Το νησί μας ζει τα τελευταία χρόνια πρωτόγνωρες δυσκολίες. Στις αυτονόητες δυσχέρειες στην κοινωνικοοικονομική ζωή των κατοίκων που δημιουργεί εξ ορισμού η νησιωτικότητα, ήρθαν να προστεθούν οι επιπτώσεις του προσφυγικού και του μεταναστευτικού και σα να μην έφταναν όλα αυτά ήρθε να δώσει τη «χαριστική βολή» το χτύπημα του Εγκέλαδου, που μέχρι αυτήν τη στιγμή δεν είναι βέβαιο ότι έχει ολοκληρώσει την καταστροφική του παρουσία.

Στις δυσκολίες και τις αντιξοότητες αυτές οι κάτοικοι του νησιού έχουν επιδείξει απίστευτη καρτερικότητα, ψυχραιμία, αίσθημα ευθύνης, αλληλεγγύη και κουράγιο, αρετές που έχουν προκαλέσει τον θαυμασμό όχι μόνο των κατοίκων της υπόλοιπης Ελλάδας, αλλά και της παγκόσμιας κοινής γνώμης. Όμως ο θαυμασμός μπορεί να τονώνει ίσως πρόσκαιρα το ηθικό, δεν φτάνει όμως από μόνος του για να λύσει προβλήματα. Χρειάζεται συστηματική συμπαράσταση και αρωγή από την πλευρά των θεσμοθετημένων οργάνων της Πολιτείας τόσο σε επίπεδο χώρας όσο και σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης, σε μια γωνιά της οποίας δίνεται μια δύσκολη μάχη από κάποιους ακρίτες, που τιμούν με το παραπάνω την ιδιότητα του Έλληνα και του Ευρωπαίου πολίτη.

Είναι αλήθεια ότι με αφορμή τα πρόσθετα προβλήματα από το προσφυγικό και το μεταναστευτικό εξαγγέλθηκαν κατά καιρούς από κυβερνητικούς παράγοντες και Ευρωπαίους αξιωματούχους μέτρα και πολιτικές που θα μπορούσαν να στηρίξουν την τοπική οικονομία και τους κατοίκους της Λέσβου. Δυστυχώς, όμως από την εξαγγελία μέχρι την υλοποίηση, ακόμα και αν υπάρχει πραγματική διάθεση και όχι υποσχέσεις εντυπωσιασμού, μεσολαβεί πολύ μεγάλο χρονικό διάστημα που μερικές φορές φτάνει να περιορίζει δραματικά ή και να ακυρώνει εντελώς την αποτελεσματικότητα της όποιας παρέμβασης.

Επέδειξε γρήγορα αντανακλαστικά

Οφείλουμε να ομολογήσουμε ότι στην τελευταία δραματική εξέλιξη με τους σεισμούς η πολιτεία, τουλάχιστον σε επίπεδο επιτόπιας παρουσίας αλλά και συνεργασίας με τους αιρετούς Περιφερειακής και Τοπικής αυτοδιοίκησης, επέδειξε γρήγορα αντανακλαστικά και έσπευσε ανταποκρινόμενη στα σχετικά αιτήματα των αυτοδιοικητικών μας αρχόντων να εξαγγείλει πολιτικές ανακούφισης των άμεσα πληγέντων αλλά και συνολικής στήριξης της Λέσβου και των κατοίκων της, αφού είναι βέβαιο ότι και το πρόσφατο χτύπημα του Εγκέλαδου, που εύλογα οι επιστήμονες δεν αναμένουν τη σύντομη εκτόνωσή του, θα έχει επιπρόσθετες επιπτώσεις στην οικονομική δραστηριότητα του νησιού και κυρίως στην οικονομική «ατμομηχανή» του, που δεν είναι άλλη από τον τουρισμό.

Όμως, οι πολιτικές που εξαγγέλλονται -που ευτυχώς τυγχάνουν της συνολικής αποδοχής του συνόλου των πολιτικών δυνάμεων και όχι μόνο των κυβερνώντων- για να έχουν αποτέλεσμα, πρέπει το συντομότερο να μετουσιωθούν σε μέτρα. Μέτρα συγκεκριμένα και άμεσης εφαρμογής και απόδοσης.

Για τα μέτρα ανακούφισης των άμεσα πληγέντων ήδη εξαγγέλθηκε ένας πρώτος σχεδιασμός που μένει αφενός να εξειδικευθεί με γρήγορα και πρακτικά βήματα στην πράξη και βέβαια αφετέρου να παρακολουθείται στενά η συνεπής υλοποίησή του από την πλευρά των αιρετών εκπροσώπων της Λέσβου και των κατοίκων της.

Για τα απαραίτητα μέτρα όμως στήριξης συνολικά της Λέσβου και της κοινωνικοοικονομικής ζωής των κατοίκων της, που είναι απαραίτητα για να στηριχθεί ο πληθυσμός και να πάρει μπρος η τοπική οικονομία κόντρα στις τόσες αντιξοότητες, τα πράγματα είναι πολύ πιο σύνθετα. Τούτου δοθέντος δεν αρκούν αόριστες -έστω και καλοπροαίρετες- υποσχέσεις από πλευράς Πολιτείας ούτε και αόριστες εκκλήσεις για στήριξη και βοήθεια από πλευράς τοπικών φορέων κοινωνικών, αυτοδιοικητικών ή και πολιτικών.

Επειγόντως διάθεση πόρων

Το να επικεντρωθούν οι τοπικοί φορείς στη διεκδίκηση της υλοποίησης ή ολοκλήρωσης χρονιζόντων έργων υποδομής, ακόμα και αν τύχουν ανταπόκρισης από πλευράς Κυβέρνησης ή και ευρωπαϊκών θεσμών, δεν έχουν άμεση επίδραση στην οικονομική καθημερινότητα των κατοίκων ούτε επανενεργοποιούν την τοπική οικονομία. Όπως λέγεται χαρακτηριστικά, «τα γεφύρια και οι δρόμοι» δεν αρκούν για να κινήσουν βραχυπρόθεσμα μια οικονομία που για πολλούς λόγους είναι βυθισμένη στο τέλμα. Χρειάζεται επομένως άμεση διάθεση πόρων για την ενεργοποίηση της ιδιωτικής οικονομίας και επιχειρηματικότητας. Πόρων που θα δράσουν πολλαπλασιαστικά στην τοπική οικονομική δραστηριότητα, αφού αποδεδειγμένα σε τέτοιες περιπτώσεις δημιουργείται η απαραίτητη οικονομική «μόχλευση».

Για να εκλαϊκεύσουμε τον οικονομικό όρο, είναι προφανές ότι η χρηματοδότηση ίδρυσης, επέκτασης ή εκσυγχρονισμού ιδιωτικών επενδύσεων δεν επιδρά θετικά μόνο στους άμεσα ωφελούμενους μικρούς ή μεγαλύτερους επενδυτές, αλλά και διαχέει το χρήμα σε όλους τους εμπλεκόμενους παραγωγούς ή εμπόρους των απαραίτητων σε κάθε επένδυση προϊόντων ή υπηρεσιών, με λίγα λόγια σχεδόν σε όλα τα παραγωγικά επαγγέλματα.

Επομένως, χρειάζεται επειγόντως η διάθεση πόρων στην τοπική ιδιωτική επιχειρηματικότητα σε όσο το δυνατόν μεγαλύτερο εύρος δραστηριοτήτων και με όσο το δυνατόν περισσότερους τελικούς δικαιούχους. Ακόμα όμως και αν γίνει παραδεκτή η αναγκαιότητα μιας τέτοιας άμεσης και δραστικής παρέμβασης, ελλοχεύει πάντα ένας μεγάλος κίνδυνος. Η «συνήθης» διεκδίκηση και η αντίστοιχη «συνήθης» εξαγγελία σε τέτοιες περιπτώσεις κάποιου «ειδικού αναπτυξιακού προγράμματος», ακόμα και αν υπάρχει εκατέρωθεν ειλικρινής πρόθεση, απειλεί να μείνει στα χαρτιά ή, ακόμα και αν περάσει στην υλοποίηση, αυτή να έρχεται κατόπιν εορτής και όταν ο ασθενής -εν προκειμένω η τοπική κοινωνικοοικονομική ζωή- έχει υποστεί πλέον ανήκεστες βλάβες.

Αύξηση του προϋπολογισμού τώρα

Και τότε ποια είναι η λύση; Λύση υπάρχει και ισχυριζόμαστε ότι είναι ΑΠΛΗ! Να χρηματοδοτηθεί γενναία -στο πενταπλάσιο ή ακόμα και στο δεκαπλάσιο της αρχικής πρόβλεψης- η τοπική οικονομική δραστηριότητα από ένα πρόγραμμα που ήδη είναι σχεδιασμένο και σε απόλυτη ετοιμότητα για υλοποίηση. Και το πρόγραμμα αυτό δεν είναι άλλο από το LEADER Λέσβου, του οποίου η προκήρυξη -μαζί με τα αντίστοιχα LEADER άλλων περιοχών της Ελλάδας- αναμένεται εντός του έτους.

Συνοπτικά γιατί είναι αυτή η λύση:

- Πρόκειται για πρόγραμμα που καλύπτει ΟΛΕΣ τις περιοχές του νησιού χωρίς καμιά εξαίρεση.

- Θεωρεί επιλέξιμες μικρές ή λίγο μεγαλύτερες επενδύσεις σχεδόν σε κάθε κλάδο οικονομικής δραστηριότητας (βιοτεχνία, εμπόριο, τουρισμός, παροχή υπηρεσιών κ.λπ.).

- Έχουν εφαρμοσθεί αντίστοιχα προγράμματα στο παρελθόν με τεράστια επιτυχία και, παρά τους περιορισμένους σχετικά πόρους που κάθε φορά διετίθεντο, υπήρχε αποδεδειγμένα πολύ μεγάλη θετική επίδραση σε εκατοντάδες βοηθητικά επαγγέλματα που υποστήριζαν την υλοποίηση των επενδύσεων.

- Είναι πρόγραμμα από κάθε άποψη έτοιμο, αφού διαθέτει δομή, κανονισμούς λειτουργίας, όργανα αξιολόγησης και ελέγχου και μπορεί να ξεκινήσει άμεσα.

- Είναι πρόγραμμα συγχρηματοδοτούμενο από την Ευρωπαϊκή Ένωση, οπότε η αύξηση των πόρων για την πολλαπλά πληττόμενη Λέσβο μπορεί να διεκδικηθεί με πλήθος επιχειρημάτων από τους ευρωπαϊκούς θεσμούς. Άλλωστε οι πρόσφατες δημόσιες εξαγγελίες της Επιτρόπου κ. Κρέτσου συνηγορούν τα μέγιστα προς αυτήν την κατεύθυνση.

- Φορέας ελέγχου και προκήρυξης είναι το έμπειρο Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και τροφίμων και φορέας διαχείρισης και υλοποίησης μια κυριολεκτικά δική μας εταιρεία τοπικής δράσης -η στελεχωμένη με έμπειρο και άριστα καταρτισμένο δυναμικό ΕΤΑΛ ΑΕ- που μάλιστα είναι θυγατρική του Δήμου Λέσβου, της Ένωσης Αγροτικών Συνεταιρισμών και του Επιμελητηρίου Λέσβου!

Τι μένει λοιπόν; Πολιτική βούληση, ώστε τα προγραμματισμένα για το LEADER Λέσβου περίπου 10 εκατομμύρια ευρώ δημόσιας δαπάνης να γίνουν 50 ή και 100, πολλαπλασιάζοντας αντίστοιχα τους τελικούς δικαιούχους και τις επιδοτούμενες δραστηριότητες και δρώντας καταλυτικά στην άμβλυνση των συνεπειών από τα συσσωρευμένα προβλήματα της Λέσβου και στην αναστροφή της αρνητικής οικονομικής πορείας.

Λύση λοιπόν υπάρχει και είναι απλή και προπαντός άμεσα υλοποιήσιμη. Ιδού επομένως «πεδίον δόξης λαμπρόν» για την Περιφέρεια, τον Δήμο, τους τοπικούς βουλευτές, το Επιμελητήριο και τους λοιπούς φορείς για να διεκδικήσουν, ιδού αντίστοιχο πεδίο για τους κυβερνώντες να αποδεχθούν άμεσα τη δίκαιη διεκδίκηση και το σύνολο των πολιτικών δυνάμεων να παράσχει την ομόθυμη στήριξη σε μια τέτοιας Εθνικής πλέον σημασίας πρωτοβουλία.