Με επιτυχία και κυρίως με πολλές απαντήσεις στα ερωτήματα των εργαζομένων από τον δημοφιλέστερο ίσως ειδήμονα της κοινωνικής ασφάλισης, Γιώργο Ρωμανιά, Οικονομολόγο πραγματοποιήθηκε η Ημερίδα του Οργανισμού Κοινωνικής Προστασίας και Αλληλεγγύης του Δήμου Λέσβου με θέμα: «Ασφαλιστικό και συντάξεις. Υπάρχει Ελπίδα;» Αυτό που είναι σίγουρο για κείνον πάντως είναι ότι το σύστημα κοινωνικής ασφάλισης (με τα όρια ηλικίας, τις ασφαλιστικές εισφορές, με τον τρόπο υπολογισμού της σύνταξης) είναι νοθευμένο όπως το χρυσό στεφάνι που ζήτησε ο Ιέρων Α’ τύραννος των Συρακουσών νοθεύτηκε με ασήμι. Και για να λύσει το μυστήριο, όπως στην προ αιώνων περίπτωση, απαιτείται… Αρχιμήδης!

Από τότε που θυμόμαστε τα δελτία ειδήσεων, ανέκαθεν η επικαιρότητα απασχολούνταν με αυτό το θέμα. «Σοκ και δέος» ακούγαμε από τη μια πλευρά. «Μεταρρυθμίσεις» από την άλλη. Και στο άκουσμα κάθε πρότασης, ο συνταξιούχος και η συνταξιούχος αναστενάζουν. Οι νεότεροι απλώς παρακολουθούν, πεπεισμένοι πια ότι σύνταξη δεν θα έχουν ποτέ. Είναι όμως έτσι τα πράγματα; Ο Γιώργος Ρωμανιάς μίλησε εφ’ όλης της ύλης στο «Ε» με αφορμή την επίσκεψή του στη Λέσβο.

Από τα παλιά… 

Η προηγούμενη φορά που μίλησε δημόσια στο νησί μας, ήταν στον ίδιο χώρο, το Δημοτικό Θέατρο Μυτιλήνης πριν από 13 χρόνια περίπου σε εκδήλωση του Νομαρχιακού Τμήματος Λέσβου της ΑΔΕΔΥ πριν από μία δεκαετία, πάλι εδώ στο Δημοτικό Θέατρο με ομιλητή των κ. Ρωμανιά ως επιστημονικός Σύμβουλος του Ινστιτούτου Εργασίας της ΓΣΕΕ. Θυμόμαστε χαρακτηριστικά να ξεκινά η εκδήλωση και κάποια σωματεία και Φοιτητικοί Σύλλογοι να μπαίνουν στον χώρο υψώνοντας πανό και φωνάζοντας συνθήματα εναντίον της εκδήλωσης και… του «υποταγμένου συνδικαλισμού». Εν τέλει, αφού μίλησε ο κ. Ρωμανιάς παρουσιάζοντας στοιχεία και πίνακες για την ανεργία και τις συντάξεις, χειροκροτήθηκε πρώτα από τους διαμαρτυρόμενους. Ο ίδιος δεν θυμάται μόνο αυτό, αλλά ότι τότε είχε κακοκαιρία και είχε αποκλειστεί… μία εβδομάδα στο νησί.

Κύριε Ρωμανιά, δυόμιση χρόνια μετά, αποτιμάτε σωστή την απόφασή σας να παραιτηθείτε από τη θέση του Γενικού Γραμματέα Κοινωνικής Ασφάλισης;

«Εκατό τα εκατό! Δεν έχω μετανιώσει σε τίποτα, μόνο στο ότι πήγα στο υπουργείο, καθώς με έπεισε η πρόσκληση του πρωθυπουργού ότι “έλα κι αυτά που λες θα τα εφαρμόσουμε”. Στην αρχή βέβαια δεν είχαμε πρόβλημα, μαζί με τον υπουργό τότε τον Δημήτρη τον Στρατούλη είχαμε καταστρώσει ένα σχέδιο μέσα σε ένα ορισμένο χρονικό διάστημα δύο ετών είχαμε αναμορφώσει όλη την ασφαλιστική νομοθεσία. Όταν όμως μεσολάβησαν αυτά που μεσολάβησαν, εγώ δεν μπόρεσα σε καμία περίπτωση να δεχτώ τη θέση σε ισχύ των δύο μνημονιακών νομοθετημάτων (Ν.4334/2015 και Ν.4336/2015). Τα είπα και στον πρωθυπουργό, υπέβαλα την παραίτησή μου και έφυγα. Και εκ των υστέρων διαπιστώνω ότι κακώς πήγα, διότι δεν είναι μόνο το τι συνέβη έως τότε, αλλά και το τι επακολούθησε. Μόλις χτες (σ.σ. Τρίτη) σημειώθηκε το περιστατικό, όπου το ΠΑΜΕ μπήκε στα γραφεία της υπουργού Εργασίας. Κι εκείνη δήλωσε στη συνέχεια ότι είναι ακατανόητο το ότι μπήκαν μέσα! Δεν κατάλαβε δηλαδή ότι ψηφίζει το πολυνομοσχέδιο και καταργεί τις απεργίες! Και είναι υπουργός.

Για τους ελεύθερους επαγγελματίες 

»Είναι όλο το πακέτο όμως. Έφτιαξαν τον ΕΦΚΑ. Ποιον ΕΦΚΑ όμως; Λειτουργεί τίποτα τώρα; Ο Ν. 43887 του Κατρούγκαλου είναι ένα τέρας που δεν μπορεί να εφαρμοστεί. Για τους ελεύθερους επαγγελματίες συμβαίνει το εξής απίστευτο. Είπαν ότι θα πληρώνουν ασφαλιστική εισφορά με βάση το φορολογικό εισόδημα του προηγούμενου έτους. Είμαστε στο 2018. Για να πληρώσεις εισφορά από τον Γενάρη με βάση το προηγούμενο έτος, θα έπρεπε να έχει γίνει εκκαθάριση της φορολογικής δήλωσης. Είναι δυνατό να συμβεί αυτό, εφόσον οι δηλώσεις υποβάλλονται μέχρι τον Μάιο; Είναι λάθος! Δεν το διορθώσανε…»

Και τώρα τι συμβαίνει;

«Αναγκαστήκαν και πήραν το εισόδημα του 2015, δηλαδή παρά τω νόμω. Ενώ ο νόμος έλεγε για όλο το 2017 αυτοί έβαζαν του ελεύθερους επαγγελματίες να πληρώνουν με βάση το εισόδημα του 2015, και όπως ξέρετε το 2015 ήταν μεγαλύτερο από το 2016. Και είπαν σε κάποιους μήνες θα συμψηφιστεί, αφού διορθωθεί. Πέρασε όλο το 2017, δεν διορθώθηκε τίποτα. Τώρα προσθέτουν στο νόμο ότι εκτός από το φορολογητέο, για να μπει η εισφορά θα προστίθεται στο φορολογητέο (πάντα του προηγούμενου έτους) και η ασφαλιστική εισφορά του προηγούμενου έτους και επί του συνόλου. Δηλαδή μία εξυπνάδα άνευ προηγουμένου, να μπαίνει ασφαλιστική εισφορά, επί της ασφαλιστικής εισφοράς! Δεν σταματά όμως εδώ. Τώρα που μπήκε το 2018, εξακολουθούν να υπολογίζουν με βάση το 2015, ούτε καν με το 2016. Και τίθεται το ερώτημα. Τώρα ποια εισφορά θα βάλει ο ελεύθ. Επαγγελματίας; Του 2015; Γιατί το 2016 ήταν το τελευταίο έτος πριν γίνει ο ΕΦΚΑ το 2017. Λογικά λοιπόν τώρα δεν μπορεί να μπει ασφαλιστική εισφορά άλλου νόμου που ήταν με βάση τις κλίμακες, δεν είχε φορολογητέο. Ακόμα και τα στελέχη του υπουργείου μού λένε ότι δεν ξέρουν τι να κάνουν και πώς να υπολογίσουν την εισφορά!»

Οι περισσότεροι σας τοποθετούν δεξιά στο πολιτικό σκηνικό παρ’ ό,τι έχετε την αναγνώριση και πολλών αριστερών.

«Είναι το κάθε θέμα πώς το προσεγγίζει κανείς. Εγώ στις τελευταίες εκλογές ήμουν υποψήφιους με τη Λαϊκή Ενότητα, όχι για κανένα άλλο λόγο, αλλά να τιμήσω τους ανθρώπους αυτούς που δεν ψήφισαν το μνημόνιο, έχασαν υπουργικές θέσεις. Δεν εντάχθηκα στη ΛΑΕ, αλλά κατέβηκα συνεργαζόμενος. Εξελέγην από τα Χανιά με το μεγαλύτερο ποσοστό, αλλά δεν βγήκε το κόμμα! Γίναν λάθη και από τον Παναγιώτη Λαφαζάνη»

Είναι πάντως, πρόβλημα, της Αριστεράς που αντιπολιτεύεται τον ΣΥΡΙΖΑ ότι δεν έχει ένα συγκεκριμένο πρόγραμμα να μεταφέρει στους πολίτες

«Ναι είναι μεγάλο πρόβλημα, αλλά να μην ξεχνάμε ότι δεν έχουν και λεφτά οι άνθρωποι. Και βέβαια έχουν μεταφέρει το βάρος της πολιτικής τους στη μόδα των πλειστηριασμών. Είναι η παλιά τακτική, περνάει σε κάποιο κόσμο, αλλά…»

Απορίες νεωτέρων...

Μια απορία της γενιάς μου, αλλά και των νεότερων. Έχουμε συμβιβαστεί με την ιδέα ότι δεν θα πάρουμε σύνταξη ποτέ. Μπορείτε να τη διαψεύσετε;

«Σύνταξη θα πάρετε. Δεν υπάρχει περίπτωση να μην πάρετε, αλλά το ερώτημα είναι άλλο και μάλιστα είναι διπλό! Πρώτον σε ποια ηλικία θα την πάρετε, διότι ο νόμος προβλέπει ότι και μέχρι τα 75 μπορεί να πάει το όριο συνταξιοδότησης με ειδική πρόβλεψη, σταδιακά. Το δεύτερο που είναι και ποιο σημαντικό είναι το ύψος αυτής της σύνταξης. Θα είναι δύο και τρία κατοστάρικα; Γιατί εκεί πάμε τώρα. Τώρα βγαίνουν συντάξεις και 170 ευρώ, ειδικά για τις χήρες, είναι μεγάλο ζήτημα»

Ποια ήταν η καλύτερη εποχή για τους συνταξιούχους στην Ελλάδα;

«Είναι εξελικτική η πορεία. Όσο περνάμε από τη μία περίοδο στην άλλη, η κατάσταση χειροτερεύει. Ακόμα και το 1950 που έγινε ο περίφημος νόμος 4611, η κατάσταση ήταν καλύτερη από τη σημερινή. Τότε είχαν αποθεματικά, τα οποία βέβαια μετά τα έφαγαν. Όμως ήταν λίγοι οι συνταξιούχοι και τεράστια τα αποθεματικά και το σύστημα δούλευε. Από τότε έως τώρα, όσες, αλλαγές έχουν γίνει, η μία είναι χειρότερη από την άλλη»

Το ρωτά και ο τίτλος της εκδήλωσης. Υπάρχει ελπίδα;

«Πριν από 10 ημέρες είχαμε εκδήλωση στο Πολεμικό Μουσείο με 1000 άτομα. Δέχτηκα το ίδιο ερώτημα και απάντησα το εξής. Πρώτον δεν δικαιούμαστε να λέμε ότι δεν υπάρχει ελπίδα. Όχι μόνο απέναντι στους εαυτούς μας, αλλά και τα παιδιά μας και τη μελλοντική γενιά. Το ερώτημα είναι πώς η ελπίδα μπορεί να μετατραπεί σε πράξη. […] Με αυτό το νοθευμένο σύστημα κοινωνικής ασφάλισης, με τα όρια ηλικίας, τις ασφαλιστικές εισφορές, με τον τρόπο υπολογισμού της σύνταξης ζητείται... Αρχιμήδης!»