«Η Συμφωνία της 18ης Μαρτίου 2016 μεταξύ Ε.Ε. και Τουρκίας δεν προβλέπει ρητά την υποχρέωση παραμονής των προσφύγων - μεταναστών στα ελληνικά νησιά μέχρι να εξεταστεί η αίτηση ασύλου τους. Η υποχρέωση παραμονής των προσφύγων - μεταναστών αποτελεί προϊόν ερμηνείας.

Η ερμηνεία αυτή όπως εφαρμόζεται μέχρι σήμερα ωστόσο, είναι αντίθετη τόσο με το Ελληνικό Σύνταγμα όσο και με την Ευρωπαϊκή Σύμβαση Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΣΔΑ). Συνεπώς, οι πρόσφυγες - μετανάστες, οι οποίοι εισέρχονται μέσω των ελληνικών νησιών στην Ελλάδα, μπορούν να μετακινηθούν προς την υπόλοιπη Ελλάδα μέχρι να εξεταστεί η αίτηση ασύλου τους», καταλήγει η γνωμοδότηση του Δικηγορικού Συλλόγου Χίου σχετικά με την από 18 Μαρτίου 2016 συμφωνία μεταξύ Ε.Ε. και Τουρκίας.

Σύμφωνα με το ρεπορτάζ του Θοδωρή Πυλιώτη για την ΕΡΤ Αιγαίου, η 8μελης Επιτροπή του Δικηγορικού Συλλόγου Χίου, συστάθηκε κατόπιν σχετικού εγγράφου του δημάρχου Χίου (αριθμός πρωτοκόλλου 36342, 24-11-2016) και το ερώτημα που της απευθύνθηκε είναι «αν με βάση αυτή την κοινή δήλωση Ε.Ε. - Τουρκίας, οι πρόσφυγες και παράτυποι μετανάστες μπορούν να μετακινηθούν από τα ελληνικά νησιά του Αιγαίου προς την υπόλοιπη Ελλάδα». Το αίτημα προς το Δικηγορικό Σύλλογο έγινε λίγες μέρες μετά τα σοβαρά γεγονότα κατά των προσφύγων και μεταναστών στον καταυλισμό της Σούδας και τρεις μέρες πριν το Δημοτικό Συμβούλιο που απέρριψε την πρόταση του υπουργού Μεταναστευτικής Πολιτικής για δημιουργία νέου Κέντρου στη θέση του πρώην ΧΑΔΑ Δήμου Χίου.

Στη 16σελιδη αναφορά της επιτροπής του Δικηγορικού Συλλόγου επισημαίνεται μεταξύ άλλων ότι:

- «…πουθενά δεν αναφέρεται ο λόγος ή η αιτιολογία του περιορισμού κυκλοφορίας, το μέγιστο χρονικό διάστημα του περιορισμού κυκλοφορίας και τυχόν δικαίωμα προσφυγής κατά του περιορισμού κυκλοφορίας».

- «…πουθενά και σε κανένα νόμο δεν προβλέπεται υποχρέωση του κράτους υποδοχής να ολοκληρώνει τη διαδικασία ασύλου στα σύνορά του.

Άρα και με τη διάταξη αυτή δύναται να παρακαμφθεί η πιθανή υποχρέωση παραμονής στα ελληνικά νησιά - σύνορα των προσφύγων - μεταναστών που αιτούνται άσυλο ακόμη και για τις 28 ημέρες, που προβλέπει ο νόμος. Χαρακτηριστική είναι επίσης η νομοθετική πρόβλεψη του άρθρου 10 του ίδιου νόμου βάσει του οποίου Κέντρα Υποδοχής και Ταυτοποίησης μπορούν να ιδρυθούν τόσο σε συνοριακές περιοχές (παρ. 1) όσο και στην ενδοχώρα (παρ. 3). Ανάλογη πρόβλεψη δεν υφίσταται για τις ανοικτές δομές φιλοξενίας και από την παράλειψη αυτή σε συνδυασμό με όλα τα πιο πάνω αναφερόμενα καθίσταται σαφές ότι οι Δομές αυτές μπορούν να λειτουργήσουν τόσο σε συνοριακές περιοχές όσο και στην ενδοχώρα».

«Συμπερασματικά», καταλήγει η Επιτροπή του Δικηγορικού Συλλόγου που παρέδωσε το πρωί της περασμένης Παρασκευής τη γνωμοδότησή του στο Δήμαρχο Χίου, «τόσο οι συνθήκες κράτησης όσο και πρωτίστως η επιβολή του γεωγραφικού περιορισμού και το εν γένει πολύ μεγάλο χρονικό διάστημα παραμονής των αιτούντων άσυλο και των παρανόμων μεταναστών που ισχύουν στην περίπτωση των διαμενόντων στα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου, προσκρούουν στις ως άνω ρηθείσες διατάξεις της Ευρωπαϊκής Σύμβασης των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, η οποία (Σύμβαση) κατισχύει κάθε άλλου απλού νόμου της εσωτερικής έννομης τάξης ως έχουσα αυξημένη τυπική ισχύ σύμφωνα με την κατά τα ανωτέρω συνταγματική διάταξη, αλλά και πάσης άλλης διεθνούς συμφωνίας απλοποιημένης μορφής, όπως και εν προκειμένη χαρακτηρίζεται η κοινή δήλωση Ε.Ε. - Τουρκίας».

Έρχεται να ενισχύσει...

Η γνωμοδότηση αυτή του Δικηγορικού Συλλόγου Χίου για τη συμφωνία Ε.Ε. - Τουρκίας, έρχεται να προστεθεί στην εκτίμηση που υπήρχε το προηγούμενο διάστημα για το συγκεκριμένο θέμα και η οποία αποτέλεσε αντικείμενο αντιπαράθεσης μεταξύ Μουζάλα και Αθανασίου, ο οποίος για πρώτη φορά και δημόσια σε συζήτηση επίκαιρης ερώτησης της ΝΔ στη Βουλή, διατύπωσε αυτήν την άποψη «υποχρεώνοντας» έστω και με καθυστέρηση τον υπουργό να παραδεχθεί ότι πράγματι δεν προβλέπεται από τη συμφωνία, αλλά έτσι «ερμηνεύεται» από τα εμπλεκόμενα μέρη.

Δεν είναι τυχαίο άλλωστε ότι μετά από αυτές τις διευκρινίσεις η κυβέρνηση διά του αρμόδιου υπουργού, ζήτησε από τους ομολόγους του στην Ε.Ε. και τους εμπλεκόμενους με τη διαχείριση του προσφυγικού θεσμούς, να εξετάσουν το ενδεχόμενο μετακίνησης προσφύγων - μεταναστών από τα νησιά στην ενδοχώρα χωρίς να εκπέσει η συμφωνία. Μπορεί να μην έχει υπάρξει μέχρι σήμερα επίσημη απάντηση από την Ευρώπη, σύμφωνα με την κυβέρνηση, ωστόσο το τελευταίο διάστημα παρατηρείται μια κάποια κινητικότητα, που ο επόμενος καιρός θα δείξει ποια έκταση θα πάρει και τι αποτελέσματα πρόκειται να φέρει.

Βοήθημα στους πρόσφυγες… εκτός νησιών

 

Το Μάρτιο αναμένεται να τεθεί σε εφαρμογή το πρόγραμμα για προσφορά χρημάτων στους προσφυγές, αντί για συσσίτιο, σύμφωνα με τον υπουργό Μεταναστευτικής Πολιτικής, Γιάννη Μουζάλα.

Το βοήθημα αφορά τον προσφυγικό πληθυσμό που βρίσκεται στην ηπειρωτική Ελλάδα, κάτι που σημαίνει ότι θα εξαιρούνται όσοι στεγάζονται στα νησιά.

Το βοήθημα για μία οικογένεια προσφύγων θα είναι ένα ευρώ λιγότερο από το ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα που θα αναλογεί σε μία ελληνική οικογένεια, για συμβολικούς λόγους.

Ο κ. Μουζάλας σημείωσε ακόμη ότι εάν φύγουν οι πρόσφυγες από τα νησιά, θα καταρρεύσει και η συμφωνία με την Τουρκία.

«Στόχος μας είναι», προσέθεσε, «να τους μοιράσουμε σε περισσότερα κέντρα τα όποια βρίσκονται υπό κατασκευή».

Ερωτώμενος τι θα συμβεί σε περίπτωση κατάρρευσης της συμφωνίας, απάντησε πως «είναι σαν να ρωτούν το Γάλλο υπουργό Άμυνας τι θα κάνει αν επιτεθούν κάποιοι στη Μασσαλία».