Η ελληνική γεωργία έχει κάνει «σημαντικότατα βήματα στην εξωστρέφεια», αλλά παρουσιάζει και «σημαντικότατες καθυστερήσεις, στην οργάνωση των συνεταιρισμών» και ομάδων παραγωγών, «στην εκμετάλλευση των αποτελεσμάτων καινοτομίας και έρευνας» καθώς και στην «παροχή συμβουλευτικών υπηρεσιών προς τους παραγωγούς», δηλώνει σε συνέντευξή του στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, ο Τάσος Χανιώτης, διευθυντής της Γενικής Διεύθυνσης Γεωργίας, στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή.

Η Ελλάδα, προσθέτει ο έμπειρος αξιωματούχος, «λαμβάνει το μεγαλύτερο ποσοστό στήριξης από την Ε.Ε., αναλογικά με όλες τις άλλες χώρες-μέλη».

Ο κ. Χανιώτης μίλησε, με αφορμή την έναρξη πριν λίγες μέρες, ευρείας δημόσιας διαβούλευσης από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, προκειμένου εντός του 2017 να διαμορφωθεί η νέα Κοινή Γεωργική Πολιτική (ΚΓΠ) «απλουστευμένη» από τη γραφειοκρατία και «εκσυγχρονισμένη», ώστε να ανταποκριθεί στις νέες προκλήσεις της παγκοσμιοποίησης.

Όπως εξηγεί, η νέα Αγροτική Πολιτική πρέπει να ενσωματώνει τις πολιτικές προτεραιότητες του προέδρου Γιούνκερ, με έμφαση την ανταγωνιστικότητα και την καινοτομία, την απασχόληση, την κοινωνική πολιτική, την κλιματική αλλαγή, την εκπαίδευση, την ασφάλεια των τροφίμων, το εμπόριο.

Ακολουθεί ολόκληρη η συνέντευξη:

Ξεκινήσατε μόλις, διαβούλευση για τη διαμόρφωση μιας νέας ΚΑΠ. Τι αναμένετε απ’ αυτή την πρωτοβουλία;

«Ο στόχος είναι να μεγιστοποιηθεί η συμβολή της ΚΓΠ στις δέκα βασικές προτεραιότητες της Επιτροπής και στους στόχους της βιώσιμης ανάπτυξης.

Τα αποτελέσματα της προεργασίας αυτής θα παρουσιαστούν σε ανακοίνωση για τον εκσυγχρονισμό και την απλούστευση της ΚΑΠ πριν από το τέλος του 2017.

Η διαδικασία θα περιλαμβάνει μια ευρεία διαβούλευση και αξιολόγηση των επιπτώσεων, με στόχο τη συλλογή όλων των διαθέσιμων στοιχείων σχετικά με τις επιδόσεις της ΚΑΠ μέχρι στιγμής, αντλώντας διδάγματα από την εφαρμογή της μεταρρύθμισης του 2013, εντοπίζοντας τις τρέχουσες δυσκολίες της και αξιολογώντας αν υπάρχει, και πού, ανάγκη για τον εκσυγχρονισμό και την απλούστευσή της.

Το αποτέλεσμα θα παρουσιαστεί πριν από το τέλος του 2017 σε μια ανακοίνωση που θα περιλαμβάνει τα συμπεράσματα σχετικά με τις τρέχουσες επιδόσεις και επιλογές εναλλακτικών σχεδίων πολιτικής στη βάση έγκυρων και αξιόπιστων στοιχείων».

Έμφαση στον εκσυγχρονισμό

Ποιος είναι ο κύριος στόχος της νέας ΚΑΠ; Ποιος θα είναι ο ρόλος της Ε.Ε. στον τομέα αυτό, στο παγκοσμιοποιημένο περιβάλλον;

«Με βάση τον σταθερό προσανατολισμό προς την αγορά, τις απαιτήσεις για την προστασία του περιβάλλοντος, για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής και για βιώσιμες αγροτικές περιοχές, η έμφαση στον εκσυγχρονισμό και την απλούστευση της ΚΑΠ θα δοθεί στις εξής κατευθύνσεις:

- Προώθηση μιας γεωργίας στηριγμένης στην ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας και της καινοτομίας, που διασφαλίζει παράλληλα τη βιωσιμότητα και την παροχή υπηρεσιών στο οικοσύστημα.

- Προώθηση μιας ευέλικτης γεωργίας με την αντιμετώπιση της αστάθειας και την ενίσχυση της θέσης των παραγωγών στη διατροφική αλυσίδα.

- Ενθάρρυνση μιας δυναμικής αγροτικής οικονομίας με την προώθηση της ανάπτυξης και της απασχόλησης στις αγροτικές περιοχές και ενθάρρυνση της ανανέωσης των γενεών.

- Καλύτερη σύνδεση με τις άλλες πολιτικές της Ε.Ε., ιδιαίτερα το περιβάλλον, την κλιματική αλλαγή, την απασχόληση, την κοινωνική πολιτική, την εκπαίδευση, την ασφάλεια των τροφίμων και την αλυσίδα εφοδιασμού, τη διατροφή, τη δημόσια υγεία, τη συνοχή, το δίκαιο του ανταγωνισμού, το εμπόριο, την έρευνα και την καινοτομία, και τη μετανάστευση.

- Βελτίωση της διακυβέρνησης ώστε να αντανακλά καλύτερα την ποικιλομορφία που υπάρχει στον τομέα της γεωργίας της Ε.Ε., την απλούστευση της ΚΓΠ και την εφαρμογή οικονομικά αποδοτικών μέτρων».

Με ποιες συγκεκριμένες ενέργειες σκοπεύετε να αντιμετωπίσετε τη δαιδαλώδη γραφειοκρατική διαδικασία, με την οποία βρίσκεται αντιμέτωπος ο αγρότης, δεδομένου ότι η απλούστευση των διαδικασιών εντάσσεται στους στόχους σας;

«Με την καλύτερη διάκριση των αρμοδιοτήτων και στόχων ανάμεσα σε αυτά που είναι κοινά -και προϋποθέτουν ένα ξεκάθαρο κοινοτικό πλαίσιο δράσεων-, αυτά που είναι πιο τοπικά προσδιορισμένα -και απαιτούν τοπικές, περιφερειακές δράσεις και μεγαλύτερη ευελιξία-, και αυτά που επιβάλλουν ταυτόχρονα την αναγνώριση της επιχειρηματικής ευθύνης και της πρωτοβουλίας των παραγωγών.

Το βάρος ενός σημαντικού μέρους των αναλύσεων της αξιολόγησης, που διεξάγεται παράλληλα με τη διαβούλευση, θα δοθεί στη χαρτογράφηση όλων εκείνων των μέτρων που μπορεί να απλοποιηθούν, πέρα από τις ήδη υπάρχουσες προτάσεις απλοποίησης των εφαρμοστικών διατάξεων και κανονισμών».

Η κατάρρευση των τιμών των αγροτικών προϊόντων προκαλεί πρόσθετη αβεβαιότητα. Υπάρχει ειδική μέριμνα για την αντιμετώπισή της;

«Η σημαντική στήριξη του εισοδήματος των παραγωγών με άνω των 40 δισ. ευρώ ετησίως, έχει αυτό τον στόχο, να παράσχει δηλαδή διαχρονικά ένα σταθερό συμπλήρωμα στο εισόδημα των παραγωγών, έτσι ώστε να περιορίζεται η επίπτωση της πτώσης των τιμών τις άσχημες χρονιές, αλλά και να δημιουργείται ένα έξτρα στρώμα ασφαλείας τις καλές χρονιές.

Η καλύτερη ωστόσο απάντηση στην αβεβαιότητα που προκαλούν οι διακυμάνσεις των τιμών (οι οποίες αποτελούν πάγιο φαινόμενο των γεωργικών αγορών), είναι ένας συνδυασμός εισοδηματικής ενίσχυσης και διαρθρωτικών αλλαγών (που επίσης στηρίζονται από κοινοτικούς πόρους).

Στην Ελλάδα ειδικά, το ποσοστό στήριξης του γεωργικού τομέα είναι το μεγαλύτερο αναλογικά από όλες τις άλλες χώρες της Ε.Ε., ενώ ο γεωργικός τομέας (4% του ΑΕΠ) χρηματοδοτείται από κοινοτικούς πόρους περισσότερο από όλη την υπόλοιπη οικονομία».

Αναγκαία η ανανέωση

Ποια είναι τα προβλήματα του ελληνικού αγροτικού κόσμου και ποιο μερίδιο επίλυσής τους, αντιστοιχεί στην Αθήνα και ποιο στις Βρυξέλλες;

«Ο πυρήνας των προβλημάτων της ευρωπαϊκής γεωργίας είναι κοινός με αυτόν των προβλημάτων της ελληνικής γεωργίας -η διατήρηση της εξωστρέφειας και ανταγωνιστικότητας του τομέα σε συνθήκες οικονομικής αβεβαιότητας, η ανάγκη προσαρμογής στις περιβαλλοντικές και ιδίως κλιματικές προκλήσεις και η επιτακτική ανάγκη ανανέωσης τόσο του ανθρώπινου όσο και του φυσικού κεφαλαίου, με στροφή στη γνώση, την καινοτομία και τη σύνδεσή τους με την παραγωγή μέσω ενός σύγχρονου συστήματος παροχής συμβουλών στους παραγωγούς.

Η επίλυση αυτών των προβλημάτων μπορεί να γίνει καλύτερα, στο βαθμό που οι πόροι που διατίθενται, χρησιμοποιούνται γι’ αυτούς τους σκοπούς με διαφάνεια και αποτελεσματικότητα.

Η ελληνική γεωργία έχει κάνει σημαντικότατα βήματα εν μέσω κρίσης, πιο φανερά στη βελτιωμένη σχετικά εξωστρέφειά της (αν και υπάρχει μεγάλο πεδίο βελτίωσης), πιο αφανή στην καινοτομία.

Αλλά υπάρχουν και σημαντικότατες καθυστερήσεις ακόμα, τόσο στην οργάνωση των συλλογικών επιχειρηματικών δραστηριοτήτων του τομέα (συνεταιρισμοί και ομάδες παραγωγών) όσο και στην εκμετάλλευση των αποτελεσμάτων καινοτομίας και έρευνας στην παροχή συμβουλευτικών υπηρεσιών προς τους παραγωγούς.

Η Κοινή Γεωργική Πολιτική, η οποία ξεκίνησε το 1962, είναι μια από τις παλαιότερες πολιτικές της Ε.Ε. και, με την πάροδο των ετών, έχει εξελιχθεί ώστε να ανταποκριθεί στις μεταβαλλόμενες προκλήσεις των γεωργικών αγορών.

Οι πλέον πρόσφατες μεταρρυθμίσεις ανάγονται στο 2013. Έκτοτε, έχουν όμως μεσολαβήσει πολλές σημαντικές εξελίξεις στις οποίες η Κοινή Γεωργική Πολιτική πρέπει να ανταποκριθεί πιο αποτελεσματικά, όπως η αυξημένη αβεβαιότητα στις αγορές, η πτώση των τιμών και οι νέες διεθνείς δεσμεύσεις για την κλιματική αλλαγή και τη βιώσιμη ανάπτυξη.

Ενόψει αυτών και άλλων προκλήσεων, η Κοινή Γεωργική Πολιτική πρέπει να εκσυγχρονιστεί, να απλουστευτεί για να μειωθεί ακόμη περισσότερο ο διοικητικός φόρτος και να καταστεί ακόμη πιο συνεκτική με άλλες πολιτικές της Ε.Ε., ώστε να μεγιστοποιηθεί η συμβολή της στις 10 πολιτικές προτεραιότητες της Επιτροπής, στους στόχους βιώσιμης ανάπτυξης και στη συμφωνία του Παρισιού για την κλιματική αλλαγή».

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ/Νίνα Μελισόβα