Τίποτα δεν σταματά την αύξηση της δηλωμένης ανεργίας στα νησιά του βορείου Αιγαίου. Τον Ιανουάριο για τρίτο συνεχόμενο μήνα, οι άνεργοι αναζητούντες εργασία στα νησιά της Περιφέρειας, ήταν πάνω από 14.000, συγκεκριμένα διαμορφώθηκαν σε 14.749. Μαζί με αυτούς που δεν αναζητούν εργασία κατά τον ΟΑΕΔ, ωστόσο είναι δηλωμένοι στις λίστες του Οργανισμού, ανήλθαν σε 15.870.

Με βάση τα στοιχεία του συστήματος «Εργάνη», για το 2016, οι μισθωτοί εργαζόμενοι στον ιδιωτικό τομέα, στα νησιά του Βορείου Αιγαίου, ήταν μόλις 18.525. Η ροή των εξελίξεων δείχνει ότι πολύ σύντομα οι άνεργοι του βορείου Αιγαίου θα είναι όσοι και οι εργαζόμενοι στον ιδιωτικό τομέα, διότι οι θέσεις εργασίας μειώνονται και οι δηλωμένοι άνεργοι αυξάνονται.

Τα μέχρι στιγμής δεδομένα δείχνουν ότι το 2017 οι δείκτες της ανεργίας στα νησιά του βορείου Αιγαίου, θα επιδεινωθούν. Οι ΜΚΟ το δεύτερο εξάμηνο του 2015 και το πρώτο εξάμηνο του 2016 έκαναν μεγάλο αριθμό προσλήψεων, αλλά πλέον δεν δημιουργούν νέες θέσεις εργασίας.

Κάποιες μάλιστα από αυτές μειώνουν το προσωπικό που απασχολούν. Ο τουριστικός τομέας την περίοδο Απριλίου - Οκτωβρίου, αναμένεται να δημιουργήσει περιορισμένο αριθμό θέσεων εργασίας. Οι οποίες σε κάθε περίπτωση, θα είναι λιγότερες από αυτές που δημιουργήθηκαν την αντίστοιχη περίοδο του 2015. Διότι η τουριστική κίνηση στα νησιά του βορείου Αιγαίου σε καμία περίπτωση δεν αναμένεται να προσεγγίσει τα μεγέθη του 2015.

Προβληματική εικόνα

Η πρωτογενής παραγωγή αναμένεται να απορροφήσει ένα μικρό αριθμό ανέργων κυρίως μέσα από το πρόγραμμα νέων αγροτών. Όμως οι μειωμένες τιμές παραγωγού στα βασικά αγροτικά προϊόντα (γάλα, ελαιόλαδο, αιγοπρόβειο κρέας) δεν διαμορφώνουν ένα πλαίσιο για τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας. Μια σημαντική αύξηση των τιμών παραγωγού θα μπορούσε να οδηγήσει στη δημιουργία θέσεων εργασίας άμεσα και έμμεσα. Διότι η πρωτογενή παραγωγή έχει πολλαπλασιαστική επίδραση σε σειρά άλλων κλάδων παραγωγής.

Μεγάλο πρόβλημα στο συγκεκριμένο κλάδο είναι το μεγάλο ποσοστό ανασφάλιστης εργασίας -το ίδιο ισχύει στον τομέα του τουρισμού και τον τομέα του επισιτισμού.

Ο ειδικός φόρος στο κρασί, η μεγάλη ζημιά που έχουν υποστεί οι σκήνοι στη Χίο και η υπερφορολόγηση του ούζου, δεν αφήνουν ελπίδες δημιουργίας νέων θέσεων εργασίας ούτε σε αυτούς τους κλάδους.

Τα στοιχεία του συστήματος «Εργάνη» δείχνουν ότι χάθηκαν 338 θέσεις εργασίας (104 στη Λέσβο) στα νησιά του βορείου Αιγαίου τον Ιανουάριο, ενώ σε πανελλαδικό επίπεδο χάθηκαν 29.817 θέσεις εργασίας.

Τι μένει; Τι θα μπορούσε να μειώσει την ανεργία στα νησιά του βορείου Αιγαίου άμεσα; Μαζικές προσλήψεις στο δημόσιο τομέα για την στελέχωση υπηρεσιών και η μετανάστευση σε άλλες περιοχές της χώρας και το εξωτερικό.

Φεύγουν οι νέοι

Η μετανάστευση είναι σταθερή επιλογή για πολύ μεγάλο αριθμό νέων των νησιών εδώ και δεκαετίες. Δεν υπάρχουν στατιστικά στοιχεία που να καταγράφουν τις μεταναστευτικές ροές από τα νησιά προς την ηπειρωτική Ελλάδα και το εξωτερικό. Μια εικόνα της εξέλιξης του φαινομένου δίνουν η γήρανση του πληθυσμού των νησιών, η μείωση του συνολικού πληθυσμού και η μείωση του οικονομικά ενεργού πληθυσμού. Άλλα στατιστικά στοιχεία που δείχνουν την εξέλιξη του φαινομένου, είναι η μείωση του αριθμού των μαθητών στα σχολεία και η μείωση των γεννήσεων.

Μαζικές προσλήψεις στο δημόσιο τομέα δεν αναμένεται να γίνουν σύντομα. Ωστόσο τα τοπικά στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ, στις αρχές του Ιανουαρίου, είχαν ανακοινώσει ότι στο πλαίσιο του ειδικού προγράμματος για τα νησιά του Αιγαίου, θα γίνουν προσλήψεις ώστε να καλυφθούν οι ανάγκες που υπάρχουν στα νησιά και παράλληλα να μειωθεί η ανεργία.

Είχαν αφήσει να εννοηθεί ότι για το σκοπό αυτό θα αξιοποιηθούν οι πόροι του ΕΣΠΑ. Μέχρι σήμερα δεν έχουμε δει το συγκεκριμένο σχεδιασμό να υλοποιείται. Πιθανότατα η υλοποίηση του συνδέεται τόσο με την ενεργοποίηση των προγραμμάτων του ΕΣΠΑ, όσο και με την εξέλιξη των διαπραγματεύσεων με τους δανειστές. Η συμφωνία για τη δεύτερη αξιολόγηση της ελληνικής οικονομίας, θα κρίνει σε μεγάλο βαθμό με ποιο τρόπο θα υλοποιηθεί ο προϋπολογισμός που έχει ψηφιστεί στη Βουλή.

Σε κάθε περίπτωση, είναι σαφές ότι οι όποιες προσλήψεις γίνουν, θα αφορούν συμβάσεις ορισμένου χρόνου και μισθούς των 500 ευρώ. Κατά συνέπεια η όποια θετική επίδραση των προσλήψεων αυτών στην τοπική οικονομία των νησιών, θα είναι περιορισμένη. Διότι η αγοραστική δύναμη που δημιουργούν, είναι πολύ μικρή.