαιολάδου στην τοπική γαστρονομία, μόνο θετικές επιδράσεις μπορεί να έχει. Παρ' όλα αυτά κρίναμε περίεργο έως ανησυχητικό το ότι όλοι οι μαγαζάτορες που ρωτήσαμε συμφώνησαν στο γεγονός ότι ουδείς τυποποιητής ως τώρα τους προσέγγισε για να τους πουλήσει το κατάλληλο προϊόν.
Απευθυνθήκαμε σε επώνυμους και πετυχημένους τυποποιητές του νησιού μας και οι απαντήσεις ήταν ποικίλες. Αλλοι θεώρησαν την συγκεκριμένη αγορά εκτός του προσανατολισμού τους, αφού έχουν ρίξει το βάρος στο εξωτερικό με συσκευασίες 500 Ml και άνω, και έκριναν ασύμφορο να διευρύνουν τον παραγωγικό τους εξοπλισμό για την παραγωγή και μικρότερων συσκευασιών. Αλλοι όμως μας δήλωσαν ότι έχουν στα άμεσα σχέδιά τους να επενδύσουν στον συγκεκριμένο τομέα και ελπίζουμε ο σχεδιασμός αυτός για ορισμένους να γίνει πράξη.
Γιατί βέβαια θα είναι κρίμα, κάποια στιγμή η Πολιτεία να θεσπίζει - και ελπίζουμε να εφαρμόσει με συνέπεια - ένα μέτρο ευεργετικό για το βασικό τοπικό μας προϊόν και την τοπική μας γαστρονομική εικόνα και να φτάσουμε στο σημείο να αναγκαστεί ο ευσυνείδητος επαγγελματίας της εστίασης να βάλει στο μαγαζί του λάδι ...Κρήτης, Καλαμάτας ή και Ιταλικό γιατί δεν θα βρίσκει Λεσβιακό!