Η υπομανία είναι μία κατάσταση ψυχικής νόσου όπου το άτομο βρίσκεται να βιώνει ένα εσωτερικό αίσθημα χαράς, ευδαιμονίας και ευφορίας. Η συμπεριφορά του ατόμου αυτού χαρακτηρίζεται από υπερδραστηριότητα, λογόρροια, πολυπραγμοσύνη, διάσπαση της προσοχής, ιδεοφυγή και αδυναμία να προσκολληθεί σ’ έναν τελικό σκοπό.
Έχει αισθήματα υπεροχής, παντοδυναμίας, ιδέας μεγαλείου, υπερτίμησης του εαυτού του, σε σημείο φανταστικό, δηλαδή παραληρεί και αισθάνεται απέραντη σιγουριά για τον εαυτό του. Είναι υπερκινητικός, πολυπράγμων, ευερέθιστος, εκρηκτικός, θυμώνει και προσβάλλεται εύκολα. Γίνεται βασανιστικός, ενοχλητικός, προβληματικός για την οικογένεια, τους γύρω του ανθρώπους και θέλοντας να ικανοποιήσει τον εαυτό του, αγνοεί συχνά τις ανάγκες των άλλων. Η εκτίμηση της πραγματικότητας γι’ αυτόν είναι διαταραγμένη, χαρακτηρίζεται από ασυνέπεια, εύκολη αλλαγή του αντικειμένου σταθερότητας και δεν παρέχει στους γύρω σιγουριά, καθώς κάθε στιγμή είναι έτοιμος να αλλάξει θέμα και αντικείμενο. Η αλόγιστη σπατάλη είναι ένα από τα συμπτώματα της ως άνω διαταραχής και ολόκληρες περιουσίες μπορεί να εξαφανιστούν εν ριπή οφθαλμού, μέσα στην ασύδοτη άνευ αναστολών οικονομική διασπάθιση και τον αλόγιστο καταιγισμό των επιθυμιών του που πρέπει χωρίς περισυλλογή να πραγματοποιηθούν.
Η υπομανία είναι το τελείως αντίθετο της μελαγχολίας. Αν αντιστρέψεις τις συμπεριφορές, τα βιώματα και τα συναισθήματα ενός υπομανιακού, θα βρεθείς στην άλλη όψη του νομίσματος που είναι η μελαγχολία. Σε πολύ συχνές περιπτώσεις, η υπομανία γίνεται μανία. Αυτό σημαίνει μία πέραν και των πιο ελαστικών κανονικών κανόνων μεγέθυνση του προβλήματος, με αποτέλεσμα να είναι πέραν πάσης αμφισβήτησης η θεραπευτική αγωγή και συχνά ο εγκλεισμός σε ψυχιατρείο.
Η φιγούρα του υπομανιακού ασθενή αποτελεί μία φασική (δηλαδή κατά διαστήματα εκδηλωμένη εικόνα συνήθως μηνών), που μπορεί να ακολουθείται από μελαγχολία ή διαστήματα νορμοθυμίας (κανονικού δηλαδή συναισθήματος). Η ως άνω εναλλασσόμενη διαταραχή είναι η ίδια αντιστροφική οντότητα ψυχικής νόσου που ονομάζεται μανιοκατάθλιψη ή διπολική διαταραχή.
Η ψυχική αυτή διπολική ή μονοπολική διαταραχή έχει κληρονομικό υπόβαθρο και θεωρείται νόσος που μπορεί να μην αχρηστεύσει τον ασθενή, όπως συμβαίνει με τη σχιζοφρένεια συχνά, αλλά να τον ταλαιπωρεί εφ’ όρου ζωής. Συχνά είναι τα διαζύγια και άλλες ψυχοκοινωνικές επιπτώσεις από τη νόσο αυτή. Υπάρχει θεραπευτική αγωγή, αλλά οι ασθένειες σπάνια συνεργάζονται. Και τούτο γιατί στη μελαγχολική φάση, παρά την ατέλειωτη δυστυχία και δυσφορία τους, σπάνια καταφεύγουν σε γιατρό, γιατί πιστεύουν βαθιά ότι όλα είναι χαμένα και τίποτα δεν μπορεί να γίνει.
Στην ευφορική υπομανιακή φάση δεν πηγαίνουν στο γιατρό γιατί ο ίδιος νιώθει ευτυχισμένος και χαίρεται την αρρώστια του.
Ας φαντασθούμε, τέλος, μια σύνολη κοινωνική εικόνα με πολύ μεγάλο αριθμό υπομανιακών ή μανιακών ατόμων.
Αυτή θα μπορούσε να οδηγήσει στο σύνδρομο της κοινωνικής μανίας, που πιστεύει ότι υπάρχει, αυξάνεται και δημιουργεί έναν τεράστιο όγκο προβλημάτων για το κοινωνικό σύνολο.

*Ο Γεώργιος Kωμαΐτης είναι Ψυχίατρος.