Λαός και Εξουσία

21/04/2017 - 12:27

Με αφορμή το ποίημα του Γ. Δροσίνη που λέει «Δεν θέλω του κισσού το πλάνο ψήλωμα// σε ξένα αναστυλώματα δεμένο,// ας είμαι ένα καλάμι ένα χαμόδεντρο, //μα όσο ανεβαίνω, μόνος ν’ ανεβαίνω», όταν ήμουν στην ενεργό δράση ως εκπαιδευτικός, έθετα τους μαθητές μου μπροστά στο δίλημμα: Θα θέλατε πολλά υλικά και κοινωνικά αγαθά που σας τα προσφέρουν άλλοι έτοιμα ή λιγότερα που αποκτάτε μόνοι σας; Οι πιο πολλοί από αυτούς απαντούσαν, ευτυχώς, πως θα προτιμούσαν λιγότερα υλικά και κοινωνικά αγαθά, αλλά να τα έχουν αποκτήσει με προσωπικό κόπο και ατομική προσπάθεια. Το πιο σημαντικό επιχείρημα με το οποίο δικαιολογούσαν τη θέση τους ήταν ότι αυτός που δέχεται, ας πούμε, μια υψηλή θέση από κάποιον, γίνεται υποχείριός του και χάνει την προσωπική του ελευθερία, που είναι ένα ηθικό αγαθό πολυτιμότερο από κάθε άλλο υλικό ή κοινωνικό. Το είχε πει και ο Σόλων πως οι θέσεις που κατακτώνται με ιδρώτα, είναι ανώτερες από αυτές που παραχωρούνται.

Ο νους μου πήγε στους εκλεγμένους από τον λαό εκπροσώπους του στη Βουλή. Και αυτοί ουσιαστικά κατέχουν μια θέση που δεν είναι, όπως λέει η Κοινωνική Αγωγή, «κατακτημένη», δηλαδή δεν την έχουν κατακτήσει με ατομική προσπάθεια, στη βάση της ατομικής καταξίωσης με κριτήρια τις ιδιαίτερες ικανότητες τους, τις γνώσεις τους, την ευφυΐα τους, την εργατικότητά τους κλπ., αλλά είναι «δοτή», δηλαδή τους έχει παραχωρηθεί προσωρινά από τον ελληνικό λαό και είναι εύκολο να τη χάσουν. Ουσιαστικά οι βουλευτές που εκπροσωπούν τον ελληνικό λαό, πρέπει να αισθάνονται «δούλοι» του λαού και «υπηρέτες» του και όχι «ηγεμόνες» και «αφέντες» του. Εξάλλου, το λέει ξεκάθαρα ο ελληνικός λαός με την αλάνθαστη σοφία του, με την παροιμία «αν δε γίνεις δούλος, δε γίνεσαι αφέντης» επαναλαμβάνοντας τη ρήση του Πλάτωνα «άρχεσθαι μαθών άρχειν επιστήσει».

Και ο Φρανς Μπέικον είχε πει πως «οι άνθρωποι που κατέχουν υψηλές θέσεις, είναι τρεις φορές δούλοι: δούλοι του κράτους, δούλοι της φήμης και δούλοι της εργασίας. Έτσι δεν έχουν καμιά ελευθερία. Δεν έχουν ελευθερία στις πράξεις τους ούτε και στη διάθεση του καιρού τους. Η άνοδος σε μιαν ανώτερη θέση είναι κοπιαστική και κοπιάζοντας οι άνθρωποι φτάνουν κάπου, όπου πρέπει να κοπιάζουν πιο πολύ».

Συμβαίνει άραγε αυτό στην πραγματικότητα; Μέχρι ποίου σημείου οι βουλευτές αισθάνονται μειωμένη την ελευθερία τους απέναντι σε αυτούς που τους παραχώρησαν την εξουσία; Η σημερινή δημοκρατία που εκφράζουν και υποτίθεται πως υλοποιούν «ασκείται από τον λαό, δια του λαού και για τον λαό»; Αλήθεια, μέχρι ποίου σημείου φτάνει η εξουσία που τους δίνεται μέσω του Κοινωνικού Συμβολαίου που υπογράφουν με τον λαό; Ο ελληνικός λαός τούς έδωσε «λευκή επιταγή» και το δικαίωμα να λένε και να κάνουν ό,τι θέλουν, ενεργώντας ως τύραννοι; Τους έδωσε το δικαίωμα να τον καταδικάσουν στη φτώχεια, να καθορίσουν αυτοί την παιδεία που θα δώσουν στο παιδί του καθενός, να καταργήσουν τα πατροπαράδοτα ήθη και έθιμα, τις αξίες εκείνες που στήριξαν διαχρονικά το μεγαλείο της χώρας μας, να υποθηκεύσουν το μέλλον των παιδιών μας και να πουλήσουν την Ελλάδα στους ξένους;

Για τίποτε από αυτά δεν τους έχει εξουσιοδοτήσει ο λαός. Κι είναι εξοργιστικό όλοι οι βουλευτές να μην αισθάνονται υπόχρεοι απέναντι στον ελληνικό λαό, αλλά απέναντι στο κόμμα και τον αρχηγό του, γιατί αυτός ουσιαστικά τους εξασφάλισε την εξουσία με όλα τα καλά της. Γιατί δεν δικαιολογείται πολλοί βουλευτές να δηλώνουν ανερυθρίαστα πως δεν συμφωνούν με κανένα από τα μέτρα που πήρε η κυβέρνηση, αλλά θα τα ψηφίσουν, ακολουθώντας την κομματική γραμμή! Και παρόλο ότι και αυτοί θεωρητικά δέχονται πως οι πνευματικές αξίες είναι πολυτιμότερες από οποιαδήποτε υλικά αγαθά, είναι πρόθυμοι θα θυσιάσουν τις αρχές τους και να ξεπουλήσουν ακόμη και την ψυχή τους για το χρήμα και τη θέση! Και είναι προτιμότερο να έχει κανείς λανθασμένες αρχές που όμως τιμά και σέβεται, παρά να έχει σωστές αρχές, αλλά να τις περιφρονεί και να τις προδίδει.

Όπως έχουν καταντήσει τη δημοκρατία οι υπεύθυνοι πολιτικοί, αυτή δίνει το δικαίωμα και την ευκαιρία συνάμα σε μερικούς «γύφτους να γίνουν βασιλιάδες» και σε μερικούς «χωριάτες να γίνουν άγιοι». Όμως όπως λέει και ο λαός «ο γάιδαρος είναι γάιδαρος και ας φορεί και σέλα» ή «ο γύφτος παπάς δε γίνεται, κι αν γίνει δε βλογάει». Και δυστυχώς, την κοινωνία την κοσμούν όχι οι θέσεις αλλά οι άνθρωποι. Και οι άνθρωποι αυτοί εμφανίζονται ανεπαρκείς και άν-αρχοι. Νομίζουν πως από τη στιγμή που εκλέχτηκαν, πήραν και τις ικανότητες όλων αυτών που τους εξέλεξαν. Πως είναι η συνισταμένη τους και γι’ αυτό ανέβηκαν αυτόματα πολλές θέσεις στο κοινωνικό πρωτόκολλο.

Η κοινή γνώμη δε σημαίνει πως είναι αλάνθαστη. Το είχε πει άλλωστε και ο Μακιαβέλι: «Ο λαός, όταν ακούει δυο ρήτορες ίσης δυνάμεως να του προτείνουν δυο αντίθετα πράγματα, πάει πάντα με το μέρος εκείνου που είναι πιο ικανός να του αποκρύπτει την αλήθεια». Και δεν θα πρέπει αυτοί που εκλέγει ο λαός να καταφεύγουν στην ετυμηγορία του πλήθους και να επικαλούνται τους πολλούς πιστούς που τους ψήφισαν. Η αμφισβήτηση της εξουσίας αυτού του είδους είχε παρουσιαστεί για πρώτη φορά στην ομηρική «Ιλιάδα», στη σύγκρουση ανάμεσα στον Αχιλλέα και τον Αγαμέμνονα που εκπροσωπούσε το πλήθος. Εκεί, στην κορύφωση της έριδας μεταξύ των δύο ανδρών, ο Αχιλλέας που δεν κατέχει την υπέρτατη εξουσία, αλλά κατέχει το προνόμιο της υπέρτατης ατομικής ανδρείας, αμφισβητεί την υπέρτατη εξουσία του Αγαμέμνονα που στηρίζεται στην αποδοχή του από τους άλλους. Τον χαρακτηρίζει μάλιστα «δημοβόρο» και τονίζει πως μπορεί να φέρεται αυταρχικά «επεί ουτιδανοίσιν ανάσσει», γιατί βασιλεύει σε τιποτένιους. Ο σεβασμός δεν είναι άγραφη επιταγή. Καθένας πρέπει με τις πράξεις του και όχι με τα λόγια, να δείξει ότι τον αξίζει. Αλλιώς ο λαός ακολουθεί τη λαϊκή προτροπή «χωριάτης άγιος κι αν γενεί να μην τον προσκυνήσεις».

 

*Ο κ. Αθανάσιος Φραγκούλης είναι Δρ. Κλασικής Φιλολογίας, Επίτ. Σχολικός Σύμβουλος.

Γενική Ροή Ειδήσεων

PROUDLY POWERED BY CJ web | Copyright © 2017 {emprosnet.gr}
Made with love and a lot of coffee by CJ web, Creative web Journey