Δεκαπενθήμερες επισημάνσεις

 Στις 15-11-1880 συνέβη ένα επεισόδιο μεταξύ Ελλήνων και Ιταλών ψαράδων στον Κόλπο της Καλλονής με το οποίο κινδύνεψαν να διακοπούν οι διπλωματικές σχέσεις Ιταλίας-Τουρκίας και παρ’ ολίγον να πραγματοποιηθεί ναυτική επέμβαση της Ιταλίας στην τουρκοκρατούμενη Λέσβο. Το επεισόδιο συνέβη όταν δύο ιταλικά αλιευτικά με 20 ψαράδες από τη Νάπολη που ψάρευαν παράνομα με τράτες στη περιοχή Πολιχνίτου και σάρωναν ολέθρια το βυθό του Κόλπου, καταστρέφοντας ως και τον γόνο των ψαριών, προκάλεσαν την αντίδραση Ελλήνων.

Ο υποπρόξενος της Ιταλίας στη Μυτιλήνη Φιδέλης κατήγγειλε στον Τούρκο διοικητή της Λέσβου Κεμάλ Μπέη ότι κάποιος Δημήτριος Λαμπρίδης επικεφαλής 30-40 Ελλήνων ψαράδων επιτέθηκε στους Ιταλούς που αλίευαν προσπαθώντας να τους διώξει από τον Κόλπο και ότι οι Πολιχνιάτες προκάλεσαν καταστροφές στα δύο ιταλικά αλιευτικά, έδειραν τους Ιταλούς, τραυματίζοντας ελαφρά πολλούς και μερικούς σοβαρά σκίζοντας την ιταλική σημαία του αλιευτικού «Terribile», στο οποίο ανέβηκε ο Λαμπρίδης έχοντας ένα πολύκροτο όπλο.

Ο Πολιχνιάτης Δημήτριος Καλλιάς, που έφερε και το ονοματεπώνυμο Δημήτριος Λαμπρίδης αλλά και τον τίτλο «Λαμπρή Πασσάς» από το όνομα του πατέρα του, που λεγόταν Λάμπρος, καθώς και «Καλλιά-Μπέης» ή «Καλλιάμπεης» από το επώνυμο του πατέρα του, είπε στον Κεμάλ Μπέη, που ήταν φίλος του, ότι την ημέρα του επεισοδίου επιβιβάστηκε από την Ελπίδα Πολιχνίτου με τον αδελφό του Γεώργιο σε επιβατικό πλοιάριο για να μεταβεί μέσω Αχερώνης Καλλονής στη Μυτιλήνη προκειμένου να ανακοινώσει στον ίδιο ότι συνέστησε ατμοπλοϊκή εταιρεία σύνδεσης της Λέσβου με γειτονικά νησιά και ότι στο ταξίδι οι συντοπίτες του ψαράδες, που επέβαιναν στο ίδιο πλοιάριο για να επιδώσουν στις τουρκικές αρχές Καλλονής διαμαρτυρία για την καταστροφή του Κόλπου, συνάντησαν τους Ιταλούς που ψάρευαν παράνομα με τράτες και βλέποντας τον βόρβορο της θάλασσας που ανέσυρε το «Terribile» αγανάκτησαν και συνεπλάκησαν με τους Ιταλούς. Τόνισε ότι δεν σκίστηκε καμιά ιταλική σημαία, κανείς από τους Έλληνες ψαράδες, που ήταν Οθωμανοί υπήκοοι, δεν είχε όπλα και ότι θα ήταν ανόητος εάν έφερε όπλο, όταν ύστερα από άδεια του Ιταλού πλοιάρχου Nikola Ventura ανέβηκε μόνος του στο αλιευτικό για συνεννοήσεις ενώ είχε δει ότι όλοι οι Ιταλοί ήταν οπλισμένοι.

Μετά από ανακρίσεις ο Κεμάλ Μπέης αρνήθηκε να ικανοποιήσει τα ιταλικά αιτήματα οπότε ο Ιταλός πρόξενος της Σμύρνης Γκουβερνάτης, που συμμετείχε σε αυτές, ενημέρωσε τον Ιταλό πρέσβη στην Κωνσταντινούπολη Κόμη Κόρτη, που ειδοποίησε την ιταλική κυβέρνηση, η οποία διέταξε να μεταβεί στη Σύρο το πολεμικό πλοίο «Ρώμη» και εάν δεν εξομαλυνθεί η κατάσταση το πλοίο να μεταβεί αμέσως στη Λέσβο. Ο Κόμης Κόρτης επέδωσε τις ακόλουθες απαιτήσεις: «1) Οι ένοχοι δέον να τιμωρηθώσι κατά τας διατάξεις του Ποινικού νόμου, 2) οι Ιταλοί αλιείς θέλουσιν αποζημιωθή δι’ όσας υπέστησαν ζημίας, 3) της ιταλικής σημαίας περιυβρισθείσης διά της παραβιάσεως του ιταλικού πλοίου δέον να δοθή η προσήκουσα ικανοποίησις εις το ιταλικὸν προξενείον και 4) να παυθή της θέσεως αυτού ο της νήσου διοικητής». (Εφημερίδα Κωνσταντινούπολης «Βυζαντίς», 3-12-1880).

Αρχές Ιανουαρίου 1881 ο Σουλτάνος Αμπντούλ Χαμίτ Β΄ επικυρώνει απόφαση του υπουργικού συμβουλίου που ικανοποιεί την Ιταλία, παύοντας τον Κεμάλ Μπέη, φυλακίζοντας και παραπέμποντας στο κακουργοδικείο Χίου 15 Έλληνες ψαράδες και τους δύο αδελφούς Καλλιά. Στις 17-3-1881, ο πρόεδρος του δικαστηρίου Γασπάρ Εφέντης ανακοίνωσε την απόφαση που επέβαλε στους 17 κατηγορουμένους ποινή φυλάκισης τρεισήμισι μηνών, που αφέθηκαν ελεύθεροι επειδή είχαν κρατηθεί για ισόχρονο διάστημα. Στις 22-5-1881, με απόφαση του Σουλτάνου επανήλθε στη θέση του ο Κεμάλ Μπέης.

Ευχαριστώ τον αγαπητό πρώην Γραμματέα του Δήμου Πολιχνίτου Στρατή Πάντα για τις χρήσιμες σχετικές πληροφορίες και έγγραφα που μου έστειλε. Στη φωτογραφία εικονίζεται το αρχοντικό του Δημήτρη Καλλιά με το σωρό λευκολίθου στην Ελπίδα (Σκάλα) Πολιχνίτου, από το Λεύκωμα των Κυριάκου Κουκούλα-Τάσου Μακρή, του 2010: «Ο Πολιχνίτος του 20ού αιώνα». Περισσότερα δημοσιεύθηκαν στα «Λεσβιακά» του 1996, στο εξαιρετικό κείμενο του Αριστείδη Στεργέλλη: «Η Λέσβος των ετών 1880-1885 στην εφημερίδα “Νεολόγος”» και σε κείμενό μου στα «Καλλονιάτικα», τεύχος 167/2016.

Αριστείδης Κυριαζής

Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε.