Αριστείδης Καλάργαλης

Δημοτικός Κήπος Μυτιλήνης

Συμβολή στη Λεσβιακή Γραμματεία

Τόμος όγδοος

Μυτιλήνη 2016, σελ. 248

Συνεχίζοντας μια πολύ ενδιαφέρουσα δουλειά με θεματικές ανθολογήσεις από το Λεσβιακό Τύπο των αρχών του αιώνα, ο Αριστείδης Καλάργαλης ετοίμασε έναν ακόμη τόμο για ένα ξεχωριστό τόπο της Μυτιλήνης, τον Δημοτικό Κήπο. Είχαν προηγηθεί: «Ανθολόγιο χρονογραφημάτων, Δημοκράτης (1928-1932)», «Η Επάνω Σκάλα των Χρονογράφων», «Ελευθέρια Λέσβου 1912-2012», «Χρονογραφία, Ποίηση Γεωργίου Ζεϊμπέκη», «Ασημάκης Βεϊνόγλου. Ο ποιητής των ονείρων», «Το Πανηγύρι του Ταύρου Αγίας Παρασκευής Λέσβου».

Όπως διαβάζουμε στην εισαγωγή «ο Δημοτικός Κήπος Μυτιλήνης δημιουργήθηκε στα 1900-1901 στη νοτιοανατολική άκρη της πόλης, σε μέρος μιας έκτασης που ήταν γνωστή ως Μεγάλο Περιβόλι. Αυτό είχε έκταση 10 χιλιάδων τετραγωνικών πήχεων και εκτεινόταν από τον χώρο που καταλαμβάνουν σήμερα η εκκλησία του Αγίου Θεράποντα και το κτίριο των από τη θάλασσα ως το αρχοντικό Μπίνου. Το πρώτο όνομα του Δημοτικού Κήπου ήταν “Χαμιδιέ Μπαγτσεσί” προς τιμή του Σουλτάνου Αβδούλ Χαμίτ. Με την πτώση τού Αβδούλ Χαμίτ έγινε “Δημαρχιακός Κήπος”. Τον Νοέμβριο του 1912 με την απελευθέρωση της Λέσβου μετονομάστηκε “Άλσος Κωνσταντίνου του Διαδόχου”. Αυτή η ονομασία διατηρήθηκε μέχρι τη Μικρασιατική Καταστροφή. Την εποχή αυτή ταλαιπωρημένοι και αγανακτισμένοι στρατιώτες, από την πολυετή εκστρατεία, έσπασαν τη μαρμάρινη πινακίδα με την επιγραφή. Σ’ αυτόν τον δημόσιο χώρο για εκατόν πενήντα χρόνια, περίπου, συναντώνται, ξεκουράζονται, διασκεδάζουν και ψυχαγωγούνται οι κάτοικοι της Μυτιλήνης, της Λεσβιακής υπαίθρου, αλλά και οι επισκέπτες του. Καθημερινοί άνθρωποι, του μόχθου κι επιστήμονες, υπάλληλοι κι επαγγελματίες, νέοι και ηλικιωμένοι, εκπρόσωποι των διαφόρων αρχών του τόπου, οι παραθεριστές του νησιού, κάθισαν κάτω απ’ τη σκιά των δέντρων του. Ο Δημοτικός Κήπος Μυτιλήνης είναι ο δημόσιος χώρος ο οποίος με τη λειτουργία του, συνέβαλλε, περισσότερο από τους άλλους, στην άμβλυνση των κοινωνικών διαφορών. Σ’ αυτόν συναντήθηκαν, κάθισαν στα διπλανά τραπέζια, άκουσαν την ίδια μουσική και διασκέδασαν άνθρωποι απ’ όλες τις κοινωνικές τάξεις. Ερευνώντας τον Τύπο της Λέσβου διαπιστώσαμε ότι ο Δημοτικός Κήπος, μαζί με τα προσφυγικά μικρομάγαζα της Επάνω Σκάλας, ήταν από τα πλέον αγαπημένα μέρη όπου σύχναζαν οι δημοσιογράφοι, οι λογοτέχνες και οι λόγιοι της Λεσβιακής Άνοιξης. Για αυτό τα ενέταξαν στη θεματολογία αρκετών χρονογραφημάτων τους».

Σ΄ ένα εκτενές κείμενό του, που πλαισιώνεται με αρχειακό φωτογραφικό υλικό, ο Αριστείδης Καλάργαλης παρουσιάζει το ιστορικό δημιουργίας και εξέλιξης του Κήπου καθώς και τις σημαντικότερες εκδηλώσεις που πραγματοποιήθηκαν τις δεκαετίες του 1929 και 1930.

Ακολουθούν τα ανθολογημένα κείμενα γνωστών δημοσιογράφων και λογοτεχνών, όπως: Μανόλης Βάλλης, Γιώργος Σημηριώτης, Κώστας Τζελέπης, Στρατής Παπανικόλας, Κώστας Καρτέρης, Θόδωρος Τέμπος, Ντόρος Ντορής, Τέρπανδρος Αναστασιάδης, Παναγιώτης Κεφάλας, Παναγιώτης Νικήτας, Φώτης Δήμου, Νίκος Σαραντάκος, Άγγελος Σημηριώτης, Στράτης Μυριβήλης, κ.ά..

Π.Σ