Στην Τένεδο

11/01/2017 - 16:29

Στις 7 Νοεμβρίου το 1912, η Τένεδος απελευθερώνεται από τον ελληνικό στόλο. Τότε στο νησί κατοικούν 3.500 Έλληνες και 1.500 Τούρκοι. Είναι γνωστό ότι, μετά την παράδοση του νησιού στους Τούρκους το 1923, παρά τους ειδικούς όρους της συνθήκης (όπως και της Ίμβρου), μετά το 1950 και κύρια το 1963, οι Έλληνες Τενέδιοι κάτω από την τουρκική πίεση εγκατέλειψαν το νησί και τις περιουσίες τους.

Στις 7 Νοεμβρίου το 1912, η Τένεδος απελευθερώνεται από τον ελληνικό στόλο. Τότε στο νησί κατοικούν 3.500 Έλληνες και 1.500 Τούρκοι. Είναι γνωστό ότι, μετά την παράδοση του νησιού στους Τούρκους το 1923, παρά τους ειδικούς όρους της συνθήκης (όπως και της Ίμβρου), μετά το 1950 και κύρια το 1963, οι Έλληνες Τενέδιοι κάτω από την τουρκική πίεση εγκατέλειψαν το νησί και τις περιουσίες τους.

Έτσι το 2009 υπάρχουν μόνο 20 Έλληνες άνω των 60 ετών. «Από την ταχύτητα της μείωσης του ελληνορθόδοξου πληθυσμού είναι εύκολο να εικάσει κανείς πως σε λίγα χρόνια οι άνθρωποι αυτοί θα ζούνε μόνο στις αναμνήσεις» (ΧακάνΓκιουρούνεϊ, ιδρυτής του Λαογραφικού Μουσείου). Και πραγματικά το 2015 απέμειναν μόνο 14-15 (2011 2.472 κάτοικοι), χωρίς ιερέα.

Έμαθα πως τώρα τα Φώτα, πήγε εκεί ο Μητροπολίτης Κύριλλος να λειτουργήσει στην Παναγιά. Έτσι και ο Δημοσθένης Τουλμίδης, το 1950, αφήνει τα δύο υπέροχα σπίτια του, που έχτισε μετά την πυρκαγιά του 1874, και φεύγει στην Αυστραλία. Με τον καιρό πέφτουν οι επάνω όροφοι, οι Τούρκοι τους επισκευάζουν και το 2006 ιδρύεται εκεί το Κέντρο Έρευνας Τοπικής Ιστορίας Τενέδου, ένα ιδιόμορφο Λαογραφικό Μουσείο με 5.000 αντικείμενα κάθε είδους από τη ζωή και την ιστορία του νησιού. Χάρτες πολύτιμοι, εργαστήρια ολόκληρα, τυποποιημένα προϊόντα. Εντύπωση προκαλεί η συλλογή τούβλων, όπου βλέπουμε σφραγίδες ελληνικών καμινιών, κύρια από τη Μάδυτο (ΜΑΔΥΤΟΣ ΝΚ,ΝΟ,ΔΠ, ΓΑΛΑΤΑΣ ΔΣ, ΜΑΣΣΑΛΙΑ, ΔΔΥ και τουρκικά).

Μετά την πυρκαγιά, ο χριστιανικός μαχαλάς (τα 2/3 της έκτασης) αποκτά σύγχρονο ρυμοτομικό σχέδιο (το σημερινό), ενώ ο τουρκικός, μόνο από σπίτια, δεν παθαίνει τίποτα. Εδώ λοιπόν υπάρχουν τα δύο τζαμιά της Τενέδου (του κάστρου δεν υπάρχει πια), των οποίων οι μιναρέδες ξεχωρίζουν στο νότιο τμήμα του οικισμού. Ο μεγαλύτερος ανήκει στο Αλαϊμπέι τζαμί, με ωραίο διάκοσμο στον εξώστη του. Ορθογώνιο κτήριο από λαξευμένη κοκκινωπή πέτρα, κατασκευάστηκε από τον Μιραλάι Αχμέτ Αγά γύρω στα 1700 (σβησμένες επιγραφές εισόδου αυλής) και ανακαινίστηκε το 1846 από το ναύαρχο Νταμάντ Μεχμέντ Αλί Πασά και τη σύζυγό του Αντιλέ Σουλτάν.

Εδώ υπάρχει μικρό οθωμανικό νεκροταφείο με τον τάφο του μεγάλου βεζίρη Χαλίλ Χαμίντ Πασά (ο οποίος ανακαίνισε το κάστρο το 1827). Το άλλο τέμενος είναι το Κιοπρουλού (Γιαλί) τζαμί. Κατασκευάστηκε από το μεγάλο βεζίρη Κιοπρουλού Μεχμέντ Πασά. Έχει ανακαινιστεί πολλές φορές. Έχει εντοιχισμένη μεταγενέστερη επιγραφή που αναφέρει: «KOPRULU MEHMEΤ PASA CAMII YAPILIS TARIHI 1655». Είναι και αυτό τετράγωνο, σοβαντισμένο, με ωραία πέτρινα θυρώματα. Η περιήγηση στον πάλαι ποτέ τούρκικο μαχαλά παρουσιάζει μερικά σπίτια με ξύλινα σαχνισίνια, όπως πριν από την επέλαση της πυρκαγιάς.

 

Το 1949, τα τετράγωνα του ελληνικού μαχαλά...

 

...όπου και τα σπίτια του Δ. Τουλμίδη...

 

...τώρα Λαογραφικού Μουσείου...

 

...με τούβλα από τη Μάδυτο...

 

...και τουρκικά του 1903.

 

Ο μιναρές...

 

...με ωραία ανάγλυφα...

 

...του Αλαϊμπέι τζαμιού...

 

...κοντά στο Κιουπρουλού τζαμί...

 

...κάποτε με παπά της Παναγιάς μπροστά στο μιναρέ του!

Γενική Ροή Ειδήσεων

PROUDLY POWERED BY CJ web | Copyright © 2017 {emprosnet.gr}
Made with love and a lot of coffee by CJ web, Creative web Journey