Σχεδόν εξαπλάσιες είναι οι αιτήσεις ασύλου στη Λέσβο σε σχέση με το 2015, ενώ τριπλάσιες από το 2015 και οκταπλάσιες σε σχέση με το 2013, είναι οι αιτήσεις ασύλου που έχουν υποβάλει ισάριθμοι μετανάστες και πρόσφυγες κατά τη διάρκεια του 2016, με τις περισσότερες να έρχονται από πρόσφυγες που βρίσκονται σε κέντρα στην Αττική.

Το συνολικό νούμερο των αιτημάτων διεθνούς προστασίας τα τελευταία τρία χρόνια, αγγίζει τις 64.193. Κι ενώ στη Λέσβο αυξάνονται, αλλά και εγκλωβίζονται οι ροές, μόνο 370 μεταφορές προσφύγων που έχουν λάβει κάρτα ασύλου, έχουν γίνει προς την Αθήνα από τον περασμένο Ιούνιο.

Προς την Αθήνα

Συνολικά από τα νησιά προς την Αθήνα έχουν μεταφερθεί 2.500 πρόσφυγες, με τη «μερίδα του λέοντος» να λαμβάνει η Χίος από όπου έφυγαν περίπου 1.000 πρόσφυγες σε μεταφορά-εξπρές. Ας σημειωθεί ότι το κόστος της μεταφοράς όσων έχουν λάβει κάρτα ασύλου, αναλαμβάνει η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες, ενώ εκπρόσωπος της Ύπατης βρίσκεται σε κάθε μεταφορά που γίνεται σε συντονισμό με τη «Frontex» και το Συντονιστικό Όργανο του Υπουργείου Εσωτερικών (ΚΕΠΟΜ). Οι τελευταίοι 54 πρόσφυγες έφυγαν από τη Λέσβο την Τετάρτη, ενώ 5.768 πρόσφυγες και μετανάστες είναι καταγεγραμμένοι στο νησί.

Το 2013, η Λέσβος κατέγραψε 30 αιτήματα ασύλου, το 2014 κατέγραψε 209. Το 2015 τα αιτήματα υπερτριπλασιάστηκαν αγγίζοντας τον αριθμό 692 και το 2016 μέχρι στιγμής έχουν υποβληθεί 3.955 αιτήματα διεθνούς προστασίας.

Η καθυστέρηση

Εν τω μεταξύ, αυξάνουν οι αιτήσεις, αλλά έντονες είναι οι καθυστερήσεις στη διεκπεραίωσή τους. Είναι χαρακτηριστικό ότι, ήδη, από το καλοκαίρι έχουν εκφραστεί έντονες ανησυχίες από την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Υποστήριξης για το Άσυλο (EASO) λόγω της αργής καταγραφής των αιτούντων άσυλο στην Ελλάδα, η οποία αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για τη μετεγκατάσταση των μεταναστών σε άλλες χώρες της Ε.Ε..

Επί του παρόντος, ο αριθμός των προσφύγων και μεταναστών οι οποίοι έχουν εγκλωβιστεί στην Ελλάδα, εκτιμάται ότι κινείται σε επίπεδα άνω των 60.000, με την συντριπτική πλειονότητα, μάλιστα, να μην είναι εγγεγραμμένοι ως αιτούντες άσυλο.

Την κατάσταση, μάλιστα, εντείνουν τα συχνά επεισόδια που σημειώνονται στους καταυλισμούς, καθώς, σύμφωνα με παλαιότερα δημοσιεύματα ξένων εφημερίδων, τα συγκεκριμένα γεγονότα λειτουργούν αποτρεπτικά στο να σταλούν οι αρμόδιοι υπάλληλοι από την Ευρωπαϊκή Ένωση και να βοηθήσουν στην επιτάχυνση των διαδικασιών.

Για το λόγο αυτό γράψαμε πρόσφατα ότι εξετάζονται πρωτοβουλίες για να επιταχυνθούν οι διαδικασίες… αλλά και οι επαναπροωθήσεις.

Η Χίος

Αξίζει να σταθεί κανείς στα νούμερα της Χίου, όπου από το 2013 έως και το 2015 -χρονιά που αποτέλεσε σταθμό για τη λεγόμενη προσφυγική κρίση- καταγράφονται στο γειτονικό νησί μηδενικά (!) αιτήματα, ενώ το 2016 φτάνουν τα 2.206. Μάλιστα αυτές τις μέρες, η Χίος αντιμετωπίζει πρόβλημα διακοπής ηλεκτροδότησης στον καταυλισμό της Σούδας. Στον οποίο δημιουργήθηκαν αυξημένες ανάγκες στην ηλεκτροδότηση μετά την εγκατάσταση ηλεκτρικών καλοριφέρ, με αποτέλεσμα να πέφτει διαρκώς η τάση του ρεύματος. Ο Δήμος Χίου, στο μεταξύ, αρνείται να πληρώσει το επιπλέον κόστος για την αναβάθμιση του δικτύου, όπως και το κόστος του ηλεκτρικού ρεύματος που θα καταναλώνεται. Επίσης, επιμένει ότι πρέπει να δρομολογηθεί το κλείσιμο του καταυλισμού, καθώς οι συνθήκες δεν είναι καλές. Στελέχη του Υπ. Μεταναστευτικής Πολιτικής διευκρινίζουν ότι για να κλείσει η Σούδα, πρέπει να δημιουργηθεί άλλος χώρος φιλοξενίας στο νησί, που να πληροί τις αναγκαίες προϋποθέσεις.

«Οικονομικοί μετανάστες»

Στα μεγάλα ποσοστά «οικονομικών μεταναστών» στις αφίξεις των τελευταίων εβδομάδων, αναφέρθηκε ο υφυπουργός Μεταναστευτικής Πολιτικής, Γιάννης Μπαλάφας: «Αρκετοί που έρχονται στη χώρα μας μπορεί να είναι καθαρά οικονομικοί μετανάστες, οι οποίοι όμως δηλώνουν πρόσφυγες. Εμείς προσπαθούμε, μέσω των υπηρεσιών ασύλου και με την εμπειρία που αποκτήσαμε αυτό το διάστημα, να ξεκαθαρίζουμε την κατάσταση και όποιος δεν έχει τα χαρακτηριστικά και το προφίλ του πρόσφυγα, να επιστρέφει πίσω στην πατρίδα του». Και αυτή η προσέγγιση όμως έρχεται εκ των υστέρων με μεγάλη καθυστέρηση, αφού ήταν δεδομένη η σύγχυση μεταξύ αυτών που είχαν τα χαρακτηριστικά ή το προφίλ του πρόσφυγα και εκείνων που ήταν οικονομικοί μετανάστες. Το γεγονός ότι ειδικά τον τελευταίο καιρό, οι αφίξεις στα νησιά κατά πολύ μεγάλο ποσοστό, της τάξης ακόμη και του 80%, δεν έχουν το προφίλ του πρόσφυγα, με πάρα πολλούς από τους αφιχθέντες να είναι από χώρες της βόρειας Αφρικής ή ακόμη και από υποσαχάριες χώρες της Αφρικής, προβληματίζει όλους τους εμπλεκόμενους με τη διαχείριση του προσφυγικού γιατί πλέον υπάρχουν νέα δεδομένα, που χρήζουν ίσως αντιμετώπισης  με πιο δραστικά και επείγοντα μέτρα πριν η κατάσταση ξεφύγει εντελώς.