Μεγάλες ανατροπές φέρει στην κτηματογράφηση και στη λειτουργία των κτηματολογικών γραφείων, ενώ προβλέπει κατάργηση των υποθηκοφυλακείων το νομοσχέδιο του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας. Μάλιστα προβλέπεται να καταργηθούν τα εννιά υποθηκοφυλακεία της Λέσβου για να υπαχθούν -συγχωνευμένα και καταργούμενα- στο Κτηματολογικό Γραφείο Βορείου Αιγαίου με έδρα τη Μυτιλήνη και τα υποκαταστήματα Χίου, Ικαρίας, Σάμου, και Λήμνου. Για τις προβλεπόμενες αλλαγές και τους προβληματισμούς των εμπλεκομένων μίλησε στην εφημερίδα μας η Υποθηκοφύλακας, προϊσταμένη του Κτηματολογικού Γραφείου Μυτιλήνης, Αναστασία Κορδώνη.

Σύμφωνα με το νομοσχέδιο που κατατέθηκε λίγο πριν από τα Χριστούγεννα, συστήνεται ένας ενιαίος φορέας, ο «Οργανισμός Εθνικού Κτηματολογίου», ο οποίος θα αναλάβει την ολοκλήρωση της κτηματογράφησης της χώρας έως το 2020. Παράλληλα, ο νέος φορέας θα αναλάβει τη λειτουργία, καθώς και τη σταδιακή συγχώνευση των υφιστάμενων κτηματολογικών γραφείων και υποθηκοφυλακείων, τα οποία καταργούνται σε διάστημα δύο ετών.

Το προτεινόμενο νομοσχέδιο για την κ. Κορδώνη στην πραγματικότητα είναι ένα «σχέδιο αποδιοργάνωσης του συστήματος καταχώρησης εμπραγμάτων δικαιωμάτων με άμεσες αρνητικές συνέπειες για την ήδη επιβαρυμένη οικονομική ζωή της χώρας, καθώς θα επηρεάσει - νομοτελειακά και σε ανυπολόγιστο βαθμό -τρέχουσες συναλλαγές και επενδύσεις επί ακινήτων σε ολόκληρη τη χώρα». Συνιστά, μία μεταρρύθμιση η οποία «επιφέρει ανατροπή σε έναν ολόκληρο θεσμό, αυτόν της μεταγραφής και καταχώρισης εμπραγμάτων δικαιωμάτων που υφίσταται και λειτουργεί από τη σύσταση του Ελληνικού Κράτους και αφορά στο θεμελιώδες δικαίωμα στην ιδιοκτησία, ιδιωτών και Δημοσίου».

Στη Λέσβο

Η υποθηκοφύλακας Αναστασία Κορδώνη

Ουσιαστικά θα κλείσουν τα 394 υποθηκοφυλακεία που λειτουργούν σήμερα πανελλαδικώς και πλέον θα υπάρχει μια κεντρική υπηρεσία με 17 κτηματολογικά γραφεία και 69 υποκαταστήματα. Στη Λέσβο σήμερα υπάρχουν εννέα υποθηκοφυλακεία (σε Μυτιλήνη, Παπάδο, Αγιάσο, Πολιχνίτο, Καλλονή, Πλωμάρι, Ερεσό, Μόλυβο, Μανταμάδο), καθώς και ένα στη Λήμνο. Χρέη υποθηκοφύλακα σε Ερεσό, Μόλυβο, Πολιχνίτο και Μανταμάδο εκτελούν συμβολαιογράφοι. Δεν θα καταργηθούν μόνο αυτά, αλλά και των νησιών για να υπαχθούν στο Κτηματολογικό Γραφείο Βορείου Αιγαίου με έδρα τη Μυτιλήνη και τα υποκαταστήματα Χίου, Ικαρίας, Σάμου, και Λήμνου. «Ουσιαστικά το Κτηματολογικό γραφείο Βορείου Αιγαίου θα είναι υδροκέφαλο, και πολύ δυσλειτουργικό για το νησί μας, αν αναλογιστεί κανείς τις γεωγραφικές αποστάσεις. Δεδομένου ότι για ένα πιστοποιητικό, κάποιος πολίτης ή μηχανικός θα πρέπει πχ από την Ερεσό να κατεβαίνει στη Μυτιλήνη, ενώ η έκδοσή του θα αργεί, εφόσον το κτηματολογικό γραφείο θα έχει αναλάβει τόσες περιοχές να καλύψει», εξηγεί στο «Ε» η κ. Κορδώνη. Μάλιστα επισημαίνει ότι το γεγονός ότι δεν έχει γίνει η απαιτούμενη ψηφιοποίηση των αρχείων και δεν έχει ολοκληρωθεί η κτηματογράφηση για να περάσουμε στην «ηλεκτρονική εποχή» και αυτό δημιουργεί μεγαλύτερο αλαλούμ.

Παράλληλα, προσθέτει ότι αυτή τη στιγμή οι υποθηκοφύλακες είναι άμισθοι δημόσιοι λειτουργοί, που επιβαρύνονται οι ίδιοι με τα έξοδα του υποθηκοφυλακείου: πληρώνουν οι ίδιοι τα έξοδα (ρεύμα, τηλέφωνο) και τους υπαλλήλους και υπόκεινται σε μικτό φορολογικό καθεστώς. «Αν μάλιστα δεν υπάρχουν έσοδα, οι ίδιοι δεν πληρώνονται. Δεν γίνεται κατανοητό λοιπόν, πώς εφόσον όλα αυτά τα κόστη μεταβιβαστούν στο δημόσιο, αυτό θα έχει έσοδα». Αναφέρει, ακόμα, ότι θα αυξηθούν τα τέλη για τους πολίτες.

Τι προβλέπεται

Μια νέα, δημόσια κεντρική υπηρεσία με 17 κτηματολογικά γραφεία (ένα σε κάθε περιφέρεια, πλην της Αττικής που θα έχει τρία και της Κεντρικής Μακεδονίας που θα έχει δύο) και 68 υποκαταστήματα (σε μεγάλες πόλεις ή νησιά) είναι η νέα δομή που το υπουργείο Περιβάλλοντος προτείνει να υποκαταστήσει τα σημερινά κτηματολογικά γραφεία και υποθηκοφυλακεία. Το σχέδιο νόμου συνενώνει τις υφιστάμενες δομές (ΕΚΧΑ και κτηματολογικά γραφεία) με όσες καταργούνται με την ολοκλήρωση της κτηματογράφησης μιας περιοχής (έμμισθα και άμισθα υποθηκοφυλακεία). Η μετάβαση θα γίνει σε διάστημα δύο ετών. Ο νέος οργανισμός, που ονομάζεται «Οργανισμός Εθνικού Κτηματολογίου» (ΟΕΚΤ), είναι νομικό πρόσωπο δημοσίου δικαίου (και όχι Α.Ε. του Δημοσίου, όπως η ΕΚΧΑ) που εποπτεύεται από το υπ. Περιβάλλοντος. Η ΕΚΧΑ, τα κτηματολογικά γραφεία, τα έμμισθα και άμισθα υποθηκοφυλακεία και οι ειδικές περιπτώσεις (κτηματολογικά γραφεία Ρόδου και Κω-Λέρου, πρωτευούσης, Θεσσαλονίκης, Πειραιά) καταργούνται σε δύο χρόνια και οι αρμοδιότητες και οι υποχρεώσεις τους μεταφέρονται σταδιακά στον νέο οργανισμό.

Οι εργαζόμενοι

Ο νέος οργανισμός θα έχει 1.048 εργαζόμενους. Οι 86 θα είναι δημόσιοι υπάλληλοι: πρόκειται για τους προϊστάμενους των κτηματολογικών γραφείων, οι οποίοι θα είναι είτε οι παλιοί υποθηκοφύλακες των έμμισθων γραφείων (που είναι σήμερα υπάλληλοι του υπουργείου Δικαιοσύνης) ή οι επικεφαλής των αμίσθων γραφείων, που θα διοριστούν στο Δημόσιο. Οι υποθηκοφύλακες θα προσλαμβάνονται με τη σύσταση προσωποπαγούς θέσης.

«Είναι απαράδεκτο και αντισυνταγματικό να εξισώνονται οι απλοί υπάλληλοι με τους υποθηκοφύλακες», σχολιάζει η κ. Κορδώνη που εξηγεί ότι οι υποθηκοφύλακες είναι Νομικοί με 5ετή εμπειρία στη δικηγορία, κάτι που δεν προβλέπεται από το νομοσχέδιο. Μάλιστα, συμπληρώνει ότι όσοι υποθηκοφύλακες δεν συμφωνούν με το νέο καθεστώς θα έχουν τη δυνατότητα να επιστρέψουν στη δικηγορία, «ούτε καν να γίνουν συμβολαιογράφοι, που είναι πιο συναφές το αντικείμενό του». Γενικότερα, η υποθηκοφύλακας κρίνει ότι δεν μελετήθηκε σωστά το νομοσχέδιο και ότι είναι επίσης «παράλογο» αυτό να εισάγεται από το υπουργείο Περιβάλλοντος και όχι από το υπουργείο Δικαιοσύνης.

Οι υπόλοιποι εργαζόμενοι θα είναι ιδιωτικού δικαίου αορίστου χρόνου. Η ΕΚΧΑ μεταφέρεται «ολόκληρη» στα κεντρικά του νέου οργανισμού και μάλιστα. Μαζί της μεταφέρονται και όσοι δεν προβλέπεται η θέση τους στον νέο οργανισμό με τη σύσταση προσωποπαγών θέσεων που θα καταργηθούν μετά την αποχώρησή τους. Οι υπάλληλοι των εμμίσθων υποθηκοφυλακείων μπορούν να διοριστούν σε υπηρεσίες του υπ. Δικαιοσύνης ακόμα και σε προσωποπαγή θέση.

«Διάλυση θεσμού»

Συμπερασματικά η κ. Κορδώνη υποστηρίζει ότι ε το προτεινόμενο σχέδιο νόμου, επέρχεται νομοτελειακά η διάλυση του θεσμού της μεταγραφής και καταχώρησης της χώρας που από τη σύσταση του ελληνικού κράτους έως σήμερα εγγυάται τις εμπράγματες συναλλαγές επί ακινήτων σε όλη την επικράτεια. «Είναι δε μαθηματικώς βέβαιο ότι το έργο του Κτηματολογίου όχι μόνο δεν θα προοδεύσει αλλά το πιθανότερο θα τιναχτεί στον αέρα με ό, τι αυτό συνεπάγεται για την χώρα και τους πολίτες της. Αυτός είναι και ο λόγος για τον οποίο δεν έχει παρασχεθεί ούτε η στοιχειώδης κοινωνική και επαγγελματική συναίνεση στο παρόν σχέδιο νόμου. Αυτό είναι προφανές και από την συμμετοχή στην δημόσια διαβούλευση αλλά και από τις απεργίες και αποχές από την άσκηση των καθηκόντων τους των συλλογικοτήτων που στο μέλλον θα κληθούν να υπηρετήσουν τον σχεδιασμό. Στην μάχη μεταξύ Δημόσιου Συμφέροντος και Ιδιωτικού Κέρδους - εάν το νομοσχέδιο δεν αποσυρθεί άμεσα και δεν τύχει από την αρχή επεξεργασίας με υποχρεωτική συμμετοχή εκπροσώπων των κυρίως χειριστών του θεσμού της μεταγραφής δηλαδή των Αμίσθων Υποθηκοφυλάκων, οι επισπεύδοντες το σχέδιο νόμου θα έχουν βάλει γκολ από τα αποδυτήρια υπέρ του Ιδιωτικών Συμφερόντων που χρόνια εποφθαλμιούν να κερδοσκοπήσουν εις βάρος του Ελληνικού ακινήτου και του εμπράγματου δικαιώματος».

Παρέμβαση Αυγενάκη

Για παράλογη και διοικητικά και νομικά έωλη απόφαση της Κυβέρνησης έκανε λόγο ως προς την κατάργηση των υποθηκοφυλακείων ο Γραμματέας ΠΕ ΝΔ-Βουλευτής Ηρακλείου Λευτέρης Αυγενάκης, με κοινοβουλευτική του παρέμβαση προς τους Υπουργούς Δικαιοσύνης, Σταύρο Κοντονή και Περιβάλλοντος και Ενέργειας Γεώργιο Σταθάκη.

Με την κοινοβουλευτική παρέμβαση, τίθεται το ερώτημα ποια αναγκαιότητα εξυπηρετεί η κατάργηση των Υποθηκοφυλακείων και η μεταφορά των αρμοδιοτήτων τους στον υπό σύσταση Οργανισμό Εθνικού Κτηματολογίου.